توسعه فرهنگ قرآنی؛ نیازمند ایجاد سازمان فرابخشی/ اولویت معرفت‌افزایی

صالحی امیری گفت‌وگوی فرهنگی را مورد اشاره قرار داد و افزود: برای اینکه بتوانیم در کشور به اعتدال فرهنگی دست پیدا کنیم باید گفت‌وگوی فرهنگی وجود داشته باشد چرا که گفت‌وگو تنها راه برای رسیدن به انسجام و وفاق فرهنگی است. همچنین در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که جامعه تکثر و تنوع است و همه نحله‌ها و گرایشات فکری و فرهنگی از حقوق برابر برخوردار هستند. گفت‌وگو می‌کنیم تا اشتراکات یکدیگر را شناسایی کرده و عصبیت فرهنگی را کاهش دهیم و از یکدیگر آگاهی کسب کنیم و در نهایت گفت‌وگو می‌کنیم تا فضای اعتدال ایجاد شود.
وی با تاکید بر رفع دغدغه‌های رهبری در حوزه فرهنگ عنوان کرد: دولت وفادار به گفتمان حاکم بر نظام بوده و دستگاه فرهنگی وزارت ارشاد نیز وفادار به گفتمان فرهنگی رهبری است و سیاست دیگر عدالت فرهنگی است؛ به این معنی که جشنواره‌ها، برنامه‌ها، امکانات و فرصت‌های فرهنگی که در تهران وجود دارد در سایر نقاط کشور نیز باید به صورت عادلانه توزیع شود چرا که تهران همه کشور نیست و شهرها و روستاها از حقوق برابر برخوردار هستند. از سوی دیگر توجه به موسیقی محلی و نواحی و قومی ظرفیت‌های هنری و گسترش کتاب و کتابخوانی و کتابخانه‌ها در سراسر کشور جزء سیاست‌های قطعی وزارت ارشاد است.
صالحی امیری ادامه داد: امنیت فرهنگی یکی از سیاست‌های مهم وزارت ارشاد است و در این راستا اصحاب فرهنگ و رسانه باید از امنیت فکری، قلم و بیان برخوردار باشند و وزارت ارشاد وظیفه خود می‌داند که از اصحاب فرهنگ در این زمینه دفاع کند و امنیت قلم، بیان و فکر را تضمین کند.
وی با تاکید بر پرهیز از تصدی‌گری گفت: سیاست قطعی وزارت ارشاد در آینده پیش‌رو واگذاری امور به صنوف و اتحادیه‌ها است و من در این دوره به این اصل شتاب بیشتری داده‌ام و در طول برنامه ششم تصدی‌گری امور فرهنگی را واگذار خواهیم کرد و سیاست‌گذاری، حمایت و نظارت برعهده وزارت ارشاد خواهد بود. سیاست دیگر توجه جدی به فرهنگ عمومی است، چراکه در این زمینه دچار آسیب‌های جدی هستیم و آسیب‌های اجتماعی در ایران محصول آسیب‌های فرهنگی است. باید به این حوزه توجه کنیم و البته در این مدت تغییراتی را در ساختار شورای فرهنگ عمومی ایجاد کرده‌ایم و این شورا فعال‌تر شده و مباحثی مانند سبک زندگی اسلامی و خانواده، سرمایه اجتماعی، اخلاق، گفتمان‌سازی اقتصاد مقاومتی و ... را به عنوان اولویت تعریف کرده‌ایم و یکی از اعضای شورای فرهنگ عمومی نیز به عنوان عضو معین در استان‌ها تعیین شده است.
وی در ادامه از تدوین نظام‌های صنفی برای دو حوزه رسانه و هنر خبر داد و افزود: تدوین نظام رسانه‌ای در حال نهایی‌شدن بوده و لایحه آن را به دولت ارسال خواهیم کرد؛ سازمان رسانه‌ای و حوزه اختیارات آنها تقویت شود و معاونت مطبوعاتی سه هدف سیاست‌گذاری، نظارت و حمایت را عهده‌دار خواهد بود و در این راستا نظام‌های صنفی برای خانه سینما، خانه تئاتر و موسیقی آغاز شده و برای طی مراحل آن لایحه سازمان نظام هنر را در دستور کار خود داریم.
صالحی امیری در ادامه به مطالبات اصحاب فرهنگ و هنر اشاره کرد و گفت: اصحاب فرهنگ و هنر در حوزه سلامت و درمان و بیمه مشکلاتی دارند که رفع این مشکل‌ها در اولویت قرار گرفته و در بحث تکریم پیشکسوتان نیز اقداماتی انجام شده و در مجموع به سلامت، امنیت شغلی و معیشت اصحاب فرهنگ و هنر مورد توجه قرار گرفته است. توجه جدی به فرهنگ دینی نیز سیاست دیگری است که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری می‌شود. چرا که ما در نظامی زندگی می‌کنیم که مبانی آن مبتنی بر اندیشه امام و رهبری است، توجه به قرآن، امور مساجد و توسعه فرهنگ دینی در سراسر کشور یکی از رسالت‌های وزارت ارشاد بوده و تقویت ساختار و منابع مالی و بودجه‌ای آن در اولویت است. همچنین در راستای توجه به اندیشه‌ورزی و پژوهش تقویت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و رسانه و استفاده از نخبه‌ها برای عملیاتی کردن سیاست‌ها در اولویت وزارت ارشاد قرار دارد.
وزیر ارشاد در ادامه در پاسخ به سوال مبنی بر اینکه کنسرت شجریان در صورت سلامتی کامل مجوز خواهد گرفت یا خیر؟ عنوان کرد: همه ما آرزوی سلامتی برای ایشان می‌کنیم و در این ایام فاطمیه از خدا می‌خواهیم با لطف الهی شفای عاجل پیدا کند و آنچه که برای ملت مهم است سلامتی ایشان است. آلبوم استاد شجریان دقیقا مجوز دریافت کرده و این پیام روشنی است که آرزوی بهبود ایشان را داریم و با انتشار این آلبوم پیام خود را به اصحاب فرهنگ و هنر منتقل کردیم چرا که استاد شجریان مورد تکریم همه ما است.
صالحی امیری در ادامه در پاسخ به سوالی درباره برگزاری جشنواره‌ها و ولنگاری فرهنگی پیرامون آن گفت: ظلم بر بزرگان نظام این است به‌جای پرداختن به سیاست‌ها و تحقق اندیشه آنها از طریق بنر و همایش بخواهیم به برخی مسائل بپردازیم. نوع نگاه ما باید بنیادی و در راستای دغدغه‌های رهبری باشد و نه ولنگاری و جزم‌اندیشی. اندیشه اعتدال مبتنی بر نفی ولنگاری و نفی جزم‌اندیشی است و هر دو زیان‌آور است. اقداماتی در این زمینه انجام شده و گروهی مسئولیت پیگیری دغدغه‌های فرهنگی را دارند که شناسایی و تبیین ابعاد دغدغه و چگونگی طراحی سیاست‌ها اهمیت دارد و جشنواره‌هایی که امسال برگزار کردیم در طراز انقلاب اسلامی بود، این پاسخی به نفی ولنگاری است.
وزیر ارشاد در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره شفاف نبودن گنجینه‌های هنری در موزه هنرهای معاصر بیان کرد: موزه هنرهای معاصر با موزه‌های بسیاری در ارتباط است و گالری که قرار بود در موزه‌های هنرهای معاصر برلین برگزار شود، یک ابهام حقوقی داشت که با مکاتبه‌ای که با دولت انجام دادم این ابهام حقوقی مورد بررسی قرار گرفت که به دولت ارجاع شد و هر وقت کمیسیون فرهنگی دولت تصمیم گرفت آثار ارسال می‌شود در غیر این صورت ارسال نخواهد شد، بنابراین سیاست وزارت ارشاد عمل قانونی است و لا غیر.
وی ادامه داد: این مسئله شفاف و روشن است و موضوع را دچار ابهام و پیچیدگی و غامض نکنید. در رابطه با موضوع موزه هنرهای معاصر هیچ ابهامی وجود ندارد و در جزئیات این پرونده قرار دارم. تضمین‌هایی برای رفع ابهام وجود داشت که از طریق نامه‌ای که وزیر وقت خارجه آلمان به وزیر خارجه و من ارسال شد، آثار ارسالی از سوی ایران به آلمان، باید تضمین می‌شد که در این راستا ابهام حقوقی وجود داشت.
وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره شفافیت اعتبارات جشنواره فیلم فجر و سایر جشنواره‌ها عنوان کرد: من ابلاغیه‌ای به سازمان سینمایی داده‌ام تا درباره همه اقدامات مالی و حتی غیرمالی جشنواره فیلم فجر، شفاف سازی کنند؛ چرا که شفافیت امور یک ضرورت است و در این راستا مردم محرم‌ترین افراد هستند و باید اطلاع‌رسانی شفافی به آنها ارائه شود.
وزیر ارشاد با بیان اینکه گرچه امسال جشنواره‌های خوبی را برگزار کردیم، گفت: لازم است در سال‌های آینده در ساختار و شکل و نحوه برگزاری جشنواره فیلم فجر تغییراتی دهیم تا هر چه بیشتر با تحولات سینما، مواجه شویم.
صالحی امیری با اشاره نقدهای گوناگون در رابطه با جشنواره فیلم فجر تصریح کرد: عده‌ای با طرح مسائل فرعی کام مردم را تلخ کردند ولی ما همچنان تأکید داریم همه امور باید به سمت حرفه‌ای شدن برود و برای رسیدن به این هدف باید نقش خانه سینما در جشنواره فیلم فجر تقویت شود که با تدوین نظام هنری این اتفاق رخ خواهد داد.
وی ادامه داد: هیچ کسی در نظر و عملکرد هیئت انتخاب و داوری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر دخالت نداشته است و هیئت داوران و انتخاب جشنواره از چهره های فرهیخته‌ای بودند که در مجموع از بین ۱۷۵ فیلم بلند، ۳۳ فیلم به بخش مسابقه و ۱۱ فیلم به بخش خارج از مسابقه راه یافت. در چنین رقابتی طبیعی است که عده‌ای برنده نشوند و نباید خیلی نسبت به انتخاب‌ها حساسیت به خرج داد، اما باید گفت که عدالت در این جشنواره یک اصل بوده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره سوء تفاهم ناشی از سخنانش در قم گفت: یکی از آیات عظام نگرانی‌هایی درباره فیلم‌هایی خارج از چارچوب شرع و با محوریت فمینیستی داشتند و من تأکید کردم این موارد مورد توجه است و سیاست کلان ما پرهیز از فیلم‌هایی با مضامین فمینیستی، ترویج خشونت، تخریب خانواده و فضاهای فرهنگی، سیاه‌نمایی و خیانت و ... است اما در فرایند جشنواره فیلم فجر دخالتی نداشته‌ایم.
وزیر ارشاد درباره فیلم «کاناپه» ساخته کیانوش عیاری نیز اظهار کرد: موضوع این فیلم فقهی است. همچنین درباره فیلم «رستاخیز» نیز کمیته‌ای با حضور رئیس سازمان سینمایی و مشاور عالی وزارت ارشاد تشکیل شده و جلسه‌ای با احمدرضا درویش کارگردان فیلم داشته‌اند که این موضوع قابل حل شدن است.
وی در ادامه در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره بودجه تئاتر بیان کرد: تئاتر هنر اصیل ایرانی است و تاریخ و قدمت طولانی دارد، در شب‌های گذشته 120 – 140 تئاتر روی صحنه رفته است که نشان از توجه جدی به این مسئله است و در سال 91 میزان اجرای تئاتر در تهران 20 اجرا در شب بود که اکنون این رقم به 140 اجرا رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد نسل جوان چه اندازه به تئاتر علاقه‌مند هستند؛ از این رو باید زیرساخت‌های تئاتر با الویت شهرها تقویت شود و بودجه آن نیز باید دو برابر شود.
صالحی‌امیری در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره عدم سخت‌گیری ممیزی کتاب‌ها عنوان کرد: حوزه فرهنگ و هنر با روح انسان‌ها سر و کار دارد و از جنس تعامل و مذاکره است و با هرگونه سخت‌گیری از جمله در حوزه نشر مخالفیم اما این به معنای عدم نظارت نیست و از سخنان من سوء برداشت شده است و ما در وزارت ارشاد بر این اعتقادیم که جامعه اهل فرهنگ به بلوغ کافی برای رعایت خطوط قرمز رسیده است و جامعه بزرگ فرهنگ و هنر و رسانه انسان‌های بزرگی هستند که باید با ایجاد فضای اعتماد مسائل را حل کنند و برای عمل در چارچوب قانون نیازمند نظارت هستیم.
وی گفت: در حوزه کتاب اعمال نظارت به کمترین میزان بعد از انقلاب رسیده است؛ چرا که اصحاب فکر و قلم به خطوط زرد و قرمز نظام آشنا هستند و ما در حال حاضر به کمترین وضعیت نظارت در حوزه اصحاب قلم پس از انقلاب اسلامی رسیده‌ایم و اسلام، انقلاب، رهبری، ایران و حدت ملی خطوط قرمز ما هستند.
صالحی‌امیری افزود: امسال تاکنون 67 هزار مجوز چاپ کتاب صادر شده که بیش از 45 هزار مجوز برای کتاب‌های چاپ اول بوده است. از این تعداد 56 مورد اعمال نظارت داشتیم که آن هم مربوط به تفرقه میان اقوام و فرق اسلامی یا بر اساس محتوای خشونت‌آمیز و یا برخی هنجارهای اخلاقی جامعه بوده و آنها را مورد خدشه قرار داده است که این میزان ممیزی و بررسی بسیار ناچیز است و به حساب نمی‌آید.
وی در ادامه درباره پاسخگویی وزارت ارشاد گفت: همه معاونان و رؤسای سازمان‌ها، سخنگوی دستگاه‌های خود هستند و تکلیف پاسخگویی دارند. وزارت ارشاد با 22 معاون نیازمند 22 تخصص است که تاکنون فردی را با این تخصص‌ها سراغ نداریم و اگر شما می‌دانید معرفی کنید و سعی خواهم کردم نشستی را به صورت فصلی برگزار کنم و حذف پاسخگو با معنی حذف پاسخگویی نیست.
وزیر ارشاد درباره تغییرات در وزارت ارشاد نیز بیان کرد: ما در ارشاد ریزش نخواهیم داشت، اما گردش خواهیم داشت. برای پویایی مدیریتی، گردش لازم است، تغییرات براساس ضرورت‌ها اتفاق می‌افتد و از افراد با تجربه استفاده خواهیم کرد و آنها را کنار نخواهیم گذاشت.
وی درباره تعیین تکلیف ریاست کتابخانه ملی نیز گفت: روز شنبه جلسه‌ای با رئیس جمهور داشتم و از وی خواهش کردم که این موضوع را تعیین تکلیف کنند و قرار شد طی چند روز آینده در این زمینه تصمیم‌گیری کنند.
صالحی‌امیری در ادامه درباره عدم حضور برگزیده آمریکایی در جایزه کتاب سال در ایران گفت: ما محدودیتی برای حضور افراد در ایران نداشتیم و با اعلام سیاست‌های ترامپ درباره ایران برای افراد ایجاد مشکلاتی کرد، اما ما جایزه را برای این افراد در نظر گرفتیم و در فرصت مناسب تقدیم خواهیم کرد. این مسئله مربوط به دولت آمریکا است، اما افراد هر زمان می‌توانند با حضور در ایران جوایزشان را دریافت کنند.
وی در ادامه درباره موسیقی نیز گفت: مسئله موسیقی نیاز فرهنگی جامعه و نسل جوان است، موسیقی مصرف دائمی نسلی است که انگیزه استفاده از این هنر فاخر را دارد و نمی‌توان جامعه را از مصرف موسیقی نهی کرد، این جامعه نیاز به نشاط و مصرف فرهنگی دارد و با آن زیست می‌کند و نهی مردم از موسیقی عمل غیرفرهنگی و بر ضد اهداف فرهنگی نظام است و موسیقی در ایران مرزهای مشخصی دارد و آن مرز شرع و قانون است و براساس آمار تولید و توزیع و مصرف موسیقی اجرای زنده و کنسرت حدود یک درصد از موسیقی را به خود اختصاص می‌دهد و درصد اعظمی از آن مربوط به صدا و سیما و سپس شبکه‌های اجتماعی است. از این رو نباید این یک درصد را به محل مناقشه تبدیل کرد. وزارت ارشاد هیچ تغییری در سیاست اجرای موسیقی صحنه‌ای نداشته و ندارد، اما در مرزهای قانونی و شرعی باید باشد. آنچه محل مناقشه است اتفاقات حاشیه‌ای است که پیرامون موسیقی رخ می‌دهد و نباید وارد مرز ولنگاری شود.

وزیر ارشاد در پایان درباره سیاست وزارت ارشاد در رابطه با حج عنوان کرد: سیاست رسمی نظام برگزاری حج با عزت و کرامت زائران است و در صورتی که دولت عربستان شرایط حداقلی را که همان حفظ کرامت و عزت زائران و پرداخت دیه به شهدای منا است، فراهم کند و اگر پذیرفته شود اعزام زائران صورت خواهد گرفت.