تأکید بر دیپلماسی اقتصادی و تقویت روابط با همسایگان در برنامه‌های ظریف

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با معرفی وزرای جدید از سوی رئیس جمهور به مجلس مشخص شد که محمد جواد ظریف همچنان مورد اعتماد شخص حسن روحانی است و مجددا برای این سمت معرفی شده است. وزیر امور خارجه پیشنهای نیز برنامه خود را ارائه داده است که پررنگ شدن مباحث اقتصادی ذیل دیپلماسی اقتصادی و بهبود و افزایش روابط با همسایگان از جمله نکات مهم این برنامه است.
برنامه ظریف از دو مبحث اصلی سوابق علمی، تخصصی و اجرایی و رویکرد سیاست خارجی و برنامه تشکیل شده است.
بخش رویکرد سیاست خارجی و برنامه، شامل 6 موضوع اهداف کلان سیاست خارجی، شناخت محیط سیاست خارجی، سیاست خارجی دولت یازدهم، اهداف اجرایی و عملیاتی براساس اسناد بالادستی در پرتو تحولات جهانی و شرایط ایران، راهبردها و دورنمای شرایط روابط خارجی در پایان دولت دوازدهم است.
اما محمد جواد ظریف در برنامه خود چه اهدافی را مدنظر قرار داده و چه راهبردهایی را در نظر گرفته است. با مطالعه برنامه وی متوجه خواهیم شد که وزیر پیشنهادی وزارت امور خارجه در بخش اهداف و راهبردها، 13 هدف اجرایی و عملیاتی و در بخش راهبردها،14 راهبرد کلان و 12 راهبرد عملیاتی را تعیین کرده است که در ادامه به آنها اشاره می‌شود:

اهداف اجرایی و عملیاتی:
1ـ ارتقای جایگاه ایران و ایرانی در صحنه جهانی
2ـ توسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان و تنوع‌بخشی و تقویت پیوندهای همه‌جانبه با کشورهای هدف در جهان به ویژه کشورهای منطقه، همسایگان و قدرت‌های نوظهور
3ـ تنش‌زدایی، بازسازی و اصلاح تعاملات با قدرت‌های مؤثر بین‌المللی در جهت منافع ملی
4ـ عادی‌سازی و بهبود روابط با کشورهای منطقه به ویژه با همسایگان
5ـ تقویت روابط با شرکای سنتی در آسیا و اروپا
6ـ حمایت از پیشرفت و توسعه اقتصادی در اجرای سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی
7ـ کمک به توسعه صادرات غیرنفتی، خدمات فنی و مهندسی و جذب سرمایه، فناوری و گردشگر خارجی
8ـ جلب حمایت و سرمایه ایرانیان خارج از کشور
9ـ حفظ برجام و تعمیق و نهادینه‌سازی دستاوردهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی برجام
10ـ جلوگیری از شکل‌گیری مجدد تحریم‌های جدید بین‌المللی و تلاش برای حذف و ناکارآمدسازی تحریم‌های باقی‌مانده آمریکا و اروپا
11ـ جلوگیری از اجرای طرح آمریکایی ـ صهیونیستی امنیتی کردن ایران در نظام بین‌المللی
12ـ تأثیرگذاری سازنده بر روند تحولات جهانی به ویژه در حوزه‌های مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی و جلوگیری از اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی
13ـ تقویت نقش الهام‌بخشی ایران از طریق تبیین نگاه مبتنی بر مردمسالاری دینی.

اما دستیابی به اهداف مبتنی بر اسناد بالادستی نیازمند تعریف یک سری راهبردهای کلان و عملیاتی است. راهبردهای کلان سیاست خارجی تفاهم و اجماع در سطح ملی و تعامل سازنده و تأثیرگذار در روابط خارجی براساس اصول عزت، حکمت و مصلحت است و راهبردهای عملیاتی نیز برای دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت و میان‌مدت براساس شرایط جهانی و موقعیت و جایگاه جمهوری اسلامی ایران طراحی شده‌اند که این راهبردها به شکل زیر دسته‌بندی شده است:

راهبردهای کلان:
1ـ تلاش در جهت ایجاد نظام برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری متمرکز و منسجم در سیاست خارجی
2ـ تقویت فهم مشترک و اجماع داخلی در حوزه سیاست خارجی
3ـ طراحی مبتنی بر امنیت ملی، منافع ملی و پیشرفت اقتصادی در عرصه روابط و سیاست خارجی
4ـ فرصت‌سازی، تهدیدزدایی و جلوگیری از افزایش تنش در حوزه‌ها
5ـ شناسایی مستمر تهدیدها و فرصت‌ها به منظور بهره‌‌گیری به موقع از فرصت‌ها و تبدیل تهدد به فرصت و یا مقابله با آن
6ـ برقراری، تقویت و تعمیق مناسبات دوجانبه و چندجانبه
7ـ تعامل فعال با کشورها و نهادهای مؤثر در اقتصاد جهانی
8ـ کمک به افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیبپ‌ذیری اقتصاد کشور
9ـ مشارکت فعال و هدفمند در تأمین ثبات و امنیت بین‌المللی و منطقه‌ای
10ـ تقویت روند چندجانبه‌گرایی، ائتلاف‌سازی سیاسی با کشورهای همسو و مشارکت فعال در شکل‌دهی هنجارها و قواعد منطقه‌ای و جهانی براساس منافع ملی و ارزش‌های اسلامی
11ـ حمایت از حقوق فردی و جمعی ایرانیان خارج از کشور، تقویت هویت ایرانی ـ اسلامی و ایجاد زمینه‌های لازم جهت مشارکت آنان در توسعه ملی
12ـ دفاع از حقوق انسنا‌ها به ویژه مسلمانان و ملت‌های مظلوم به ویژه مردم فلسطین و جلوگیری از نفوذ و رسوب رژیم صهیونیستی در منطقه و کشورهای اسلامی و نهادهای بین‌المللی
13ـ ترویج فرهنگ و تمدن ایرانی در جهان با هدف همگرایی و ارتقای هویت ایرانی
14ـ بهره‌گیری از ظرفیت‌های دینی و فرهنگی جهت توسعه و تعمیق هویت اسلام راستین.

راهبردهای عملیاتی:
1ـ تعامل و همگرایی با کشورهای همسایه، منطقه و جهان اسلام
2ـ اقتصادمحور نمودن سیاست خارجی
3ـ تقویت دیپلماسی اقتصاد مقاومتی
4ـ تقویت نقش بین‌المللی جمهوری اسلامی
5ـ تقویت روابط با قدرت‌های جدید و نوظهور
6ـ تقویت روابط با کشورهای صنعتی اروپا و آسیا
7ـ مدیریت تنش با آمریکا
8ـ حمایت همه‌جانبه از حقوق ایرانیان خارج از کشور و جلب مشارکت آنها در داخل
9ـ بهره‌گیری حساب‌شده، هماهنگ و مؤثر از دیپلماسی دوجانبه و چندحانبه در حوزه‌های مختلف
10ـ بهره‌برداری از دیپلماسی عمومی و روش‌ها و ابزارهای نوین و کارآمد اطلاع‌رسانی برای تبیین دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در افکار عمومی جهان
11ـ استفاده منسجم و هدفمند از کلیه ابزارها و روش‌های مکمل دیپلماسی و توجه ویژه به جامعه مدنی، رسانه‌ها، شبکه‌ها و سازمان‌های غیر دولتی به ویژه در فضای مجازی
12ـ احیای جایگاه وزارت امور خارجه در چرخه سیاست‌سازی، سیاستگذاری و اجرای سیاست‌های مصوب

متن کامل برنامه محمد جواد ظریف را اینجا ببینید!