نگرش قرآن به دنیا

دنیا بازار خرید آخرت است و بهشت، بهای اعمال نیک هستند. در ارتباط با بی‌ارزشی و ناچیز بودن دنیا در مقابل آخرت تعابیری؛ مانند دنیا متاع زودگذر و متاع اندک در تعالیم دینی وجود دارد که منظور از این تعابیر همان لذت‌های آنی و ناپایدار دنیا در برابر آخرت است.
قرآن کریم رویکردهای متفاوتی نسبت به زینت‌های دنیا دارد. در نگاه ابتدایی از آنها به نیکی یاد می‌کند؛ آنها را مظهر ذات کبریایی می‌داند؛ زینت‌های دنیا را برای بندگان صالح و مؤمن می‌داند؛ بهره‌گیری و استفاده از زیورهای دنیا را برای آنان مجاز شمرده؛ و مؤمنانی که خود را از آنها محروم می‌کنند مورد سرزنش قرار می‌دهد.
با دقت در آیات قرآن کریم می‌توان به این حقیقت پی برد که زیورها و زینت‌های دنیا به خودی خود نه تنها مورد نکوهش نیستند، بلکه مظهر زیبایی جمال حق و قدرت لایزال پروردگارند، و به طور اساسی آفرینش آنها برای انسان است. این احساس کم بودن مقدار اقامت در دنیا، یا به دلیل آن است که اصولاً در برابر زندگى جاویدان قیامت به مقدار ساعتى بیش نیست.
در هر حال، يكى از مسايلى كه قرآن كريم بر آن تأكيد بسيار دارد كم‌ارزش بودن زندگى دنيا و ناپايدارى آن است. قرآن تأكيد دارد كه آخرت برتر و پايدارتر، و زندگى دنيا موجب فريب انسان و بازدارنده او از كمالات است؛ و ... تا آن‌جا كه حتى دل‌بستگى به زندگى دنيوى در رديف كفر قرار داده شده است.
بنابراین، تعابیر این چنینی نسبت به دنیا، آگهى دادن انسان به این نکته است که بهره انسان از دنیا نسبت به آخرت قابل توجه نیست و چیزى به حساب نمی‌آید.
علاقه‌ به دنيا، سرچشمه‌ درازی آرزو است
حجت‌الاسلام محمود شربیانی امام جمعه عجب‌شیر در گفت‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: مهم‌ترين عامل و سرچشمه‌ درازی آرزو، محبّت و علاقه‌ به دنياست. چون انسان با دنيا و لذّات آن انس پيدا كرد، مفارقت و جدایی آن سنگين می شود و دوست دارد كه دوام داشته باشد، پس هرگز در مورد مرگ فكر نمي‌كند، كه باعث مفارقت و جدایی از دنياست.
وی ضمن بازگو نموندن عاقبت افرادی که همّ و غم دنیا را دارند، افزود: كسی كه همّ و غمش فقط دنيا باشد از رحمت خداوند متعال دور و بنده‌ دنيا می‌شود، و از چنين دنيايی كه موجب فراموشی آخرت است بايد برحذر بود.
وی با استناد به آیه 77 سوره قصص «وَابتَغِ فيمَا آتاكَ اللهُ الدّارَ الآخرهًْ وَلا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنيا» خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: با آنچه كه خدا به تو ارزانی داشته، سرای آخرت را بجوی و بهره‌ خود را از دنيا فراموش مكن.
حجت‎الاسلام شربیانی، ادامه داد: اگر دنيا هدف انسان باشد در اين صورت اسباب لهو و لعب می‌شود و آدمی را به خود وابسته و از آخرت غافل می‌نمايد، كه اين نوع توجه به دنيا مورد مذمّت واقع شده است، ولي اگر دنيا نردبان و مزرعه‌ آخرت باشد، در اين صورت نه تنها منفور نيست، بلكه قابل ستايش است.
امام جمعه عجب‌شیر، دلخوشی به این دنیا را كاری بس جاهلانه دانست و یادآور شد: اگر انسان به دنيايی كه پس‌مانده‌ دهان گذشتگان است و از او هم بايد بماند تا به آيندگان برسد، خود را دلخوش و سر گرم نمايد، كاری بس جاهلانه است.
وی با اشاره به فرموده پیامبراکرم(ص) افزود: پیغمبر(ص) می فرمایند: دنيا شيرين و دوست داشتنی است، هر كه در دنيا مالی از حلال به دست آورد و به حق خرج كند، خدايش پاداش دهد و به بهشت درآورد و هر كه مالی از غيرحلال به دست آورد و به ناحقّ خرج كند، خدا او را به جهنّم درآورد.
حجت‌الاسلام شربیانی، تاکید کرد: انسان اگر محبّت به دنيا و متاع آن نداشته باشد، ديگر هيچ وابستگی به آن ندارد كه هنگام از دست دادن آن بخواهد ناراحت شود. امّا اگر شيفته‌ دنيا باشد تمام تلاشش را می‌كند كه از دست ندهد و هنگام جدایی حسرت فراوان می‌خورد.

طبيعتِ زندگی اين جهان مادّي، فناء و نابودی است
حجت‌الاسلام یونس کیانی، امام جمعه ترکمانچای در گفت‌‌وگو با ایکنا اظهار کرد: طبيعتِ زندگی اين جهان مادي، فناء و نابودی است، محكم ترين بناها و بادوام ترين حكومت‌ها و قويترين انسانها و هر چيز كه از آن مستحكم تَر نباشد، سرانجام كهنه و فرسوده، سپس نابود می‌شود، امّا اگر بتوان اين موجودات را به نحوي با ذات پاک خداوند پيوند داد و برای او و در راه او به كار انداخت، رنگ جاودانگی به خود می‌گيرد، چون كه ذات پاكش ابدي است.
وی افزود: وقتی انسان با تعليم و تذكّر أنبياء و رسولان پرده‌ تعلّق به دنيا را از جلو چشمش برداشت، با عالَم باطن و ملكوت آشنا شده، در این صورت می‌تواند فضيلت و تقوا را در خود پياده ‌كند.
وی با استناد به آیه 9 سوره منافقون «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تُلْهِكُمْ أَمْوالُكُمْ وَ لا أَوْلادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ» خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: اى اهل ايمان! ثروتهايتان و فرزندانتان باعث نشود كه از ياد خدا باز مانيد و كسانى كه چنين كنند، از گروه زيانكارانند.
حجت‌الاسلام کیانی، ضمن بازگو نمودن سرانجام انسان هایی که به جمع آوری مال پراخنه اند، ادامه داد: بسياری از انسانها هستند كه تا پايان عمر به جمع آوری مال مشغولند و سرانجام برای ديگران وا‌ می‌گذارند، حسابش را خودشان بايد بدهند و بهره‌اش نصيب ديگران است، اين افراد، فردای قيامت بسيار حسرت می‌خورند كه چرا خودمان استفاده نكرديم؛ به طوری كه آرزوی برگشت دوباره به دنيا را دارند ولی آرزو بدل می‌مانند.
امام جمعه ترکمانچای، از نتیجه دل خوش کردن به نعمت‌های دنیا گفت و یادآور شد: دل خوش كردن به لذّتها و نعمت‌های دنيا در مقابل لذّتها و نعمت‌های بی‌پايان و متنوّع آخرت، كاری كودكانه است. كودک از لذّت های اين دنيا چيزی غير از شكلات و شيريني نمي‌فهمد، و ما به اين تصور كودكانه‌ او مي‌خنديم؛ اولياي خدا نيز به اينكه ما در مقابل بهشت بی‌انتهای خداوند به دنيای پر مرارت و محدود دل‌خوش كرده‌ايم، خنده‌شان می‌گيرد و به راستی كه ترجيح دنيا بر آخرت، نهايت جهل و بی‌خردی است.
حجت‌الاسلام کیانی، زتدگی واقعی را تنها در آخرت دانست و تاکید کرد: زندگی واقعی تنها در آخرت است. آنجایی كه زندگی از نظر طول مدّت، نوع و شمار برخورداری از نعمتها و لذائذ، حدّ و حصری وجود ندارد. جایی كه هيچ غم و غصّه و درد و رنجی در آن راه ندارد.

انتهای پیام