حجتالاسلام والمسلمین علیرضا ناجی، کارشناس مسئول دبیرخانه کرسیهای آزاداندیشی حوزهعلمیه اصفهان در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) از اصفهان، با اشاره به آیه« وَ تَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ ما لا يَرْجُونَ وَ کانَ اللَّهُ عَليماً حَکيماً »، اظهارکرد: طبق این آیه، وقتی مومنین و کفار در مقام مقایسه قرار میگیرند، میگویند آنها به چیزی دل بستهاند که شما نبستهاید.
وی افزود: هرجا که ایمان تقویت شود، یقینا به امید انسان اضافه میگردد. آنچیزی که ایمان را تقویت میکند، ارتباط دائمی با خداوند، نماز، اهل ذکر بودن، نشست و برخاست با اهل ایمان و عمل صالح است.
کارشناس مسئول دبیرخانه کرسیهای آزاداندیشی حوزهعلمیه اصفهان بیان کرد: این واژههای قرآنی باعث افزایش ایمان میشود که با افزایش امید ارتباط داشته و ملازم هم دیگر هستند، همچنین امید جز آثار ایمان است.
حجت السلام ناجی خاطرنشان کرد: از باب اینکه گفته میشود«تعرف الشیاء باضدادها»، میتوان دریافت که نقطه مقابل امید، یاس است. در قرآن آیات قابل توجهی برای نهی یاس آمده است و تعبیرهای مختلفی از قبیل اینکه گفته شده از رحمت خدا نا امید نمیشوند بجز قوم کافر و تعبیر دیگری که میگوید هیچ وقت امیدتان را به خدا از دست ندهید، وجود دارد.
وی با اشاره به آیه «اِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ »، گفت: براساس این آیه خداوند تمامی گناهان را میبخشد، که این آیه امید را تعبیر میکند.
وی با اشاره به آیه 135 سوره بقره «وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ»، افزود: این آیه امیدوار کنندهترین آیه قرآن است که میگوید وقتی یاس از رحمت خدا برابر با کفر قرار داده شود پس عقیده به رحمت خدا مساوی با ایمان است و هرچه که به طرف یاس میرود، پدیده ضعف ایمان و دور شدن از صراط مستقیم رخ میدهد و هرچه به سمت امید برود، نتیجه ایمان اوست.
وی خاطر نشان کرد:کسی که امید دارد، حزن به دلش راهی ندارد. رسول خدا (ص) حزن را به عنوان یکی از بیماریهای روح میشناسد، یقینا اولین اثر یاس، حزن است، وقتی حزن و افسردگی بر اثر یاس در کسی ایجاد شد، شخص نسبت به مسائل زندگی، کار و عبادت سست اراده شده و تبدیل به آدم پژمرده و خموده میشود.
کارشناس مسئول دبیرخانه کرسیهای آزاداندیشی حوزهعلمیه اصفهان بیان کرد: امید میتواند موتور محرک را روشن کرده و انواع حزن و افسردگی را در وجود انسانها از بین ببرد.
ناجی گفت: روانشناسی مادیگرا و ماتریالیست است و خدا محور نیست، بلکه انسان محور است، بنابر این وقتی انسان، محور قرار گرفت امید را به لذت های جسمانی و مادی گره میزند و هرچه این لذتها را در دسترس ببیند گفته میشود، امیدش بیشتر است.
وی در ادامه بیان کرد: امید به ثروت، قدرت و رسیدن به انواع شهوات معنای مثبتی در روانشناسی پیدا میکند، زیرا که هدف نهایی را رسیدن به انواع لذتها میداند. ولی در ادبیات دینی امید با بندگی در دایره دستورات خداوند میباشد که گاهی همان لذتهاست ولی در مجرای صحیح خود که نمونه آن لذت از مال دنیا در مجرای رزق حلال است.
ناجی تصریح کرد: این دو مبنا و پارادایم مختلف و چارچوب فکری یک روانشناس غربی با چارچوب فکری یک عالم مسلمان پیرامون امید، متفاوت است؛ در واقع شاید در راهکارهای ابتدایی همانند یکدیگر باشند، ولی در هدف و مسیر رسیدن به امید متفاوت هستند.
وی گفت: وقتی امید ایجاد شد تلاش انسان بیشتر خواهد شد و این تلاش در هر مسیری قرار بگیرد انسان را به اوج خود میرساند. حال اگر این تلاش در مسیر بیراهه بیفتد، انسان در دره سقوط قرار میگیرد.
این کارشناس مذهبی اظهارکرد: نا امیدی یعنی فراموشی خدا، خداوند به عنوان قدرت مطلق عالم و بی نیاز و عالم به تمام انسانها و دریای رحمت است، پس بر این اساس یاس، یعنی نادیده گرفتن صفات خداوند. در این شرایط است که از فرد چیزی باقی نمیماند و هرچیزی باقی میماند شر است و یاس از رحمت خدا به منزله کفر است.