ابعاد هدایت‌گری قرآن و عترت ناشناخته و نیازمند گذشت زمان است
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ مرحوم آیت‌الله هاشمیشاهرودی در دومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان به تشریح عظمت دو ثقل اکبر و اصغر یعنی قرآن کریم و اهل بیت علیه‌السلام پرداختند و تأکید کردند که ابعاد هدایت‌گری قرآن و عترت همچنان ناشناخته و نیازمند گذشت زمان است.
به گزارش ایکنا؛ خبر ارتحال آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی بهانه‌ای شد تا بخشی از سخنان ایشان درباره تأثیر قرآن و عترت در طول تاریخ بشریت که در آئین آغازین دومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان، که در تاریخ 20 آبان‌ماه 1387 از سوی سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور وابسته به جهاددانشگاهی در سالن همایش‌های بین‌المللی برج میلاد تهران برگزار شد، بازنشر شود.
مرحوم هاشمیشاهرودی در آن تاریخ ریاست قوه قضائیه را برعهده داشتند. میهمان ویژه این مراسم نیز قاری شهیر مصری، مرحوم ابوالعینین شعیشع، بود. همچنین جمعی از دست‌اندرکاران این رقابت‌ها هدایای خود را از دستان مرحوم هاشمی شاهرودی دریافت کردند. برپایی این مسابقات مصادف با میلاد ثامن‌الحجج، امام رئوف حضرت رضا(ع) و دهه کرامت بود که ایشان در ابتدای سخنانشان ضمن تبریک و تهنیت، به بیان تقارن افتتاح مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان با ایام فرخنده میلاد امام هشتم(ع) پرداختند و انتخاب این مناسبت را بسیار بجا و مناسب برشمردند.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی در ابتدای سخنانش، حدیث تقلین را قرائت و تصریح کردند: این حدیث مورد اتفاق همه فرق اسلامی است و هنوز ابعاد و اعماق آن درست روشن نشده و نیازمند گذشت زمان است. پیامبر عظیم‌الشأن در حدیث مسلم و متواتر ثقلین، قرآن و عترت را دو ثقل و هر دو را تکیه‌گاه اصلی اسلام در طول تاریخ بشریت معرفی کرده‌اند و قرآن ثقل اکبر است.
ایشان مبدأ و منشأ هر دو ثقل اکبر و اصغر را منوط به وجود رحمت واسعه الهی، عقل اول و قلب کامل در عالم خلقت، یعنی حضرت محمد(ص) دانست و افزودند: قرآن کریم تنها بر قلب نازنین آن انسان صالح و عقل کامل قابل تجلی بود. اگر نعمت وجود پیامبر و ائمه معصومین(ع) نبود، راه سعادت در تاریخ بشریت قابل پیدایش و شکل‌گیری نبود.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی با اشاره به اراده خداوند در خلقت انسان و مباهات پروردگار بر آفرینش اشرف مخلوقات و با تأکید بر خضوع و خشوع عالم هستی در برابر انسان افزودند: در عالم خلقت به موجب آنکه خرد انسان ارزشمند‌ترین بخش از خلقت هستی است، ثقل اکبر و اصغر، منشأ ساخت انسانها و تاریخ بشری شده است. اصل خلقت انسان، یک فیض است و این فیض و رحمت شامل هدایت نه یک انسان، بلکه نسل انسانها در مراحل مختلف تاریخ است.
شاگرد مرحوم شهيد آیت الله سيدمحمدباقر صدر بیان کردند: هر چه مسلمانان و انسان‌های مؤمن و صالح در تاریخ از رشد تمدن و توسعه بهره برده‌اند، مرهون دو ثقل اکبر و اصغر هستند. در تاریخ اسلام به گفته امام خمینی(ره)، مسلمانان هر چه دارند از قرآن و عترت(ع) است و این مطلب، حقیقت محض است. البته تأثیر و تأثر قرآن و عترت(ع) در این بخش با فیض خلقت تکوینی متفاوت است؛ چراکه فیض و رحمت الهی در بخش خلقت انسان یک امر تکوینی است و انسان در این مورد اختیاری ندارد، اما در این هدایت و رشد معنوی و فکری که انسانها به وسیله قرآن(در وحی مستقیم الهی) و عترت(ع) درمی‌یابند، اختیار شرط اصلی ورود است.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی تأکید کردند: علت و عظمت ثقل اول که کتاب خداست در خود قرآن تعبیرات بسیار بلندی دارد. وجود پیامبر اکرم(ص) به واسطه اینکه منزلگاه نزول قرآن است، تمام بشریت را متصل به کلام خدا قرار داده و این مقام بزرگی است که ارتباط با عالم ملکوت الهی و عالم غیب را به وسیله ثقل اکبر برای انسانها فراهم کرده است. اگر قرآن، یعنی ثقل اکبر نبود، امکان ارتباط با خداوند را نداشتیم و به واسطه نبوت پیامبر اکرم(ص) بود که انسان در مرتبه‌ای قرار گرفت که توان ارتباط مستقیم با عالم ملکوت را یافت و قادر شد مستمع خطاب خدایش قرار گیرد.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی، قرآن را منبع نور و هدایت بشر بیان و اظهار کردند: خداوند، تمامی منابع مورد نیاز بشری و کلیدهای سعادت انسان را در کل مراحل سیر وجودی در قرآن قرار داده است و این همان مسیر روشنی است که خداوند بین خود و انسان به واسطه وجود پیامبر اکرم(ص) باز کرده است. راه هدایت بشری که قرآن و عترت(ع) است، باید درست شناخت؛ چراکه در قرآن هم موارد مورد نیاز بشری اعم از نیازهای اجتماعی، سیاسی، تربیتی، اخلاقی، عاطفی و ... تبیین شده است و در هر زمینه‌ای از امور مورد نیاز جوامع انسانی در رابطه با رشد و تمدن انسانها در قرآن نسخه‌های متعددی آمده است. بخشی از نسخه‌های متعدد، پاسخگو به نیاز بشری در قرآن، قابل فهم و برخی از آن نیازمند تأسی به آیات دیگر و بخشی از آن‌ها نیاز به تفسیر و توضیح دارد و یکی از رسالت‌های ثقل اصغر یعنی عترت، تفسیر و توضیح ثقل اکبر و آیات الهی قرآن کریم است.
ایشان قرآن را کلام خداوند برای همه نسل‌ها و کتابی جاودان عنوان کردند و افزودند: هر انسانی در هر نسل و جایگاهی به طور طبیعی با اثرات قرآن و انوار هدایت الهی که به واسطه این منبع فیض الهی بر همه قلوب می‌تابد، ساخته می‌شود و این قدرت ساخت کلام مستقیم خداوند بر بشر هرگز از بین نمی‌رود و از این سرچشمه ناب در هر زمان متجلی می‌شود.
ایشان قرآن را منشأ بینش و حرکت از غفلت به سوی بیداری و نور در تمامی ابعاد بشری دانستند و تأکید کردند: هر اندازه رشد فکری و عقلی انسانها رشد یابد، قرآن کریم قدرت ارتقا آن را دارد، همانطور که نقل است در روز قیامت، انسانها به اندازه تلاوت آیات، درجه و مقام می‌یابند در دنیا نیز انسانها به اختیار با توجه به قرآن و عترت، ارتقا درجه خواهند یافت. انسانها به واسطه تدبر و تأمل در آیات الهی و در کنار هم قرار دادن آیات مرتبط برای درک بهتر قرآن به همراه استناد به روایات ائمه معصومین(ع) درک عمیق‌تری از قرآن خواهند داشت و قلوبشان ارتقا می‌یابد. این مهم مبالغه نیست و عین حقیقت قرآن است.
ایشان قرآن کریم را واسطه ارتقای بعد شخصی و اجتماعی همه انسانها دانستند و اظهار کردند: قرآن کریم، ثقل احیاگری است که با کم کردن غفلت انسانی، موجبات زنده شدن و احیای امت‌ها را فراهم می‌آورد. در قرنی که پیشرفت‌های صنعتی و استکبار جهانی همه دل‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده است، قرآن، قلوب فریب‌‌خورده را کنار زده، دنیای مادی و سلطه‌گر را به شگفتی واداشته و انسانها را به حرکت درآورده است و حقانیت و معنویت اسلام را زنده و جوانان را مجذوب خود می‌کند.
آیت‌الله هاشمیشاهرودی در بخش دیگری از سخنانشان افزودند: هر چه درباره ویژگی‌های قرآن کریم صحبت کنیم از پرداختن به تنها یک بعد از این ثقل پر عظمت، ناتوان خواهیم بود و باید از این ثقل اکبر با استناد بر شیوهنامه صحیح رجوع به قرآن کریم که منوط به تبعیت از کلام ائمه معصومین(ع) و ثقل اصغر است، استفاده و بهره ببریم؛ چراکه حتی دایرة‌المعارف‌ها نیز شیوهنامه دارند و شیوهنامه قرآن کریم، ثقل اصغر است. در صورت آشنایی و تسلط بر شیوهنامه آیات قرآن کریم، انسانها قادر به پیشگویی و برطرف شدن حجاب و بینایی خود خواهند بود و این موضوع نتیجه دریافت حقایق قرآنی است.
ایشان بیان کردند: زمینه اشاعه فرهنگ قرآنی به واسطه کلاس‌های قرآن موجود و فعالیت‌هایی چون برگزاری مسابقات قرآن در کشور اسلامی ایران آماده است، البته این اندازه فعالیت کافی نیست، هنوز نسبت به تعلیم فهم معانی قرآن نیازمند کار بسیاری هستیم. جوانان، دانشجویان حتی دانش‌آموزان همانطور که آیات قرآن را حفظ می‌کنند، باید قادر به ترجمه و درک معانی آیات باشند.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی وظیفه مسئولان بخش آموزش کشور را در گسترش فرهنگ تدبر و درک مفاهیم قرآن، حائز اهمیت عنوان و اظهار کردند: مسئولان آموزش و پرورش باید بر آموزش مفاهیم قرآن حتی در سطوح یادگیری تنها معنای تحت‌اللفظی آیات به دانش‌آموزان اهتمام ویژه داشته باشند. عموم افرادی که در جامعه اسلامی ایران از سواد خواندن و نوشتن برخوردارند، باید با خواندن آیات الهی و ترجمه و مفاهیم قرآن آشنا شوند؛ چرا که هر چقدر ما در این قسمت کوتاهی کنیم از قله‌های تمدن اسلامی دور شده و به تبع آن از مقاصد بلند جامعه مدنی اسلامی دور خواهیم شد. نگاهی به زندگی صحابه پیامبر(ص) نشان از تحول افراد در ابتدای بعثت و تغییرات تاریخی و بی‌نظیر روحی و بروز اراده محکم، شهادت‌طلبی، امنیت، خدمت، شجاعت، انسانیت و مقام انسانی در مدت چهل سال فاصله بعثت تا شهادت حضرت علی(ع) دارد.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی تأکید کردند: با وجود فعالیت‌های قرآنی گسترده در سطح کشور باید دستور کار، برنامه آموزشی، فرهنگ عمومی و تبلیغات رسانه‌ای با رویکرد قرآنی و توجه بیشتر به مفاهیم و تدبر در آیات الهی همراه شود؛ چرا که هر قدر در این راستا کار شود برای رسیدن به جامعه ایده‌آل اسلامی باز هم جای کار وجود دارد. امیدوارم برگزاری مسابقات، شروع زیبایی برای طراحی و تکمیل راه‌های ارتقاء سطح فرهنگ قرآنی در جامعه باشد و به این واسطه شاهد تحول عظیم انسانها باشیم. بدانیم که انقلاب ایران اسلامی به انقلاب نهایی که وعده آن در آیات قرآن آمده است منتهی می‌شود.
برای آشنایی با زندگی مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی اینجا کلیک کنید.
انتهای پیام
