مفهوم؛ نخستین حوزه آماج ولنگاری فرهنگی

مرجان اسفندی، هنرمند تذهیب‌کار در گفت‌و‌‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با بیان این‌که هنرهایی که با قرآن پیوند خورده، می‌تواند عاملی در جهت ارتقای سطح فرهنگی کشور باشد، گفت: این روزها درباره ولنگاری فرهنگی اظهار نظرهای متعددی از سوی مدیران و هنرمندان شاهد هستیم که عموماً به صورت سلیقه‌ای بیان می‌شود، اما هیچ گاه به صورت ریشه‌ای این موضوع مد نظر قرار نمی‌گیرد، برای همین معمولاً این گونه آسیب‌ها همیشه وجود دارد.

وی افزود: در حوزه هنر نیز بحث ولنگاری به اشکال مختلف مطرح می‌شود که معمولاً ما سطحی‌ترین شکل آن را مد نظر قرار می‌دهیم، در صورتی که ولنگاری فرهنگی در گام اول معنا و مفهوم را مورد آماج خود قرار می‌دهد. این روش به آنها که امر کننده هستند این امکان را خواهد داد تا اندیشه و ظاهر را توأمان با هم مورد هجمه قرار دهند.

این هنرمند نگارگر تاکید کرد: بهترین راهی که از نگاه من قادر است هنر این مرز و بوم را به سوی ارزش‌ها هدایت کند ترویج فرهنگ قرآنی در تمامی سطوح هنر است. در این میان هنرهایی که ارتباط نزدیکی با قرآن دارند قادر هستند الهام‌بخش هنرهای دیگر باشند. برای مثال به هنرهایی چون تذهیب، نگارگری، گل و مرغ و... اشاره می‌کنم. زیبایی ظاهری این هنرها خیره کننده است، اما آنچه که آنها را ماندگارتر کرده، تنها ظاهر نیست، بلکه پیوند نزدیک آنها با قرآن است. برای همین هر انسانی وقتی با آثاری در این حوزه روبرو می‌شود ناخوداگاه جذب آن می‌شود.

مسئول نمایشگاه «مهرنگار» در ادامه سخنانش تاکید کرد: ما از دوم مهرماه نمایشگاهی در حوزه هنرهای قرآنی در نگارخانه «خارک» برگزار کرده‌ایم که تا دهم مهر ادامه خواهد داشت. این رویداد هنری به همت گروه فرهنگی هنری سدنا برگزار می‌شود. گروه سدنا، انجمنی است که با دغدغه پردیس مفاهیم قرآنی در هنر شکل گرفته و طی چند سالی که مشغول به کار است نیز نمایشگاه‌های مختلفی برپا کرده. این اقدام به نوعی می‌تواند حربه‌ای در مقابل ولنگاری فرهنگی باشد؛ البته ما در خصوص مسائل مادی با مشکلاتی مواجه هستیم، اما سعی می‌کنیم به هر طریق ممکن آنها را پشت سر بگذاریم تا به رسالت خود عمل کرده باشیم.

اسفندی درباره تعداد آثار ارائه شده در نمایشگاه «مهرنگار» چنین توضیح داد: در این نمایشگاه 30 اثر در حوزه نگارگری، پردیس و گل و مرغ وجود دارد که این 30 اثر محصول تلاش 27 هنرمند است. در میان هنرمندان حاضر در این نمایشگاه، 8 استاد برجسته حضور داشته و دیگر هنرمندان، جوانان علاقه‌مند به هنرهای قرآنی هستند.

وی اساتید حاضر در نمایشگاه «مهرنگار» را چنین معرفی کرد: امیرحسین قلیچی‌خانی، سیدمعصومه حسینی، سمیه شیرمحمدی، خدیجه رجبی و افسانه قضات اسامی اساتیدی است که آثارشان در این نمایشگاه به نمایش درآمده است. نکته جالب درباره این نمایشگاه آن است که کنار هم قرار گرفتن آثار هنرمندان جوان و اساتید با تجربه باعث شده تا استعدادهای نو و جدید در این حوزه شناخته شود.

این هنرمند قرآنی در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: بحث درآمدزایی یکی از دغدغه‌های ویژه هنرمندان قرآنی است، چون معمولاً این آثار سود چندانی ندارد، معضلی که باید بابت آن تاسف خورد، اما به هر حال برگزاری نمایشگاه‌هایی نظیر «مهرنگار» این امکان را به هنرمندان می‌دهد تا آثارشان را در معرض دید قرار داده و به نوعی برای خود بازار فروش فراهم کنند. در این رابطه طی چند روز گذشته نیز چند کار از نمایشگاه «مهرنگار» خریداری شده است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا به هنر قرآنی علاقه‌مند شده این گونه جواب داد: برای اینکه فعال قرآنی باشید حتما باید دغدغه قرآنی نیز داشت چون بدون این شرط کاری که انجام می‌شود یک اثر خنثی و شعاری خواهد بود. این توضیح را دادم تا بگویم من برای این به سمت تذهیب سوق پیدا کردم که این حوزه با قرآن پیوند خورده بود و من می‌توانستم با زبان هنر مفاهیم والای قرآنی را در کارهایم تبلیغ کنم.

مسئول نمایشگاه «مهرنگار» در انتهای سخنانش اعلام کرد: این نمایشگاه هفتم مهرماه به کار خود پایان خواهد داد. در همین تاریخ قرار است مراسم اختتامیه نیز برگزار شود و پس از آن کارگاهی برپا خواهد شد که در آن اساتید حاضر به هنرمندان جوان آموزش خواهند داد. در خاتمه باز هم تاکید می‌کنم که هنر قرآنی بسیار مهجور است، اما دستاوردهای آن بسیار گسترده و فرامرزی بوده و تنها کافی است آن را درک کرده و در جهت تبلیغ آن بکوشیم.