ایکنا گزارش می‌دهد:
تاوان سنگین یک حال خوب/هالووین عیان شده است
گروه اجتماعی: همین چند روز پیش بود که تم‌های ترسناک و تبلیغات عیان یک جشن غربی صفحات مجازی و واقعی زندگی برخی از ایرانیان را پر کرده بود، هالووین یک سال دیگر آمد و رفت اما به گفته یک روانشناس بالینی این جوان ایرانی است که باید برای یک ساعت حال خوب، یک عمر زندگی روانی و اجتماعی خود را فدا کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) استان مرکزی، از گریم کودک سه ساله به شکل خون آشام گرفته تا شمایل مومیایی یک پیرزن؛ همین چند روز پیش، این‌ها بخشی از صفحات اینستاگرام بود آن‌هایی که پیگیر صفحات زندگی مجازی هستند خوب می‌دانند که بخش عمده‌ای از این شخصیت‌های تبلیغی، ایرانی هستند. البته که این تبلیغات فقط مخصوص فضای مجازی نیست بلکه مغازه‌های لوکس و قنادی‌ها هم در بازار گرمی هالووین سهمی دارند.
جمله «تم هالووین موجود است» یکی از مناظر تکراری مغازه‌های لوکس اراک در آستانه هالووین است، وسوسه طرح‌هایی که تا همین 10 سال پیش هم از آنها خبری نبود من را به داخل یکی از مغازه‌های لوکس می‌کشاند آنهم درست موقعی که بر سر خرید یک کدو تنبل دعواست. هرچند ظاهر زیبایی ندارد اما 60 هزار تومان قیمت خورده است، کلاه مشکی به نام ساحره در دست یکی دیگر از مشتریان جلب توجه می‌کند.
از روی کنجکاوی به یکی خریداران گفتم چه خبر شده چرا اینقدر هیجان و ترس؟ با خنده جواب داد:«جشن هالووین است مگر نمی‌دانی؟ یک جشن جهانی».
مخاطبم جوان سال بود، قدری خودمانی پرسیدم آیا این مدل جشن گرفتن مسخره نیست؟ در جواب گفت: هالووین پر از شادی و هیجان است می‌توانی دوستان و آشنایان را به ترسناک‌ترین شکل ممکن ببینی، جشن‌های ملی ما یکنواخت شده‌اند ولی در جشن هالووین خلاقیت و هیجان موج می‌زند خودم دو سال پیش این جشن را مسخره می‌کردم اما یک بار تجربه نظرم را عوض کرد.
برای بررسی دقیق‌تر دلایل استقبال جوانان از جشن‌هایی که نه رنگ ایرانی دارد و نه اسلامی و حتی با گاهی با اخلاق هم در تضاد است سراغ میلاد مشایخی روانشناس بالینی رفتیم. مشایخی با بیان اینکه گاهی مناسبت‌های جهانی ذهن جامعه ایرانی را به سمت خود جلب می‌کند گفت: در چند سال اخیر به دلیل شیوع فضای مجازی با فرهنگ غرب بیشتر آشنا شده‌ایم به عنوان مثال در 10 سال گذشته عموم مردم از جشنی به نام ولنتاین، هالووین و... خبر نداشتند اما امروزه شاهد پر رنگ‌تر شدن این مناسبت‌ها در ایران هستیم و به عقیده بنده اگر به همین منوال پیش برویم در چند سال آینده باید شاهد مناسبت‌های جهانی حتی غیر اخلاقی در ایران باشیم.
به جای محکوم کردن جوانان دنبال علت باشیم
وی گفت: نباید صرفاً اصل جشن را زیر سوال برد بلکه باید دنبال علل گرایش نسل جدید به این مناسبت‌ها بود، در علم روانشناسی شادی یک انرژی هیجانی محسوب می‌شود که باید تخلیه شود اما وقتی محلی برای تخلیه این انرژی نداشته باشیم قطعا شاهد رشد گرایش جوانان به این مناسبت‌ها حتی به صورت زیرزمینی خواهیم بود.
مشایخی تصریح کرد: ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که به داشتن نیروی جوان افتخار می‌کند اما متاسفانه به دلیل عدم ساماندهی درست جوانان، این فرصت تبدیل به تهدید شده است.
این روانشناس بالینی ادامه داد: گاهی همکاران بنده، نوک پیکان اشتباهات را به سمت جوانان می‌گیرند که درست نیست، درواقع باید بررسی کنیم قشری با سطح بالای هورمون نشاط، آدرنالین بالا چگونه باید انرژی خود را در راه مثبت تخلیه کند. چه فضایی برای جوانان فراهم شده که با هزینه کم بتواند تخلیه انرژی در جهت مثبت داشته باشد؟
محتوا داریم اما سلیقه نه
وی ادامه داد: متاسفانه شیوه برگزاری جشن‌های سنتی و آیینی ما با احترام کاملی که برای آنها قائل هستم ارضا کننده روح جوان قرن 21 نیست، ما نمی‌توانیم جوان را به مسابقه بیل گردانی و پرتاب خروس ببریم یا به جشن‌های مذهبی با شکل فعلی دعوت کنیم و انتظار داشته باشیم انرژی جوان خالی شود جوان امروز با سرعت 4G از فضای مجازی استفاده می‌کند و به تمام جهان متصل است و علاوه بر آن میل شدیدی به تنوع و هیجان دارد.
مشایخی افزود: همین عوامل باعث می‌شود نگاه جوان به سمت انتخاب مردم دنیا باشد، درمی‌یابد که به عنوان مثال در اکثر کشورهای دنیا فلان روز جشنی به نام هالووین برگزار می‌شود با وجود اینکه اصلاً فلسفه برگزاری چنین جشنی را نمی‌داند اما دوست دارد همسو با مردم دنیا این جشن را برگزار و انرژی‌اش را خالی کند در واقع فلسفه جشن برای جوان مهم نیست بلکه فقط دنبال همسویی با جهان و تخلیه انرژی است و تا وقتی تخلیه گاه مناسبی برای این قشر نداشته باشیم شاهد افزایش گرایش جوانان به جشن‌های بیگانه خواهیم بود.
این روانشناس بالینی با تأکید بر اینکه اغلب این جشن‌ها از آنجایی که با فرهنگ و تمدن ما مغایر است انحرافی محسوب می‌شوند گفت: هر سال جشن ملی روز جوان خالی از هر گونه نشاط برگزار می‌شود اینکه یک همایش برگزار کنیم و یک نفر مجری و شعبده باز برای عده‌ای جوان گزینشی برنامه اجرا کند و از بین آنها چند نفر را هم به عنوان جوان برتر انتخاب کنیم جشن ملی و محل تخلیه هیجان جوانی نمی‌شود.
دو قطبی کردن جوانان ایرانی ابزار جنگ نرم است
مشایخی تاکید کرد: وقتی مردم می‌توانند امور را اداره کنند، دولت نباید دخالت کند اجرای برنامه‌های شاد هم از جمله کارهای مردمی است متاسفانه برخی شادی را سیاسی می‌کنند، عده‌ای بین فرهنگ اسلامی و تمدن ایرانی دیوار کشیده‌اند به نحوی که جوان امروزی دچار فضای دو قطبی شده است و غرب هم بیشترین استفاده از این فضای دو قطبی می‌برد.
وی ادامه داد: دو قطبی کردن جامعه ابزار مهم جنگ نرم است که متأسفانه عده‌ای به آن دامن می‌زنند ما باید با اجرای برنامه‌های مناسب با فرهنگ خودمان دنبال پیوستگی جوانان باشیم نه اینکه آنها را از هم گسیخته کنیم.
مشایخی گفت: اینکه جوانان به بهانه‌های مختلف یک شب دور هم جمع شوند و شادی کنند اشکالی ندارد اما حاشیه‌های برگزاری جشن‌هایی مانند هالوویین مانند مصرف داروهای اعتیاد آور و روابط نامتعارف از اصل جشن بیشتر است و تهدید جدی همین حاشیه‌هاست طبق آمارهای غیر رسمی ایران جز 5 کشور مصرف داروهای نشاط آور و الکلی در جهان است و علاوه بر آن طبق آماری که از مصرف الکل در کشورهای مدیترانه شرقی گزارش شد، مصرف کشور ما از ترکیه هم بالاتر است وقتی علت را بررسی می‌کنیم به همین حواشی و جنبه‌های منفی شادی‌های غربی می‌رسیم.
این روانشناس بالینی تصریح کرد: اگر برنامه‌های شاد مانند کنسرت‌های موسیقی با هزینه پایین در دسترس همه جوانان باشد مسلماً اوضاع بهتر خواهد شد چرا از پتانسیل خوانندگان مجاز داخلی برای ایجاد فضای شاد در جامعه استفاده نمی‌کنیم؟ چرا باید بلیط یک کنسرت بالای 50 هزار تومان باشد آیا یک جوان بیکار یا دانشجو حق شادی ندارد؟
مشایخی گفت: در رسانه ملی سالیانه چه تعداد برنامه شاد که بتواند اکثر مردم را درگیر کند تولید می‌شود؟ صدا و سیما به تلگرام خوان، تبدیل شده یعنی خود رسانه ملی خلاقیت ندارد و پیام‌های شاد تلگرامی را برای مخاطبانش تکرار می‌کند.
وی افزود: طبق تحقیقات مؤسسه آینده پژوهی 100 آسیب، جامعه ایرانیان را تهدید می‌کند و جالب اینکه مسائلی چون اعتیاد که به ظن عموم در صدر آسیب‌های کشور است، در رده‌های دهم به بعد قرار دارد به عنوان مثال اعتیاد در رده 30 قرار دارد ولی مسائلی چون بحران آب در رده‌های اول قرار دارد. طبق گزارش این موسسه نبود نشاط جز 5 آسیب اصلی کشور گزارش شده ولی تمرکز مسئولان روی این آسیب نیست.
این روانشناس بالینی تاکید کرد: گرفتن نشاط از جوانان تاوان سنگینی دارد شیوع مواد مخدر مانند گل، حشیش و الکل از جمله این تاوان است طبق پژوهشی که بنده روی 2 هزار جوان مصرف کننده گل و الکل داشتم علت اصلی مصرف این مواد، سه عامل تفریح، سرگرمی و نشاط عنوان شد یا به زبان عامیانه؛«خوش باشیم و حالمان قدری خوب باشد».
وی گفت: یکی از راه‌های شادی سالم، حضور در استادیوم ورزشی است ولی متاسفانه ما حتی یک دربی ساده استقلال و پرسپولیس را هم نمی‌توانیم درست مدیریت کنیم مردم به امید شادی و تخلیه هیجان به استادیوم می‌روند اما با صف‌های طولانی، کمبود بلیط، بازار سیاه، بلیط‌های بدون صندلی و ... مواجه می‌شوند و با عصبانیت هر چه تمام‌تر به خانه بر می‌گردد. با این وضعیت چطور می‌توان برای قشر عمده جامعه که در سن حساس هستند فضای شاد سالم فراهم کرد؟
این روانشناس بالینی در پایان بیان کرد: پتانسیل شادی در کشور بسیار بالاست، مناسبت‌های مذهبی و فرهنگی زیادی داریم که می‌تواند پاسخگوی نیاز جوان باشد اما متاسفانه از این فرصت‌ها درست استفاده نمی‌کنیم و در نهایت جوانان به صورت غیررسمی و زیرپوستی به سمت جشن‌های مغایر با فرهنگ ایرانی و اسلامی می‌رود وقتی هم برنامه‌ای زیر زمینی و غربی شد مصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی و بی‌بند و باری به همراه دارد در واقع جوان ایرانی برای بدست آوردن یک حال خوب ساده با یک عمر زندگی روانی، اجتماعی و خانوادگی‌اش بازی می‌کند و تاوان سنگینی هم می‌پردازد.
کوروش دیباج
جمله «تم هالووین موجود است» یکی از مناظر تکراری مغازه‌های لوکس اراک در آستانه هالووین است، وسوسه طرح‌هایی که تا همین 10 سال پیش هم از آنها خبری نبود من را به داخل یکی از مغازه‌های لوکس می‌کشاند آنهم درست موقعی که بر سر خرید یک کدو تنبل دعواست. هرچند ظاهر زیبایی ندارد اما 60 هزار تومان قیمت خورده است، کلاه مشکی به نام ساحره در دست یکی دیگر از مشتریان جلب توجه می‌کند.
از روی کنجکاوی به یکی خریداران گفتم چه خبر شده چرا اینقدر هیجان و ترس؟ با خنده جواب داد:«جشن هالووین است مگر نمی‌دانی؟ یک جشن جهانی».
مخاطبم جوان سال بود، قدری خودمانی پرسیدم آیا این مدل جشن گرفتن مسخره نیست؟ در جواب گفت: هالووین پر از شادی و هیجان است می‌توانی دوستان و آشنایان را به ترسناک‌ترین شکل ممکن ببینی، جشن‌های ملی ما یکنواخت شده‌اند ولی در جشن هالووین خلاقیت و هیجان موج می‌زند خودم دو سال پیش این جشن را مسخره می‌کردم اما یک بار تجربه نظرم را عوض کرد.
برای بررسی دقیق‌تر دلایل استقبال جوانان از جشن‌هایی که نه رنگ ایرانی دارد و نه اسلامی و حتی با گاهی با اخلاق هم در تضاد است سراغ میلاد مشایخی روانشناس بالینی رفتیم. مشایخی با بیان اینکه گاهی مناسبت‌های جهانی ذهن جامعه ایرانی را به سمت خود جلب می‌کند گفت: در چند سال اخیر به دلیل شیوع فضای مجازی با فرهنگ غرب بیشتر آشنا شده‌ایم به عنوان مثال در 10 سال گذشته عموم مردم از جشنی به نام ولنتاین، هالووین و... خبر نداشتند اما امروزه شاهد پر رنگ‌تر شدن این مناسبت‌ها در ایران هستیم و به عقیده بنده اگر به همین منوال پیش برویم در چند سال آینده باید شاهد مناسبت‌های جهانی حتی غیر اخلاقی در ایران باشیم.
به جای محکوم کردن جوانان دنبال علت باشیم
وی گفت: نباید صرفاً اصل جشن را زیر سوال برد بلکه باید دنبال علل گرایش نسل جدید به این مناسبت‌ها بود، در علم روانشناسی شادی یک انرژی هیجانی محسوب می‌شود که باید تخلیه شود اما وقتی محلی برای تخلیه این انرژی نداشته باشیم قطعا شاهد رشد گرایش جوانان به این مناسبت‌ها حتی به صورت زیرزمینی خواهیم بود.
مشایخی تصریح کرد: ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که به داشتن نیروی جوان افتخار می‌کند اما متاسفانه به دلیل عدم ساماندهی درست جوانان، این فرصت تبدیل به تهدید شده است.
این روانشناس بالینی ادامه داد: گاهی همکاران بنده، نوک پیکان اشتباهات را به سمت جوانان می‌گیرند که درست نیست، درواقع باید بررسی کنیم قشری با سطح بالای هورمون نشاط، آدرنالین بالا چگونه باید انرژی خود را در راه مثبت تخلیه کند. چه فضایی برای جوانان فراهم شده که با هزینه کم بتواند تخلیه انرژی در جهت مثبت داشته باشد؟
محتوا داریم اما سلیقه نه
وی ادامه داد: متاسفانه شیوه برگزاری جشن‌های سنتی و آیینی ما با احترام کاملی که برای آنها قائل هستم ارضا کننده روح جوان قرن 21 نیست، ما نمی‌توانیم جوان را به مسابقه بیل گردانی و پرتاب خروس ببریم یا به جشن‌های مذهبی با شکل فعلی دعوت کنیم و انتظار داشته باشیم انرژی جوان خالی شود جوان امروز با سرعت 4G از فضای مجازی استفاده می‌کند و به تمام جهان متصل است و علاوه بر آن میل شدیدی به تنوع و هیجان دارد.
مشایخی افزود: همین عوامل باعث می‌شود نگاه جوان به سمت انتخاب مردم دنیا باشد، درمی‌یابد که به عنوان مثال در اکثر کشورهای دنیا فلان روز جشنی به نام هالووین برگزار می‌شود با وجود اینکه اصلاً فلسفه برگزاری چنین جشنی را نمی‌داند اما دوست دارد همسو با مردم دنیا این جشن را برگزار و انرژی‌اش را خالی کند در واقع فلسفه جشن برای جوان مهم نیست بلکه فقط دنبال همسویی با جهان و تخلیه انرژی است و تا وقتی تخلیه گاه مناسبی برای این قشر نداشته باشیم شاهد افزایش گرایش جوانان به جشن‌های بیگانه خواهیم بود.
این روانشناس بالینی با تأکید بر اینکه اغلب این جشن‌ها از آنجایی که با فرهنگ و تمدن ما مغایر است انحرافی محسوب می‌شوند گفت: هر سال جشن ملی روز جوان خالی از هر گونه نشاط برگزار می‌شود اینکه یک همایش برگزار کنیم و یک نفر مجری و شعبده باز برای عده‌ای جوان گزینشی برنامه اجرا کند و از بین آنها چند نفر را هم به عنوان جوان برتر انتخاب کنیم جشن ملی و محل تخلیه هیجان جوانی نمی‌شود.
دو قطبی کردن جوانان ایرانی ابزار جنگ نرم است
مشایخی تاکید کرد: وقتی مردم می‌توانند امور را اداره کنند، دولت نباید دخالت کند اجرای برنامه‌های شاد هم از جمله کارهای مردمی است متاسفانه برخی شادی را سیاسی می‌کنند، عده‌ای بین فرهنگ اسلامی و تمدن ایرانی دیوار کشیده‌اند به نحوی که جوان امروزی دچار فضای دو قطبی شده است و غرب هم بیشترین استفاده از این فضای دو قطبی می‌برد.
وی ادامه داد: دو قطبی کردن جامعه ابزار مهم جنگ نرم است که متأسفانه عده‌ای به آن دامن می‌زنند ما باید با اجرای برنامه‌های مناسب با فرهنگ خودمان دنبال پیوستگی جوانان باشیم نه اینکه آنها را از هم گسیخته کنیم.
مشایخی گفت: اینکه جوانان به بهانه‌های مختلف یک شب دور هم جمع شوند و شادی کنند اشکالی ندارد اما حاشیه‌های برگزاری جشن‌هایی مانند هالوویین مانند مصرف داروهای اعتیاد آور و روابط نامتعارف از اصل جشن بیشتر است و تهدید جدی همین حاشیه‌هاست طبق آمارهای غیر رسمی ایران جز 5 کشور مصرف داروهای نشاط آور و الکلی در جهان است و علاوه بر آن طبق آماری که از مصرف الکل در کشورهای مدیترانه شرقی گزارش شد، مصرف کشور ما از ترکیه هم بالاتر است وقتی علت را بررسی می‌کنیم به همین حواشی و جنبه‌های منفی شادی‌های غربی می‌رسیم.
این روانشناس بالینی تصریح کرد: اگر برنامه‌های شاد مانند کنسرت‌های موسیقی با هزینه پایین در دسترس همه جوانان باشد مسلماً اوضاع بهتر خواهد شد چرا از پتانسیل خوانندگان مجاز داخلی برای ایجاد فضای شاد در جامعه استفاده نمی‌کنیم؟ چرا باید بلیط یک کنسرت بالای 50 هزار تومان باشد آیا یک جوان بیکار یا دانشجو حق شادی ندارد؟
مشایخی گفت: در رسانه ملی سالیانه چه تعداد برنامه شاد که بتواند اکثر مردم را درگیر کند تولید می‌شود؟ صدا و سیما به تلگرام خوان، تبدیل شده یعنی خود رسانه ملی خلاقیت ندارد و پیام‌های شاد تلگرامی را برای مخاطبانش تکرار می‌کند.
وی افزود: طبق تحقیقات مؤسسه آینده پژوهی 100 آسیب، جامعه ایرانیان را تهدید می‌کند و جالب اینکه مسائلی چون اعتیاد که به ظن عموم در صدر آسیب‌های کشور است، در رده‌های دهم به بعد قرار دارد به عنوان مثال اعتیاد در رده 30 قرار دارد ولی مسائلی چون بحران آب در رده‌های اول قرار دارد. طبق گزارش این موسسه نبود نشاط جز 5 آسیب اصلی کشور گزارش شده ولی تمرکز مسئولان روی این آسیب نیست.
این روانشناس بالینی تاکید کرد: گرفتن نشاط از جوانان تاوان سنگینی دارد شیوع مواد مخدر مانند گل، حشیش و الکل از جمله این تاوان است طبق پژوهشی که بنده روی 2 هزار جوان مصرف کننده گل و الکل داشتم علت اصلی مصرف این مواد، سه عامل تفریح، سرگرمی و نشاط عنوان شد یا به زبان عامیانه؛«خوش باشیم و حالمان قدری خوب باشد».
وی گفت: یکی از راه‌های شادی سالم، حضور در استادیوم ورزشی است ولی متاسفانه ما حتی یک دربی ساده استقلال و پرسپولیس را هم نمی‌توانیم درست مدیریت کنیم مردم به امید شادی و تخلیه هیجان به استادیوم می‌روند اما با صف‌های طولانی، کمبود بلیط، بازار سیاه، بلیط‌های بدون صندلی و ... مواجه می‌شوند و با عصبانیت هر چه تمام‌تر به خانه بر می‌گردد. با این وضعیت چطور می‌توان برای قشر عمده جامعه که در سن حساس هستند فضای شاد سالم فراهم کرد؟
این روانشناس بالینی در پایان بیان کرد: پتانسیل شادی در کشور بسیار بالاست، مناسبت‌های مذهبی و فرهنگی زیادی داریم که می‌تواند پاسخگوی نیاز جوان باشد اما متاسفانه از این فرصت‌ها درست استفاده نمی‌کنیم و در نهایت جوانان به صورت غیررسمی و زیرپوستی به سمت جشن‌های مغایر با فرهنگ ایرانی و اسلامی می‌رود وقتی هم برنامه‌ای زیر زمینی و غربی شد مصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی و بی‌بند و باری به همراه دارد در واقع جوان ایرانی برای بدست آوردن یک حال خوب ساده با یک عمر زندگی روانی، اجتماعی و خانوادگی‌اش بازی می‌کند و تاوان سنگینی هم می‌پردازد.
کوروش دیباج
