روز جهانی تئاتر و فرصت‌سوزی به منظور ترویج تئاتر دینی و ارزشی

دو روز پیش همچون سنوات گذشته در روز جهانی تئاتر شاهد صدور پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بودیم و البته انتشار پیامی از سوی علی نصیریان از جمله پیشکسوتان عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون که همگی حکایت از آن داشت که برای پیشبرد همه‌جانبه در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و ... نیاز مبرمی به تولیدات نمایشی و فراگیر شدن آن در سطح جامعه داریم.

بسیاری از گروه‌های نمایشی نیز این روز بزرگ که در تمام کشورهای صاحب تئاتر دنیا جشن گرفته می‌شود و مختص آن ویژه برنامه‌هایی تدارک دیده‌اند بهانه کرده و اجرای عمومی برخی از آثار نمایشی خود در سالن‌های متعدد تئاتری و غالباً در تهران را در این روز آغاز می‌کنند که این امر را باید به فال نیک گرفت.

اما از همه این مسائل بگذریم ذکر یک نکته بسیار حائز اهمیت است و آن اینکه به هر حال هر چند که به واسطه تعطیلات نوروزی فرصت چندانی وجود ندارد که بیشتر در زمینه تولیدات نمایشی آن هم به شکل رسمی و در قالب برنامه‌هایی نظام‌مند به برگزاری سلسله رویدادهای تئاتری و اجراهای صحنه‌ای، خیابانی و میدانی تئاتر بیاندیشیم اما نباید هم از ظرفیت فرهنگی به وجود آمده در این ایام به واسطه دید و بازدیدها و سفرهای نوروزی غافل بود و به فراخور حال مردم و به ویژه مسافران نوروزی با یک هماهنگی ساده از سوی اداره کل هنرهای نمایشی معاونت هنری ارشاد با هر یک از ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها، می‌توان تدابیری اندیشید که اجراهای تئاتر به مناسبت این روز خجسته صورت گیرد تا به این واسطه مردم قرابت بیشتری با مقوله تئاتر پیدا کنند.

چه اشکالی دارد که مسافران نوروزی علاوه بر استفاده از طبیعت بهاری در خلال سفر پیش رو و یا بازدید از ابنیه تاریخی و باستانی ایرانی و یا  توفیق زیارت اماکن متبرکه، دقایقی را نیز در مسیر تردد خود به این مکان‌ها، پای اجراهای نمایشی بنشینند که به شکلی موجز و کوتاه اجرا شده و پیامی ارزشی و مفید فایده را به مخاطبان خود منتقل کنند؟

اگر اداره کل هنرهای نمایشی ارشاد در زمینه برنامه‌ریزی به منظور اجرای چنین نمایش‌هایی در سراسر ایران، کمی بومی و با اتکاء به ظرفیت‌های نمایشی هر استان به ویژه استان‌هایی که قابلیت بالای گردشگری را نیز دارا هستند، نگاه کند آن زمان هست که شاهد خواهیم بود با استفاده از نیروهای تئاتری هر یک از استان‌ها این اتفاق بزرگ و فرهنگساز به وقوع پیوسته و قطعاً مثمر ثمر خواهد بود.

یکی از ظرفیت‌های جاری در زمینه اجرای آثار نمایشی نوعاً دینی و ارزشی اردوی  نوروزی راهیان نور است که معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چند سال پیش به این منظور برنامه‌ای را تحت عنوان «راویان آسمان» اجرا کرد اما استمرار نیافت هرچند که این انتظار و توقع بیشتر از اداره کل هنرهای نمایشی و معاونت هنری ارشاد می‌رود که نه فقط در مناطق عملیاتی بلکه در اقصی نقاط ایران به این موضوع بیاندیشد.

از امسال و حداقل به مدت 6 سال پس از این، مناسبت‌های مذهبی حاصل تداخل اعیاد رجبیه، شعبانیه و مناسبت‌های ماه مبارک رمضان با ایام نوروز مصادف خواهند بود و چه بهانه‌ای بهتر از این که مسئولان در تدارک باشند که با توجه به ظرفیت مضاعف پیش آمده در ایام نوروز و چند روز قبل و بعد از روز جهانی تئاتر به این مهم توجه کرده و یک اقدام سراسری و فراگیر را در زمینه اجرای آثار متعدد تئاتری و غالباً با موضوعات دینی و ارزشی برنامه‌ریزی کنند.

قطعاً برنامه‌ای که مسئولان در ماه آینده و تحت عنوان «اردیبهشت تئاتر» در تدارک آن هستند قادر خواهد بود بزرگداشت درخوری برای روز جهانی تئاتر باشد اما باید این نکته را متذکر شد که غالب مخاطبان ویژه‌برنامه «اردیبهشت تئاتر» خواص و اهالی فعل در زمینه تئاتر حرفه‌ای هستند در صورتی که مراد و منظور ما فراگیری و فرهنگسازی تئاتر در میان افراد جامعه و عام مردم است که یکی از اتفاقات مناسب در تحقق این امر در ایام نوروز به ترتیبی که به آن اشاره شد، رقم خواهد خورد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت، سال 94 را سال تئاتر نامید هرچند که در عمل توفیقی در این زمینه به دست نیامد و تئاتر نتوانست جایگاه مناسبی در سبد فرهنگی خانوار ایرانی پیدا کند و این نامگذاری در حد شعار باقی ماند و حتی کمکی به بهبود وضعیت معیشتی اهالی و فعالان تئاتری نکرد؛ به نظر می‌رسد ایجاد راهکارهایی همچون بومی‌سازی تئاتر و اجراهای متعدد آثار نمایشی در ایام نوروز در مناطق و شهرهای مختلف البته با کمک و مساعدت دولت و دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی تا حدود زیادی بتواند معضلات و دغدغه‌های این حوزه را با توجه به اینکه در سال 96 به مقوله تولید و اشتغال نیز تأکید فراوانی شده است، مرتفع سازد.

امیرسجاد دبیریان