مراد از مذمت دنیا در آیات و روایات/ هدف از خلقت دنیا چیست؟

به گزارش ایکنا؛ آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، در ادامه سلسله جلسات اخلاقی خود در حسینیه مفام معظم رهبری در قم گفت: کسانی هستند که ایمان هم دارند و معتقد به دروغ بودن دین نیستند و دوست دارند به لوازم دین هم عمل کنند ولی در بسیاری از اوقات بر خلاف لوازم ایمان عمل و برخلاف دستورات قرآن و روایات و انبیاء عمل می‌کنند.

وی با بیان اینکه این مسئله مبتلابه بسیاری از ما مردم است افزود: با مراجعه به آیات و روایات چند عامل کلی برای این مسئله بیان شده که اولین آن هوای نفس است.

آیت الله مصباح با بیان اینکه میان دنیازدگی و استفاده از نعمت‌های دنیا باید تفاوت قائل شود عنوان کرد: آیا مذمت از دنیا به معنای این است که از هوای لطیف بهره و لذت نبریم و از آسمان و خورشید استفاده نکنیم؟ اگر کسی معتقد به این مسئله باشد باید در غار و کوخی زندگی کرده و در بیایان چادر بزند و تارک دنیا باشد تا آثار دنیا به او تاثیر نگذارد این در حالی است که برخی انبیاء مانند حضرت سلیمان(ص) حکومتی داده شد که به تعبیر قرآن نه تنها تا آن دوره بلکه  تا قیامت به هیچ کسی داده نشده و نمی‌شود.

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی با بیان اینکه در تعالیم دینی از سویی بیان شده که علاقه به دنیا نداشته باشید و از سویی حضرت سلیمان از خدا سلطنتی بخواهد که شایسته هیچ انسان دیگری نیست افزود: آیا این مسئله باعث ایجاد تناقض نمی‌شود؟ بنابراین باید تحلیل درستی از این دو موضوع داشته باشیم.

آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به مفهوم دنیا اظهار کرد: دنیا برحسب ادبیات عرب، صیغه افضل التفضیل و بر وزن فعلی است که مذکر آن نیز ادنی است؛ در قرآن کریم موصوف این واژه عمدتا «حیاة» است که با تعبیر الحیاة الدنیا به کار رفته و چون این موصوف خیلی زیاد به کار می‌رود در عربی گاهی موصوف را حذف می‌کنند؛ پس دنیا به معنای خانه نزدیک نسبت به خانه پسین و آخر است و برخی نیز زندگی دنیا را به معنای زندگی پست معنا کرده‌اند که ظاهرا این درست نیست.

این استاد برجسته حوزه با بیان اینکه در عربی به ماه و خورشید و ... عالم گفته می‌شود عنوان کرد: در بسیاری از آیاتی که در مورد حیات دنیا در قرآن است سخن از اراده و یرید است؛ اراده در فارسی به معنای تصمیم برای انجام کاری است ولی در عربی بیشتر به معنای محبت و میل و دوست داشتن زندگی دنیاست؛ بنابراین آنچه در قرآن و روایات مذمت شده این مسئله است و هیچ مذمتی از عالم یا خورشید و ماه و آفرینش در قرآن نیست بلکه احسن کل شیء عنوان شده است.

وی با بیان اینکه هم زندگی ما و هم خورشید و ماه و ... واقعیت هستند تصریح کرد: این مسائل از لحاظ اخلاقی شایسته ارزشگزاری اخلاقی نیست که عینا در مورد هوای نفس نیز با دید هستی‌شناسانه این مسئله وجود دارد؛ لذا غذاخوردن چیز بدی نیست ولی نحوه رفتار و برخورد ما یا این موضوعات به خوبی و بدی آن منجر می‌شود.

آیت‌الله مصباح یزدی اظهار کرد: انسان اگر پرخوری کند بد است وگرنه عذاخوردن و میل به آن بد نیست، افراط و تفریط بد است؛ بنابراین کیفیت تعامل با اشیاء، موضوع اخلاق است.

وی تاکید کرد: اگر ما با دنیا عاشقانه برخورد کرده و همه توجهمان به لذات دنیا باشد، یعنی صبح که از خواب بیدار می‌شویم به فکر این باشیم که چه بخوریم بیشتر لذت ببریم و با چه کسی معاشرت کنیم که بیشتر لذت و منفعت دارد این یک نوع برخورد است و نوع برخورد دیگر این است که ما به اینجا برای چه هدفی آمده‌ایم؟ لذا امام فرموده است که دنیا متجر اولیاءالله است؛ تجارتخانه است و اگر کسی به این دنیا نیاید همان آب بدبوی گندیده است. بنابراین دنیا جای این ترقی و رشد است.

رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه دنیا اصالت ذاتی برای چنین فردی ندارد بلکه ابزاری برای رسیدن به هدفی بالاتر است تصریح کرد: ما برای امتحان به تعبیر قرآن به دنیا آمده‌ایم؛ بنابراین اگر کسی به زندگی مانند آزمایشگاه نگاه کرد به هیچکدام از ابزارها دل نمی‌بندد زیرا هدف بعد از این‌هاست.

وی با بیان اینکه هدف رسیدن به بهشت خلد است اظهار کرد: ما برای این مسئله خلق شده‌ایم و راه آن انجام تکالیف دینی طبق ذومراتب و سلسله مراتب است و هیچ کسی هم تکلیفش سنگین‌تر از پیامبران(ص) و در میان پیامبران نیز هیچ کدام مانند پیامبر(ص) مسئولیت سنگینی نداشتند.

آیت‌الله مصباح با اشاره به تعبیر«عاجله» در مورد دنیا بیان کرد: طبع زندگی دنیا طوری است که برای همه هر چیزی که بخواهند برای آنان فراهم نمی‌شود؛ از این رو قرآن فرمود «مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلَاهَا مَذْمُومًا مَدْحُورًا»(اسراء/18)یعنی اعطای نعمت در دنیا دو شرط دارد اینکه چه قدر ما بخواهیم و به چه کسی ما بدهیم ولی نعمات آخرت این گونه نیست.

وی افزو: کسانی که طالب دنیا هستند به بخش کوچکی از آنچه می‌خواهند می‌رسند ولی کسانی که به جای دنیا، طالب آخرت بودند هم به تعبیر این آیه«وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُمْ مَشْكُورًا»(اسراء/19) دو شرط دارد؛ اول باید به اندازه کافی تلاش کنند و دوم اینکه باید با ایمان باشند و خدا هم از آنان تشکر می‌کند که این تشکر قابل فهم برای ما نیست.

انتهای پیام