ادله اهل سنت در ماجرای ابلاغ سوره ابوبکر با روایات همخوانی ندارد/ چرایی بسم‌الله نداشتن سوره توبه

به گزارش ایکنا از قم، آیت الله العظمی سبحانی امروز در دومین جلسه تفسیر ماه مبارک رمضان در مجتمع عالی فقه با اشاره به این نکته که سوره توبه سوره نهم قرآن کریم است گفت: هدف از نزول این دو سوره، دو مورد مهم است که اولین آن رفع امان از مشرکان و دوم رسوایی منافقان است.
وی افزود: در خصوص مساله اول ممکن است این سوال پیش آید که با اینکه جهان، جهان آزاد است چرا از چنین مساله ای سخن گفته شده است؛ پاسخ این است که لااله الاالله قانون اولیه قانون اساسی اسلام است و مشرکان با مهمترین قانوان اساسی اسلام مشکل دارند ولی تا زمانی که آنها با پیامبر نجنگیدند پیامبر نیز کاری به آنها نداشتند.
این مرجع تقلید با اشاره به اختلاف در خصوص تعداد آیات این سوره هم گفت: شماره آیات این سوره مبارک بین 129 یا و 130 آیه است که البته سوره کامل است فقط با توجه به آرای وقف این اختلاف یک آیه ایجاد شده است.
وی گفت: این سوره دو نام توبه و برائت دارد و مابقی، توصیفاتی است که بر آن ذکر شده است؛ 114 در قرآن کریم وجوددارد که همگی با بسم الله الرحمن الرحیم شروع می شود ولی این سوره بدون بسم الله آغاز شده است.
وی تصریح کرد: در این زمینه اقوالی وجود دارد؛ برخی از عوام می گویند که بسم الله این سوره در سوره نمل بیان شده است؛ این سوره از نظر مطالب با سوره قبلی همسان است؛ مطالب این دو سوره یعنی انفال و برائت همسان است؛ سوره قبلی در خصوص پیمان است و سوره بعد نیز در خصوص عدم پیمان بحث می کند ولی این مطلب درست نیست چون بین نزول این دو سوره 7 سال فاصله است همچنین تناسب معنی دلیل این برداشت نمی شود.
آیت الله سبحانی با اشاره وجه دومی که در این زمینه بیان شده است گفت: این بحث در خصوص عثمان بیان شده که هرگاه آیه ای بر پیامبر نازل می شد پیامبر امر می کردند که این آیات را در فلان سوره جای دهید و این دو سوره هم به من رسید و چون عین این مطلب به من رسید، من هم بسم الله در آن ننوشتم.
این مفسر قرآن در پاسخ به این مساله عنوان کرد: نکته اول اینکه قرآن در عصر پیامبر اکرم(ص) جمع شده است و عثمان نیز جامع کل قرآن کریم نیست؛ مگر می شود که پیامبر از دنیا بروند و قرآن را جمع نکنند، در حالی که قرآن ثقل اکبر است؛ این مطلب درست است که عثمان قرائت واحده را برگزید و شش قرآن نیز نوشته شده و به اطراف ارایه شد؛ ایشان توحید القرائه کرده است ولی جمع القرآن را نمی توان به وی منتسب کرد.
وی با اشاره مطلبی که در این زمینه از امام علی(ع) بیان شده است اظهارکرد: امام علی(ع) بیان کردند که بسم الله مظهر رحمت خدا است ولی این سوره مظهر خشم و غضب است؛ انسان در مواجهه با یک دشمن هیچگاه چهره ای بشاش به خود نمی گیرد و لبخند نمی زند چون این رویکرد چنین تناسبی با فرد مقابل ندارد.
وی در ادامه با اشاره به موضوع ارایه این آیات به ابوبکر و پس گرفتن آنها تصریح کرد: در روایات بیان شده است که پیامبر اکرم(ص) آیاتی را به ابی بکر داد که به سوی مردم ببرد و آنها را ابلاغ کند وی نیز خوشحال شد و با ناقه به سمت مردم رفت ولی در همین حین جبرییل فرود آمد و عرض کرد که این آیات را پس بگیر چون این آیات را یا خود و یا کسی از تو باید به مردم ابلاغ کند؛ به همین دلیل بود که به امام علی(ع) فرمودند که به سمت ابوبکر برود و آیات را از ابوبکر گرفت و برگشت؛ پیامبر به وی فرمود که این امر امر خدا بود؛ امام علی(ع) نیز این آیات را با تمام قوت برای مردم بیان کردند.
این مرجع تقلید با ذکر ادله اهل سنت در این رابطه گفت: مفسران اهل سنت علت عوض شدن ابوبکر را این مطلب بیان می دارند که ابوبکر مظهر رحم بود و امام علی(ع) نیز مظهر شجاعت بود و این کار به این دلیل صورت گرفته است؛ البته این مطلب را نیز شرح می دهند.
وی با رد این نظر اظهارکرد: اگر بخواهیم این دلیل را فارغ توجه به صغری قضیه یعنی اینکه آیا واقعا ابوبکر مظهر رحمت و مهربانی است در نظر بگیریم اصلا این مساله با روایت مذکور سازگار نیست بلکه در این روایت بیان شده است که جبرییل امین بیان کرده است که این آیات یا باید از سوی تو(پیامبر) قرائت شود یا کسی که از تو است؛ این مدعی با حدیث مذکور تطابق ندارد و درست نیست.
انتهای پیام