قرآن و تفسیر درس اصلی حوزه شود/ علم بدون نواندیشی؛ اتلاف عمر

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله العظمی جوادی آملی امروز، 9 اردیبهشت در بیست و دومین اجلاسیه استادان جامعه المصطفی(ص) در سخنانی گفت: قرآن فرموده کل نظام هستی را برای علم توحیدی آفریدم و اگر سخن از عبادت مطرح شده هدف خلق انس و جن است و فرمود همه جهان خلق شد تا شما عالم به علم توحیدی باشید.

وی افزود: برای باریابی به این مقام به ما کرامت فرمود تا ما حرف فرشتگان را بزنیم نه حرف خودمان و یا حرف موجودات نازل‌تر را؛ برخی در حد حیات حیوانی و گیاهی زندگی می‌کنند ولی خدا فرمود من می‌خواهم انسان کریمانه زندگی کند و کرامت نیز در دست فرشتگان و انسان‌های فرشته‌صفت است.

کرامت تبعی انسان

این مفسر قرآن عنوان کرد: فرمود این کرامت شما ذاتی نیست و چون خلیفه خدایید این کرامت را دارید و خلیفه کسی است که حرف مستخلف عنه را بزند و الهی بیندیشد و الهی حرف بزند ولی اگر کسی نان خدا را بخورد و حرف خود را بزند گرفتار کالانعام خواهد بود.

وی اظهار کرد: بشر تشنه این حرف‌هاست زیرا این مسایل در فطرت بشر وجود دارد و به وسیله انبیاء آنچه در درون انسان بوده شکوفا شده است؛ انبیاء نیامدند حرف تازه‌ای به ما بیاموزند بلکه آمدند تا فطرت انسان را بیدار و هوشیار کنند.

آیت الله جوادی آملی با اشاره به نشئه عالم ذر افزود: اصل خلقت برای توحید است و هدف خلق عالم نیز عالم شدن است؛ اگر کسی موحد بود هم به فکر گذشته، هم آینده و هم به فکر خود و دوره معاصر است و خدا کاری که به فرشته اسناد داده شده از ما می‌خواهد؛ درباره آنها فرمود سه جهت گذشته، آینده و بین این دو ملک و مُلک اوست؛ بنابراین این اضلاع سه گانه برای تربیت خانوادگی انسان نیز مطرح شده است به همین دلیل فرمود «وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا: و به انسان سفارش كرديم كه به پدر و مادر خود نيكى كن»(8/عنکبوت) که والد بلافصل را هم شامل است.

این مفسر عنوان کرد: انسان خلق شد تا فرشته صفت زندگی کند و صیانت بدون توحید ممکن نیست؛ این حرف تحمیل بر بشریت نیست و بشر تشنه آن است زیرا زبان فطرت زبان مشترک و بین‌المللی انسان است.

زبان قرآن، بین‌المللی است

وی افزود: اگر قرآن و فطرت کلی و همگانی است پس زبان مشترکی دارد که تبدیلی نیز در آن نیست منتهی فرشته و انبیاء را معلم ما قرار داد، فرشتگان می‌آیند تا فراشی ما را بر عهده داشته باشند و فراموشی محافل علمی بر عهده فرشتگان کریم است، به همین دلیل فرموده‌اند که فرشتگان قدم به قدم عالم را بدرقه می‌کنند.

حوزه باید نواندیش باشد

آیت الله جوادی آملی بیان کرد: کسی که میان منزل و مدرسه حرف زید و عمرو را تکرار کند و حرف تازه‌ای نیاورد و نواندیش نباشد اتلاف عمر کرده است، ما می‌توانیم حرف تازه داشته باشیم و هیچ وقت منتظر نباشیم که اتلاف عمر حقیقت شرعی و آیه داشته باشد. اینقدر علوم و معارف زیاد است که اگر دست دراز کنیم خدا به ما می‌دهد؛ در ادعیه پر است از حاجات علمی که از خدا می‌خواهیم به ما فرهنگ غنی و علم بدهد.

این مفسر عنوان کرد: فرشته به عالم می‌گوید باید بال دربیاوری و پرواز کنی؛ من رسالت الهی بر عهده دارم و اگر زیرپای تو پَر پهن کرده‌ام برای این است که پر دربیاوری و پرواز کنی و از جهت پرواز کنی و نه در جهت و نه از این جناح به آن جناج؛ بلکه باید از ملک به ملکوت سفر کنی همان طور که مشاهده ملکوت را به ابراهیم داد.

وظیفه حوزه تربیت انسان فرشته‌خو است

وی افزود: اگر حوزه انسان فرشته‌خو تحویل جامعه ندهد پس کجا باید این کار را بکند و این مقدور است و اگر نبود خداوند اصرار نمی‌فرمود از این رو اگر کسی طعم علم را بچشد هرگز دنبال شرق و غرب نخواهد رفت.

وی با بیان اینکه شهید مطهری و ... فخر ایران و اسلام هستند، گفت: خیلی‌ها وقتی وارد صحنه قیامت می‌شوند با سائق و شهید سوق داده می‌شوند که اکثر مردم این طور هستند ولی وقتی شهدا وارد می‌شوند شاهد و سائق ندارند و در صحنه قیامت خودکفا هستند. توضیح چرایی این مسئله آن است که در قیامت ترازویی برای اعمال همه وجود دارد که با حق سنجش می‌شود ولی درباره شهدا آمده که خون او را با مداد عالم می‌سنجند.

وی تاکید کرد: یک دست شهید عالم وزن و دست دیگر او موزون است؛ شهید اول و دوم و شهید صدر و مطهری کسانی هستند که هم خون دستشان است و هم مرکب و بنابر احسن ما عملوا به آنان پاداش می‌دهند و با آنان کریمانه رفتار می‌شود.

صاحب تفسیر تسنیم گفت: برابر مداد علما به همه اینها پاداش می‌دهند و از طرفی نیز برابر خون شهدا. به همین دلیل فرمود «کلتا یدی الرحمان یمین» یعنی مومن با دست چپ یمن و برکت دارد همان طور که با دست راست این طور است.

انواع جهاد

وی افزود: درباره شهید فرمود اینان کسانی هستند که عنداللهی و زنده هستند و به ما هم گفته‌اند که ما یک جهاد اصغر، اوسط و اکبر داریم و چون جهاد اکبر در دسترس نیست اوسط را به جای آن می‌گیرند، جهاد اصغر مبارزه با دشمن بیرونی است ولی در جهاد اوسط پیروزی بر اخلاق زشت و جدل میان عقل و نفس است و در جهاد اکبر درگیری میان عقل و قلب است و مردان الهی بهشت را می‌بینند.

وی ادامه داد: عقل می‌خواهد مفهوم بدیهی را با مفهوم دیگر حل کند ولی قلب می‌گوید مفهوم دردی از من دوا نمی‌کند و من می‌خواهم ببینم زیرا شهود و نه مفهوم، دهان را شیرین می‌کند همان طور که حلوا حلوا کردن دهان را شیرین نخواهد کرد.

وی ادامه داد: امام رضا(ع) فرمود کسی که باور ندارد الیوم بهشت و جهنم حق است از ما نیست؛ این جهاد اکبر است و شهدا در صراط فرشته هستند و فرشته با مصداق جهنم و بهشت را ادراک می‌کند و نه با مفهوم.

قرآن و روایات تفسیری متن درسی حوزه شود

این مفسر قرآن عنوان کرد: قرآن و روایات تفسیری باید در متن درسی قرار بگیرد و اولین درس، درس تفسیر باشد زیرا قرآن تنها کتابی است که می‌تواند جهانگیر شود و قرآن به وسیله اینها(اهل بیت(ع)) جهانی شده و می‌شود و اینها به وسیله قرآن جهانی خواهند شد.

این مرجع تقلید اظهار کرد: مردم به تعبیر امام علی(ع) ستون دین هستند و حفظ مردم از گناه نیز که وظیفه حوزه است با قرآن و تفسیر آن ممکن است. باید نیازهای خود را به قرآن عرضه کنیم و از آن جواب بگیریم و مردم را به وسیله آن حفظ کنیم تا نظام اسلامی حفظ شود زیرا اگر رهبر جامعه امام علی(ع) هم باشد ولی مردم سطح آگاهی و فرهنگشان نازل باشد و با معارف دینی و حق و حقوق اسلامی آشنا نباشند نگرانی وجود دارد.