ابدال، نجبا، عصائب و اخیار به چه کسانی گفته می‌شود

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، شبستان نوشت: حجت الاسلام والمسلمین خدامراد سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در کتاب «نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی علیه السلام» می‌نویسد:
ياران امام مهدی عليه السلام از صنف، نژاد و سرزمين خاصي نيستند؛ بلكه از گروه‌ها و نژادهای گوناگون و از سراسر گيتی هستند. كسانی كه به ياری آن حضرت(عج) مي‌شتابند، از مناطق گوناگون و کران تا کران اين کره خاکی هستند.
امام جواد عليه السلام از پدران بزرگوار خود از پيامبر صلی الله عليه و آله وسلم، سخن مفصلی درباره ياران حضرت مهدي عليه السلام نقل كرده است »:... رِجَالٌ مُسَوَّمَةٌ يَجْمَعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ مِنْ أَقَاصِي الْبِلَادِ عَلَي عَدَدِ أَهْلِ بَدْرٍ ثَلَاثَمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا… ؛ و مردانی شناخته‌شده و نامدار، خدای تعالی برای او از اقصی نقاط شهرها و روستاها 313 تن به شمار ياران بدر گرد مي‌آورد.
البته در برخی از روايات به گروه‌هاي خاصی نيز اشاره شده است كه از اين قرارند:
الف) أبدال
«أبدال»، گروهی از شايستگان و ويژگان خداوند [هستند] که هيچ‏گاه زمين از آنان تهی نباشد و جهان بديشان برپا است.آن‌گاه که يکی از آنان بميرد، خداوند بزرگ انسان ديگری را به جای او برانگيــزد،تا آن شمار ـ که به گفته‌ای هفت و به گفته‌ای هفتاد است ـ همواره کامل بماند.
برخي نيز گفته‏ اند: آنان، گروهی اند که خداوند به دست آنها دين را بر پا نگه می‏ دارد و روزي را فرود آورد. چهل نفر از ايشان در شام و سي نفر در ساير سرزمين‌ها هستند. هر گاه يکی از دنيا برود، کس ديگری همانند او به ‏جای او قرار مي‏ گيرد.
امام باقر عليه السلام فرمودند:«يُبَايِعُ الْقَائِمَ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ نَيِّفٌ عِدَّةُ أَهْلِ بَدْرٍ فِيهِمُ النُّجَبَاءُ مِنْ أَهْلِ مِصْرَ وَ الْأَبْدَالُ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ وَ الْأَخْيَارُ مِنْ أَهْلِ الْعِرَاق؛ سيصد و چند نفر به شمار اهل جنگ بدر با قائم بين ركن و مقام بيعت مي‌كنند كه در بين آنان نجبا از اهل مصر و ابدال از اهل شام و اخيار از اهل عراق هستند».
بر اين پايه «ابدال» گــروهی از ياران حضرت مهدي عليه السلام در سرزمين شام هستند كه هنگام ظهور، خود را به مکه رسانده با ايشان بيعت می کنند.
درباره ويژگی اين افراد پيامبر اعظم صلی الله عليه و آله وسلم فرمودند: «... رُهْبانٌ بِاللَّيْلِ لُيُوثٌ بِالنَّهارِ کانَ قُلُوبُهُم زُبُرَ الحَدِيدِ فَيُبايِعُونَهُ بَيْنَ الرُّکْنِ وَالْمَقامِ…؛ آنان راهبان شب و شيران روز هستند. دل‏ هايشان چون فولاد سخت است؛ ميان رکن و مقام، با او (مهدي‏ عليه السلام) بيعت می کنند.»
ب) اخيار
«اخيار» در لغت به معنای نيکان، برگزيدگان، نيكوتران و انسان‏ هاي نيک‌رفتار است. همان گونه كه از امام باقر عليه السلام نقل شد، «آنان گروهی از ياران ويژه حضرت مهدي‏ عليه السلام و از جمله313 تن هستند که از عراق به آن حضرت(ع) مي‏ پيوندند و بين رکن و مقام با ايشان بيعت مي ‏کنند«.
ج) عصائب
«عصائب» جمع «عصابه» به معنای گروهی بين ده تا چهل نفر است. گفته شده است: «عصابه» گروهی از زاهدان و وارستگانند. بر پايه برخي روايات، آنان ياران حضرت مهدي عليه السلام از عراق هستند، كه هنگام ظهور، خود را به مكه می ‏رسانند و با او بيعت می‏ كنند. پيامبر صلی الله عليه و آله وسلم فرمودند »:... وَعَصائِبُ العِراقِ…؛ … و گروه ‏هايي از عراق بيرون مي ‏آيند.»
د) نجبا
در روايت پيش‌گفته آن حضرت(ع) فرمودند: «فَيَخْرُجُ النُّجَباءُ مِنْ مِصْرَ…؛ نجبا از مصر بيرون مي‏ آيند.»
امام باقر عليه السلام نيز در روايتي فرمودند: «يُبايِعُ القائِمَ بَينَ الرُّكنِ وَالمَقامِ ثَلاثمائة وَنَيِّف عِدَة اَهْلِ بَدْر فِيهِم النُّجَباءُ مِنْ اَهْلِ مِصْر… ؛ سيصد و چند تن، به شمار اهل بدر، بين ركن و مقام با قائم(عج) بيعت مي‏ كنند. بين آنان نجبا، از اهل مصر … وجود دارند.»
افزون بر گروه‌هاي يادشده برخي روايات نيز به سرزمين‌هايی اشاره كرده كه بخشي از ياران حضرت(عج) از آنجا به او مي‌پيوندند؛ از جمله آنها مي‌توان به سرزمين «طالقان» اشاره كرد.
منظور از طالقان، چه منطقه‏ اي بين مرو و بلخ باشد و يا شهــري ميــان قــزوين و ابهر،  خاستگــاه بــرخي از يــاران حضرت مهدي عليه السلام خواهد بود.
در منابع اهل سنّت از امیرالمومنین حضرت علی عليه السلام نقل شده است كه فرمود:ند «خوشا به حال طالقان! خداوند دارای گنج ‏هايی در آنجا است كه نه از طلا است و نه از نقره؛ امّا در آن خطه، مردانی هستند كه خدا را آن‌گونه شناخته‌اند كه شايسته معرفت است و آنان، ياران مهدي عليه السلام در آخِرالزمان مي‏ باشند«.
همين روايت به صورت مفصل به نقل از امام صادق عليه السلام نيز نقل شده است.
برخی، طالقان را منطقه ويژه‌اي دانسته‏ اند؛ ولي گروهی نيز آن را به منطقه بسيار وسيعي همانند ايران معنا كرده ‏اند. از روايت ذكر شده در منابع اهل سنّت، استفاده مي‏ شود كه آنان اصحاب و ياران ويژه آن حضرت(عج) هستند ـ زيرا در روايت، نوع آنان مشخص شده است ـ امّا در روايت بحارالانوار افزون بر بيان چگونگی و كيفيت، سخن از كمّيت و لشكر و درفش ‏های پيروزمند به ميان آمده است.
در رواياتی هم به كسانی اشاره شده كه شماري از آنان به ياری مهدي موعود عليه السلام برنخواهند خاست. ابوبصير از امام صادق عليه السلام روايت كرده به همراه قائم عليه السلام از عرب شمار ناچيزی خواهد بود؛ به آن حضرت(عج) عرض شد: همانا از عرب كساني كه اين امر را توصيف مي‏ كنند، فراوانند، فرمودند: «مردم ناگزيرند از اينكه مورد آزمايش و پاكسازی و جداسازی و غربال‌شدن قرار گيرند و در آينده نزديك، مردم بسياری از غربال بيرون می‌ريزند.»
البته ما امروز شاهد آزمايش‌های بزرگي از آنان هستيم. از ياری مردم عرب و مسلمان ستم‌ديده غزه گرفته تا مردم مظلوم يمن و… همه و همه آزمون‌هايی است كه در دوران ما برای مسلمانان عرب پديد آمده است! باشد آزمايش‌های ديگر در آينده چگونه باشد؟