وقتی روحانیان آستین بالا می‌زنند؛ عروسک‌گردانی از خیانت تا ظهور

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) انتقال مفاهیم دینی به صورت دقیق، درست، عمیق و تأثیرگذار یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فرهنگی دینی مسئولان و دست اندرکاران فرهنگی کشور است. اهتمامی که به بسیاری از فعالیت‌های سفید، بعضا سیاه و گاهی خاکستری منجر شده است. علاقه به انتقال حجم بالایی از باورها و مباحث دینی به اقشار مختلف به ویژه کودکان موجب شده گاهی بدسلیقگی‌ها، نداشتن تخصص لازم، در نظر نگرفتن سلیقه و تنوع مخاطب و ... موجب انتقال بد و ناشیانه مفاهیم دینی شود به نحوی که نه تنها بر باورهای اعتقادی مردم نیفزوده بلکه تأثیری منفی و حتی معکوس در پی داشته است.

همه مسئولان فرهنگی کشور در سخنرانی‌های خود از بایدها سخن می‌گویند اما کمتر پیش می‌آید که راهکار اجرایی صحیحی برای اجرای این بایدها داشته باشند و یا اتاق فکری درصدد یافتن راهکارهای رسیدن صحیح و مدبرانه باشد؛ در حالی که خانواده‌ها با اضطراب و نگرانی شاهد تغییر رفتار و نگاه دینی و مذهبی فرزندان خود بوده و در جست و جوی راهی هستند تا باورهای مذهبی فرزندان خود را تقویت و البته حفظ کنند، بسیار شاهد بوده‌ایم برخی سیاست‌های فرهنگی و یا حتی اشتباهات فردی یک شخص موجب روی گرداندن کودکی از دین و یا کم رنگ شدن دین برای نوجوان و جوانی می‌شود.

اما در همین دنیایی که مسئولان از بایدها حرف می‌زنند و خانواده‌ها بدون سود بردن از این بایدها با مشکلات فرهنگی و دینی فرزندان خود دست به گریبان هستند، عده‌ای دانشجو و طلبه با دغدغه‌های فرهنگی و سازندگی با کم‌ترین بودجه ممکن (که آن هم توسط خیرین و خودشان تأمین می‌شود) دور هم جمع شده و دست به کاری عملی زده‌اند؛ اقدامی فرهنگی که نتایج آن عملاً مشهود و قابل مشاهده است.

این گروه که فعالیت خود را از سه سال پیش آغاز کرده شهربازی مقاومت را با مطالعه و کار کارشناسی و مخاطب شناسی قوی ایجاد کرده و توانسته‌اند مخاطبان زیادی از گروه‌های خردسال، کودک و نوجوان جذب کنند. بچه‌هایی که پس از حضور در این شهربازی خاص با نگاهی متفاوت به مسائل فرهنگی و دینی از علاقه شدید خود برای حضور مجدد در آن سخن می‌گویند.

حجت‌الاسلام محمد مهدی یاوری، مسئول گروه و موسس کانون فرهنگی تبلیغی جهادی الفاطمیون است که شهربازی مقاومت و در داخل این شهر بازی، شهربازی قرآنی را ایجاد کرده است.

وی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به تشریح نحوه ایجاد این شهربازی پرداخت و عنوان کرد: ما تعدادی دانشجو بودیم که از دانشگاه‌های مختلف دور هم جمع شده و یک گروه جهادی تشکیل دادیم. سپس دانشجویان و طلاب علاقه مند را دور هم جمع کرده و زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی و با دریافت مجوز فعالیت از این نهاد کانون الفاطمیون را تشکیل دادیم.

وی ادامه داد: زیربنای فعالیت این کانون اقدامات جهادی در مناطق محروم و حاشیه شهرهای مختلف از جمله مشهد و سایر استان‌ها بود اما با توجه به وضعیت کلان شهر مشهد به عنوان یک شهر مذهبی و نیازهای فرهنگی که باید در این شهر مرتفع می‌شد، به این فکر افتادیم که به صورت تخصصی‌تر وارد حوزه کار فرهنگی شویم و زیر مجموعه‌های تخصصی در کانون ایجاد و شروع به فعالیت کنیم که با همین هدف چهار کارگروه: کودک و نوجوان، خانواده، حوزه اردویی و همایشی و کارگروه عفاف و حجاب ایجاد و تعدادی از طلاب علاقه‌مند را نیز جذب و آموزش دادیم.

حجت‌الاسلام یاوری با اشاره به اینکه پس از انجام اقدامات و طرح‌هایی توسط این چهار کارگروه، تصمیم بر این شد که یک فعالیت واحد انجام و تمام اقدامات این چهار کارگروه در داخل یک فعالیت واحد محقق شود، عنوان کرد: بر همین اساس تصمیم بر این شد که در بازده زمانی 20 تا 30 روزه شهربازی ایجاد کنیم که هم خانواده‌ها و هم بچه‌ها‌ برنامه داشته باشد که پس از بررسی‌ها و بحث‌های متعدد به مدلی از شهربازی به عنوان شهربازی مقاومت رسیدیم که هسته اصلی آن برای نوجوانان بود و در کنار آن شهربازی قرآنی برای خردسالان ایجاد می‌شد و در داخل آن هم یک تالار برای خانواده‌ها بود. این کلیتی بود که شش مرحله اجرا و در هر مرحله طرح‌ها و برنامه‌ها را بالا برده و اکنون به طرح نهایی دهکده مقاومت رسیده‌ایم که مقرر شده به عنوان یکی از برنامه‌های فرهنگی سپاه در همه استان‌ها اجرا شود و در آینده در هر شهری این شهربازی را داشته باشیم.

وی در خصوص اولین شهربازی مقاومت گفت: اولین کار ما سه سال پیش در نمایشگاه بین‌المللی قرآن مشهد (طی ماه مبارک رمضان) بود که در این شهربازی فقط بچه‌ها حق ورود داشتند و در آن سیر تاریخی و مذهبی را در هفت مرحله طی و با تاریخ، رخ دادهای انقلاب و سازندگی و پیشرفت آشنا می‌شدند و در انتها با مدافعان حرم و ظهور مراحل را به پایان می‌رساندند. در این هفت مرحله بچه‌ها تمام جلوه‌های اقتدار و پیشرفت را می‌دیدند و خود نیز در آن سهیم می‌شدند.

مؤسس کانون فرهنگی تبلیغی جهادی الفاطمیون تصریح کرد: نکته جالب استقبال بسیار بالای خانواده‌ها و حتی خانواده‌های که شاید در ظاهر غیرمذهبی جلوه می‌کردند بود؛ مخاطب ما در شهربازی مقاومت حتی بیشتر از خود نمایشگاه قرآن بود.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا اکنون این شهربازی به صورت دائمی برپا است یا اینکه همچنان به صورت فصلی و دوره‌ای برپا می‌شود؟ گفت: از آنجایی که ایجاد این شهربازی هزینه بر است به خصوص اینکه حضور در این شهربازی رایگان بود و علی رغم اینکه پیشنهادهای خوبی هم برای دریافت پول داشتیم اما نپذیرفتیم چرا که کارگروه ما کارگروه طلبگی است و در دید مردم خوب نبود که وارد فاز مالی شویم و ممکن بود مردم فکر کنند ما برای پول این شهربازی را راه اندازی کرده‌ایم، به صورت فصلی و دوره‌ای برگزار می‌شد اما سپاه علاقه مند شده فضای دائمی را برای این شهر بازی ایجاد کند و ما در حال آماده کردن زیربنای آن هستیم.

حجت‌الاسلام یاوری اظهار کرد: این مدل شهربازی موضوعی و مفهومی، ایده‌ای بکر است و با توجه به اینکه سیر تاریخی دارد باید به دقت طراحی و اجرا شود. در بخشی از این سیر تاریخی بچه‌ها لباس نظامی می‌پوشد پاسدار می‌شود، مدافع حرم می‌شود، دکتر و مهندس می‌شود و ... و خود در این سیر تحول ایرانی اسلامی نقش بازی می‌کنند. اکنون 40 طلبه و 15 نفر از افراد تحصیل کرده در مقاطع بالا در اتاق فکر کانون الفاطمیون در حال تولید محتوای ویژه این شهربازی هستند و در هر سری برگزاری محتواهای جدیدی اضافه می‌شود.

طلابی که باید عروسک‌گردانی بدانند

وی خطاب به افرادی که علاقه‌مند هستند در حوزه دینی برای بچه‌ها کار کنند گفت: انتظاری که مردم از ما دارند این است که یک طلبه باید آچار فرانسه باشد یعنی همه چیز را بداند لذا طلابی که ما جذب می‌کنیم باید عروسک گردانی یاد‌ بگیرند، تئاتر کار کنند، تقلید صدا بلد باشند، چند لهجه استانی بلد باشند، بتوانند چند سوره قرآن را به زبان انگلیسی بخوانند و ... تا مخاطبان از لحن و کلام این روحانیان لذت ببرند و بچه‌ها مشتاق شنیدن مطالبی که گفته می‌شود، باشند به همین دلیل ما به سمت تخصصی شدن پیش رفته‌ایم. زیربنای کار ما هم فقط قرآن و عترت است و در اتاق فکر ما سوره‌های قرآن را انتخاب و بر سر اینکه چگونه آن را مطرح کنیم بحث و تبادل نظر می‌کنیم و از هنرهای مختلف صداگذاری، نور، رنگ و ... برای بیان داستان‌ها استفاده می‌شود.

حجت‌الاسلام یاوری در خصوص مهم‌ترین مشکلات گروه‌هایی که می‌خواهند کار فرهنگی ویژه انجام دهند، گفت: مشکل ما در اجرای برنامه‌های فرهنگی این است که ایده‌ها بازپروری نشده و مخاطب در آن در نظر گرفته نمی‌شود، ما همیشه سعی می‌کنیم خودمان را جای مخاطب بگذاریم و ببینیم آیا برنامه خوب است یا خیر اگر خوب نبود دوباره از نو شروع کرده و آن را تصحیح می‌کنیم. کار تخصصی، بازپروری ایده‌ها و مخاطب شناسی به عنوان سه محور اگر درست اجرا شود ارتباط با مخاطب به خوبی برقرار و کار خوبی تولید می‌شود.

به گزارش ایکنا، در شهربازی مقاومت به عنوان مثال وقتی قرار است بچه‌ها با دوران قبل از انقلاب، نحوه تجریه ایران، خیانت‌هایی که شاهان و درباریان در واگذاری بخش‌های مختلف کشور به بیگانگان داشته‌اند آشنا شوند، بخشی به عنوان «بده بره» وجود دارد که در این بخش نقاب شاهان به بچه‌ها داده می‌شود و بچه‌ها با برنامه‌ای تئاتر گونه می‌بینند که چگونه هر شاهی در مقابل کوچکترین فشاری می‌گوید «بده بره» و به همین راحتی یک بخش از ایران از کشور جدا می‌شود و سپس می‌بینند که در دوران دفاع مقدس «نده بره» اتفاق می‌افتد و اجازه داده نمی‌شود استان‌های جنوبی طی جنگ از ایران گفته شود.

بچه‌ها همچنین وارد کشتی نوح می‌شوند و خود کشتی‌بان هستند، اسلحه به دست می‌گیرند و با آنهایی که می‌خواهند به کشور تجاوز کنند مبارزه می‌کنند، آیات قرآن را می‌شنوند و یاد می‌گیرند با شیطان درونشان و وسوسه‌های آن مقابله کنند و ... .

ایده شهربازی مقاومت و شهربازی قرآنی ایده بسیار جالبی است. اثبات این ادعا در چهره بچه‌هایی که در این شهربازی بازی کرده‌اند است که به اتفاق همگی دوست دارند دوباره در این بازی آموزنده که آموزش آن نامحسوس و دلنشین است شرکت کنند.

نکته جالب در برگزاری این شهربازی جهادگونه بودن اصل ایده و نحوه برگزاری آن است که غیر انتفاعی و بدون دریافت پول و در حقیقت با تلاش‌های شخصی تعدادی دانشجو و طلبه محقق شده و نتیجه داد است آن هم در حالی که شاهد هستیم برخی طرح‌های فرهنگی با بودجه‌های هنگفت به شکست می‌رسند.