آموزش‌های مهارتی شاهراه افزایش اشتغالزایی
ریشه کنی معضل بیکاری با وجود شمار زیادی از جوانان به ویژه دانش‌آموختگان فاقد مهارت در گرو تغییر فرهنگ اشتغال و ترویج آموزش های مهارتی به عنوان شاهراه افزایش اشتغالزایی در کشور است.
به گزارش ایکنا، ایرنا نوشت: دولت تدبیر و امید با علم بر این که آموزش‌های مهارتی راهکار حل مشکل بیکاری در جامعه است، سیاست‌های هدفمندی را به منظور تکمیل زنجیره مهارت تا فضای کسب و کار در پیش گرفته است.
کارشناسان بیکاری و فقر را 2 معضل امروز و آینده کشور یاد می کنند که دولت تدبیر و امید عزم جدی دارد تا با تمرکز بر ارایه آموزش های مهارتی به عنوان راهکاری اساسی برای حل این مساله در بلندمدت و به حل مشکل اشتغال بپردازد.
در دهه 80 آموزش عالی کشور بی‌محابا توسعه یافت و کشور را با خیل دانش‌آموختگان دانشگاهی مواجه کرد که فاقد مهارت هستند و مقبول کارآفرینان نیستند که باید مدتی به مهارت‌آموزی آن ها پرداخته شود.
متناسب نبودن آموزش های عالی با نیازهای شغلی، باعث خروج تعداد زیادی از جوانانی شده است که مهارتی ندارند و فقط با تکمیل تحصیلات دانشگاهی به دنبال مشاغلی هستند که امکانی برای دستیابی به آن وجود ندارد.
ایجاد اشتغال برای جوانان نیازمند زمینه هایی است که آموزش مهارت های متناسب با نیاز بازار کار یکی از آنهاست، در این میان 2 مساله بیشتر مورد توجه است: یکی ایجاد رغبت در جوانان به ویژه دانشجویان برای فراگیری مهارتی که در آینده به اشتغال آنان منجر شود و یکی ایجاد زیرساخت های لازم در زمینه برنامه ریزی و ساختاری برای ارایه این آموزش ها به جوانان است.
بر اساس اعلام سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، سال 96 فقط یک میلیون و 200 هزار نفر آموزش های مهارتی را در بیش از 500 مرکز فراگرفتند و اختصاص تنها یک درصد از بودجه آموزش کشور برای آموزش های مهارتی با هدفگذاری های کشور برای اشتغالزایی با اتکا به مهارت آموزی به جوانان همخوانی ندارد.
نرخ بیکاری تا پایان 9 ماه سال 96در استان سمنان 9.4درصد بود و سمنان پس از استان مرکزی کمترین نرخ بیکاری کشور را داشت،از سوی دیگر، استان سمنان با داشتن بیش از 40 دانشگاه و موسسه آموزش عالی، بالاترین نرخ دانشجو نسبت به جمعیت را داراست و معضل اصلی اشتغالزایی در استان سمنان دانش‌آموختگان دانشگاهی فاقد مهارت عنوان شده است.
در سال 96 در مراکز دولتی و غیردولتی آموزش فنی و حرفه ای استان سمنان بیش از 21 هزار و 200 نفر آموزش ها را فراگرفتند و در سال 97 سمنان جز هفت استان نمونه کشور در زمینه به‌روز رسانی مهارتها در رشته‌های گردشگری و فناوری اطلاعات انتخاب شده است.
بنا به اعلام امیدعلی پارسا، رئیس مرکز آمار ایران، تا پایان 9 ماه سال 96 تعداد 16 هزار نفر به آمار بیکاران خالص کشور اضافه شد و آمار بیکاران کشور به سه میلیون و 200 هزار نفر رسید و آمار اشتغال کشور در همین مدت نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 3.6 درصدی داشت در حالی که آمار اشتغال در سال 95 رشد 2.8 درصدی و در سال های پس انقلاب به طور متوسط 2.5 درصد ثبت شده است که نشان از موفقیت برنامه های دولت تدبیر و امید در ایجاد اشتغال برای جوانان است.
وی با اشاره به نیاز اشتغال کشور به میزان چهار درصد، خاطرنشان کرد : بین سال های 1365 تا 95 متوسط سالانه افزایش افراد شاغل 2.5 درصد بود، سال 95 به میزان 2.8 درصد و در 9 ماهه 96 به میزان 3.6 بوده که نشان از بهبود وضعیت اشتغال کشور نسبت به گذشته دارد.
رئیس مرکز آمار ایران با اشاره به اینکه بین سال های 1384 تا 1392 متوسط سالانه 76 هزار نفر بر افراد شاغل کشور اضافه شدند، بیان کرد: از سال 92 تا 95 متوسط افزایش افراد شاغل کشور 489 هزار نفر و در سال 95 به میزان 650 هزار نفر بود، در 9 ماه سال 96 برای 818 هزار نفر اشتغال ایجاد شده است.
رئیس مرکز آمار ایران با اشاره به اینکه در سال 95 از جمعیت 80 میلیونی کشور 65 میلیون نفر در سن کار بودند که 40 میلیون نفرشان جمعیت غیرفعال شامل زنان خانه‌دار ، دانش آموزان و دانشجویان و بازنشستگان بودند، بیان کرد : در سال گذشته از 25 میلیون و 800 هزار نفر جمعیت فعال اقتصادی کشور سه میلیون و 203 هزارنفر بیکار مطلق بودند و 22 میلیون و 588 هزار نفر از یک تا 44 ساعت تعیین شده قانون کار مشغول به کار بودند.
رئیس مرکز آمار ایران با اشاره به وجود سه میلیون و 200 هزار بیکار مطلق کشور در سال 95 اضافه کرد : 2 میلیون و 370 هزار نفر کمتر از 44 ساعت در هفته کار کردند که به این دسته اشتغال ناقص می گویند که برخی در کشور سعی دارند القا کنند این تعداد بیکارند که چنین نیست.
به نظر می رسد آموزش های فنی و حرفه‌ای از تک‌‌مهارتی باید به سمت آموزش بسته مهارتی تغییر کند، یعنی مهارت‌آموز به جای فراگیری فقط یک مهارت فنی، مهارت‌های دیگری مانند مهارت‌های نرم‌افزاری، کارآفرینی، فروش، تحلیل بازار و شکل‌دهی به بازار را آموزش می‌بیند تا امکان اشتغال‌پذیری افراد افزایش یابد.
**آموزش های مهارتی همسو با اهداف اشتغالزایی
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با بیان اینکه اولویت این سازمان در خصوص ایجاد اشتغال ،ایجاد مهارت، پس از آن شکل گیری کسب و کار و در مرحله بعد ارایه تسهیلات برای رفع کاستی هاست، گفت: این سازمان در سال 97 برنامه روشنی برای ایجاد کسب و کار، مهارت آموزی و تضمین سرمایه گذاری دارد به نحوی که بتواند تسهیلات ارایه شده را به نتیجه مطلوب برساند.
سلیمان پاک سرشت خاطرنشان کرد: در صورتی که افراد گیرنده تسهیلات، آموزش و مهارت های لازم را کسب کرده باشند، سرمایه گذاری و تسهیلات و بازگشت آن تضمین شده و تردید در ارایه تسهیلات به حداقل کاهش می یابد.
پاک سرشت با بیان این که سازمان فنی و حرفه ای ، نهاد تسهیل دهنده نیست بلکه فقط آموزش مهارتی ارایه می کند، گفت: در سال های اخیر این امکان فراهم شده است که مهارت دیدگان با ایجاد گروه های شغلی در قالب تشکل با راه اندازی کسب و کار به صندوق کارآفرینی امید معرفی شده و از تسهیلات آن صندوق استفاده کنند.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با اشاره به مهمترین برنامه ها و سیاست های این سازمان در سال 97 افزود: حرکت به سمت برنامه ریزی های منطقه ای و ارایه بودجه به ادارات کل در راستای تکمیل تجهیزات و امکانات براساس نیاز هر استان از جمله برنامه هاست.
وی اضافه کرد : آماده سازی ما برای ارایه آموزش های مهارتی باید براساس نیازهای استانی باشد که در همین راستا در سال جاری شورای مهارت در استان ها فعال شده و سند مهارت آموزی استان ها تدوین می شود.
پاک سرشت تقویت ارتباط با دانشگاه ها، بخش صنعت و بخش خصوصی را از اولویت های سازمان اعلام کرد و گفت : براساس توافق سازمان فنی و حرفه ای با وزارت علوم، این سازمان با حضور در دانشگاه ها بتواند خدماتی را ایجاد کند که دانشجویان در کنار تحصیل، بتوانند از آموزش های مهارتی برخوردار شوند و گواهی نامه های مرتبط در صورت قبولی در آزمون ها را کسب کنند.
وی تصریح کرد : سازمان فنی و حرفه ای در کل کشور دارای 586 مرکز است که این تعداد مراکز گرایش این سازمان را در سال جاری فراهم می کند، در سال گذشته حدود یک میلیون و 500 هزار نفر از آموزش های مراکز فنی و حرفه ای استفاده کردند که این آمار کمی در کنار کیفیت مطلوب و بهره برداری صحیح می تواند برای پیشرفت کشور و صنعت مفید باشد.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور بیان داشت : تنها یک درصد از بودجه آموزش کشور در سال 97 صرف آموزش مهارتی می شود در حالی که این مبلغ هیچ تناسبی با ماموریت و نگاهی که در دولت و مجلس برای رونق و توسعه آن به آموزش های مهارتی شکل گرفته، وجود ندارد.
وی به اهمیت و نقش شکل گیری شورای مهارت در ساماندهی مهارت های آموزشی متناسب با بازار هر استان اشاره و اضافه کرد: شورای مهارت در استانها باید تشکیل شود و از سوی این شورا وظیفه برنامه‌ریزی عملیاتی آموزشی مهارتی هر استان بررسی و از سوی نهادهای اجرایی پیگیری شود.
پاک سرشت با اشاره به تاثیر آموزش‌های مهارتی در اشتغالزایی، تصریح کرد : بین 50 تا 60 درصد آموزش‌های مهارتی در کارجویان کشور منتهی به افزایش فرصت‌های شغلی می‌شود.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور اظهارداشت : برنامه ریزی مهارت آموزی در کشور از طریق شوراهای مهارت استانها، از شکل ملی به شکل استانی و حتی منطقه‌ای تغییر می‌کند تا مهارت‌های مورد نیاز هر منطقه یا استان شناسایی شود، ابزارهای لازم برای شناسایی این مهارتها در اختیار استانها قرارگرفته است، در این شیوه سعی می شود نسبت نزدیکتری بین آموزش‌های مهارتی و محیط کار برقرار شود.
**ارایه آموزش های مهارتی ضمن تحصیل به دانشجویان
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور گفت: بر اساس تفاهم‌نامه بین این سازمان و وزارت علوم، تحقیقات وفناوری در سال جاری آموزش های مهارتی متناسب با رشته تحصیلی دانشجویان ارایه می‌شود.
پاک سرشت افزود : هدف از این تفاهم نامه کمک به آموزش مهارت ها به دانشجویان حین تحصیل در کشور است.
وی با اشاره به این که دانش آموختگان دانشگاه پس از پایان تحصیلات با مشاهده بیکاری به سمت مهارت های مهارتی گرایش می یابند، خاطرنشان کرد : به این شکل دانشجویان دوبار آموزش ها را یکی در دانشگاه و دیگری پس از دانشگاه فرا می گیرند.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با بیان این که حدود 40 درصد از مهارت‌آموزان فنی و حرفه ای را دانش آموختگان تشکیل می‌دهند، گفت: در قالب این تفاهم‌نامه سعی می شود متناسب با رشته تحصیلی دانشجویان حین تحصیل برای آنان دوره های مهارتی در نظر گرفته شود که بسیار تاثیرگذار است.
پاک سرشت یادآور شد : با این آموزش مهارتها به دانشجویان حین تحصیل استانداردسازی و متناسب می شود تا اشتغال‌پذیری آن ها بیشتر شود.
وی جامعه هدف تفاهم نامه بین سازمان فنی و حرفه ای و وزارت علوم را دانشجویان همه رشته ها ذکر و تاکید کرد : این طرح از امسال و با جدیت در فصل تابستان و تعطیلی دانشجویان اجرا می‌شود.
این مسئول در سازمان فنی و حرفه ای کشور تصریح کرد : اجرای آموزش دوره های مهارتی دانشجویان متناسب با رشته تحصیلی آنان از دانشگاه های مطرح و در مراکز استان ها آغاز می شود.
وی بیان کرد: این سازمان نهادی آموزش‌دهنده است و آموزش‌گیران در صورت ایجاد کسب و کار به صورت تعاونی، می توانند از تسهیلات صندوق کارآفرینی امید بهره مند شوند.
**فقدان تناسب آموزش عالی با فضای کسب و کار
استاندار سمنان معتقد است: رفتن جوانان به دنبال تحصیلات دانشگاهی با هدف کسب شغل پشت میزنشینی سرانجامی ندارد و اکنون ریشه‌کنی بیکاری در جامعه به میزان زیادی به تغییر فرهنگ اشتغال در بین جوانان وابسته است.
سیدشهاب الدین چاوشی، هدفگذاری آموزش های مهارتی سال 97 در این استان را 'هر جوان یک مهارت' اعلام کرد که باید از سوی مسوولان پیگیری شود.
وی تاکید کرد : این هدفگذاری باید به شکلی دنبال شود که جوان بیکاری که دارای مهارت باشد وجود نداشته باشد، یعنی تمام جوانان جویای کار باید مهارت داشته باشند یا به دنبال مهارت آموزی بروند به طوری که اگر کسی کاری بلد است نباید بیکار باشد.
چاوشی با بیان این که یکی از مبانی اقتصاد مقاومتی در اشتغالزایی است، تصریح کرد : این اشتغالزایی در سایه آموزش های مهارتی ایجاد می شود.
وی تربیت نیروهای کاری ماهر را از رسالت های مهم آموزش فنی و حرفه ای در تحقق اقتصاد مقاومتی دانست و گفت: بخش صنعت اکنون به تکنیسین و افرادی در مشاغل فنی نیاز دارد ولی با خیل دانش‌آموختگان فاقد مهارت روبه رو هستیم.
استاندار سمنان، برنامه ریزی بلند مدت و کوتاه‌مدت برای آموزش دانش‌آموختگان به عنوان نیروی کار را از اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان خواستار شد و افزود : فرآورده این دوره ها باید به کار اشتغال بیابد.
چاوشی با اشاره به وجود دانشگاه های متعدد در استان ، خاطرنشان کرد: در این استان دانش‌آموختگان فراوانی وجود دارد که اگر با امور حرفه ای و فنی آشنا شوند، قابلیت صدور خدمات فنی و مهندسی از استان را فراهم می کند.
استاندار سمنان با بیان این که استان دارای ظرفیت دانشگاهی قابل توجهی است که بازار کار زیادی برای خروجی آن ها وجود ندارد، بیان داشت : متناسب نبودن آموزش های عالی با نیازهای شغلی از نگرانی های مدیریتی جامعه است که باید با نیارسنجی و انعطاف آموزش های مهارتی جبران شود.
**آموزش های مهارتی راه بی بدیل اشتغال آفرینی
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان سمنان با تاکید بر لزوم ارایه آموزش های مهارتی در کنار امکان اشتغالزایی و فضای تولید برای مهارت آموزان ، گفت: آموزش های مهارتی راه بی‌بدیل توسعه و نقش‌آفرین مهمی در ارتفای بهره‌وری و رشد اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی است.
فاطمه منصوری، ارتقای آموزش های مهارتی را نیازمند فرهنگ سازی و سرمایه‌گذاری دانست و اضافه کرد : آموزش‌های مهارتی نیاز دارد با سرمایه گذاری لازم بسترهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به منظور منعطف سازی آموزش ها متناسب با بازار در این بخش فراهم شود.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان سمنان یادآورشد : ایجاد دغدغه فراگیری مهارت در جوانان نیاز نرم‌افزاری آموزش های مهارتی در شرایط کنونی است.
منصوری، ورود خیران به حوزه مهارت آموزی را زمینه اشتغال آفرینی در جامعه دانست و افزود : ورود خیران مهارت الگوی مردمی کردن مهارت‌های آموزشی است.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان سمنان تاکید کرد: تکمیل چرخه آموزش های فنی وحرفه ای تا ایجاد کسب و کار از نیازهای اساسی این حوزه است که با تقویت سیاستگذاری های کلان باید محقق شود که می توان از حمایت های اجتماعی و ورود خیران به این بخش نیز بهره برد.
در استان سمنان یکهزار و 800 واحد تولیدی و صنعتی فعالیت دارد.
