هجرت حضرت ابراهیم(ع) به کنعان؛ اولین هجرت تاریخی اثرگذار در تاریخ
گروه فعالیت‌های قرآنی - یک مدرس دانشگاه مطرح کرد: آیاتی از سوره هود به ماجرای هجرت ابراهیم(ع) پس از محاجه‌ای که با نمرود داشته است می‌پردازد که شاید اولین هجرت تاریخی اثرگذار در تاریخ در اینجا اتفاق افتاده است.
سید مجتبی حسینی یمین، مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با اشاره به آیات سوره هود که هجرت ابراهیم به کنعان و ماجرای فرزند دار شدن او را بیان می‌کند، اظهار کرد: حضرت ابراهیم از خداوند درخواست زبانی صادق می‌کند «وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ و نامم بر زبان اقوام آتیه نیکو، و سخنم را دلپذیر گردان» (84/ سوره شعراء).
وی افزود: ابراهیم(ع) پس از محاجه‌ای که با نمرود داشته است از بابل به کنعان تبعید می‌شود، شاید اولین هجرت تاریخی اثرگذار در تاریخ در اینجا اتفاق افتاده است، بعد از ورود به کنعان هیچ برخوردی از حضرت ابراهیم(ع) با حاکم احتمالی آنجا دیده نمی‌شود، که نشان‌دهنده این است که بابل یا دارای حکومت مرکزی نبوده و یا اگر حاکمی داشته با حضرت ابراهیم(ع) درگیر نشده است.
حسینی یمین به نکته‌ای در باب ادعای یهودیان در مورد سرزمین فلسطین نیز اشاره کرد و گفت: یهودیان امروزه ادعا می‌کنند که سرزمین فلسطین سرزمین آبا و اجدادی آنان است که این ادعا از دو منظر اشتباه است؛ اول اینکه از نظر حقوق بین‌الملل قاعده‌ای به نام منطقه تثبیت‌شده وجود دارد که اگر افرادی در یک سرزمینی به وجود بیایند و سال‌های زیادی در آنجا زندگی کنند حق بیرون کردن آنان از آن سرزمین را نداریم چراکه آن منطقه به گونه‌ای تثبیت‌شده است، البته این مسئله به تعداد سال زندگی بستگی ندارد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در مورد مردم فلسطین که برخی مسیحی و برخی مسلمان هستند باید گفت که آنها حداقل 4 هزار سال در آنجا سکونت داشته‌اند و به گونه‌ای این سرزمین، منطقه‌ای تثبیت‌شده است. اما یهودیان حرفشان این است که چون در گذشته اجداد ما در این سرزمین بوده‌اند ما که فرزندان آنان هستیم در اینجا حق مکان داریم. این مسئله از نظر حقوق بین‌المللی البته اگر آزادانه اندیشیده شود ادعای غلطی است چراکه فلسطینیان سال‌های سال در آنجا و دارای حکومت نیز بوده‌اند.
ماجرای بنی اسرائیل در قرآن
حسینی یمین با اشاره به دلیل علمی اینکه فلسطین سرزمین یهودیان نیست، گفت: سرزمین واقعی اجداد یهود در کنعان نیست بلکه در بابل است، ابراهیم(ع) که پدر بنی‌اسرائیل محسوب می‌شود در بابل بوده است.
وی با اشاره به ماجرای فرزنددار شدن حضرت ابراهیم(ع) از منظر قرآن اشاره کرد: حضرت ابراهیم(ع) به همراه ساره و کنیز همسرش هاجر وارد این سرزمین می‌شود، طبق گفته تورات ابراهیم(ع) در صد سالگی صاحب فرزند می‌شود که از قرآن هم همین استباط می‌شود.
این استاد دانشگاه افزود: نهایتاً خداوند به ابراهیم دو فرزند به نامهای اسماعیل و اسحاق که نام فرزند اسحاق نیز یعقوب بوده است را اعطا کرد، لقب یعقوب اسرائیل بوده است «ئیل» به معنای خدا است، اسرائیل به معنای بنده خدا است، حضرت یعقوب 12 پسر داشت که به آنها بنی اسرائیل می‌گفتند که یکی از این 12 پسر، حضرت یوسف یود که ماجرای او آنها را از کنعان به مصر می‌کشاند.
وی ادامه داد: از نسل حضرت اسماعیل تنها یک پیامبر وجود دارد که آن هم پیامبر ما پیامبر خاتم(ص) است. به طور تقریبی هر پیامبری که ما می‌شناسیم از نسل یعقوب (اسرائیل) هستند، همچون حضرت عیسی، موسی، داوود و سلیمان و ... .
حسینی یمین با تاکید بر اینکه داستان بچه‌دار شدن حضرت ابراهیم را خداوند در 5 جای قرآن ذکر کرده است، یادآور شد: سوره هود اولین جایی است که خداوند این مسئله را بیان می‌کند «وَلَقَدْ جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَىٰ قَالُوا سَلَامًا ۖ قَالَ سَلَامٌ ۖ فَمَا لَبِثَ أَنْ جَاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ و محققا فرستادگان ما (فرشتگان آسمان) بر ابراهیم (خلیل) بشارت آورده و او را سلام گفته و او پاسخ سلام بداد، آن گاه ابراهیم بی‌درنگ از گوشت گوساله کبابی آورد» (69/هود).
وی توضیح داد: از این آیه چند نکته استباط می‌شود «قَالُوا سلاما» نشان می‌دهد تعداد فرشتگان بیش از 3 نفر بوده است و اینکه «فَمَا لَبِثَ» ابراهیم(ع) بی‌درنگ گوساله‌ای بریان را برایشان فراهم می‌کند یعنی آمادگی‌اش را داشته و از طرفی خلیل‌الله خواندن ابراهیم برگرفته از صفت مهمان‌نوازی حضرت بوده است و نیازمندان از در خانه ابراهیم(ع) غذا دریافت می‌کردند و تعداد مهمانان حضرت به قدری بوده که گوساله‌ای را آماده می‌کند.
خوف ابراهیم(ع) از غذا نخوردن مهمانانش
وی با بیان اینکه در تفسیر این آیه آمده است که فرشتگان، به اذن الهى به‌صورت و شكل انسان در مى‌آيند، گفت: حضرت دید که مهمانانش چیزی نمی‌خورند «فَلَمَّا رَأَىٰ أَيْدِيَهُمْ لَا تَصِلُ إِلَيْهِ نَكِرَهُمْ وَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً ۚ قَالُوا لَا تَخَفْ إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَىٰ قَوْمِ لُوطٍ و چون دید که آنان به طعام دست دراز نمی‌کنند آنان را بیگانه شمرد و در حال از آنها دلش متوحش و بیمناک گردید، آنان گفتند: مترس که ما فرستاده خدا به قوم لوط می‌باشیم.» (70 /هود). می‌بیند که دست به غذا نمی‌برند، نخوردن غذا در آن زمان به معنای دشمنی داشتن با میزبان بوده است که ترسی در دل حضرت ابراهیم(ع) ایجاد می‌شود.
وی با اشاره به واژه «خیفه» در این آیه توضیح داد: دوگونه آیه در قرآن وجود دارد آیات محکم و متشابه، آیات متشابه را باید به آیات محکم برگرداند، ابراهیم دارای مقام بسیار بالایی است که خداوند در قرآن به او سلام داده و قطعاً ابراهیم جزء اولیای خداست اما طبق آیه «أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ؛ آگاه باشید که دوستان خدا هرگز هیچ ترسی (از حوادث آینده عالم) و هیچ حسرت و اندوهی (از وقایع گذشته جهان) در دل آنها نیست» (62/ یونس) این سوال ایجاد می‌شود که چرا حضرت ترسیده است؟
این استاد دانشگاه یادآور شد: این نکته را باید گفت که حضرات معصومین و پیامبران نیز بشر هستند و ویژگی‌های بشری را دارند، اما وجود این ترس باعث نشد که حضرت ذره‌ای از اعتمادش به خدا در اینجا کم شود، این ترس به او که توسط نمرود در آتش انداخته می‌شود غالب نمی‌شود.
وی ادامه داد: مهمانان گفتند ترسی به دل خود راه نده ما به سمت قوم لوط می‌رویم که حضرت متوجه می شود که آنان ملائکه هستند. حال سؤال ایجاد می شود که آیا پیامبری ممکن است فرشتگان را نشناسد؟ بله امکان دارد چراکه علم انبیاء نیز به اذن خداوند است.
حسینی یمین توضیح داد: عصمت هیچ تعارضی با نقص ندارد ممکن است پیامبری دارای عصمت باشد اما نقص نیز داشته باشد، همانطور که در قرآن آمده است «تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۘ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ ۖ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ ۚ این پیغمبران را برخی بر بعضی برتری و فضیلت دادیم» (253/ بقره) این برتری که در اینجا بیان شده است به معنای بالا و پایین یا به معنای نقص و کمال است. ممکن است پیامبری هر چند معصوم است اما به نسبت پیامبر دیگر دارای نقص باشد، باید تأکید کرد پیامبر اکرم(ص) هم کامل است و هم معصوم و مقامی بالاتر از تمام پیامبران دارد. پس از اینکه ملائکه گفتند به سمت قوم لوط می‌روند به ابراهیم(ع) نوید اسحاق و پسرش یعقوب را می‌دهد که همسرش نیز که در اینجا حضور داشته این خبر را می‌شنود.
انتهای پیام
