با پیشرفت روزافزون علم و تکنولوژی جهان امروز با گسترش دنیای ارتباطات با تحولات عظیمی روبهرو بوده است و آنچه بیش از هر چیزی نمود بیشتری پیدا کرده در دسترس قرار گرفتن انواع و اقسام اطلاعات پیرامون مباحث مختلف است.
گسترش وسایل ارتباطی، سهولت دریافت پیام از رسانهها و دسترسی کافی و بهموقع به اطلاعات اثرات زیادی بر کیفیت زندگی افراد و بهویژه در افکار و باورهای نوجوانان داشته است.
در جهان امروز دنیای رسانه موضوع تربیت فرزندان را به شدت تحت تاثیر قرار داده و نگرانیهایی را برای خانوادهها به وجود آورده است.
بدون شک آشنایی نوجوانان با سبک درست زندگی و نهادینه شدن باورها و ارزشهای دینی و مذهبی در اذهان کودکان به نوعی آنها را در مقابل آسیبهای اجتماعی مصون ساخته و منجر به تشخیص صحیح و ایمنی آنها در مواجهه با انواع و اقسام دادهها میشود.
در تعالیم دین اسلام توجه به تربیت دینی و اخلاقی به عنوان اصلی اساسی و مهم در سعادت انسانها و دورماندن آنها را گناه و ناپاکی تاکید شده است؛ لذا ضرورت دارد که کودکان از همان دوران طفولیت با تربیت دینی رشد یافته و آموزشهای لازم را دریافت کنند.
خانواده، دوستان، رسانه و محیط اجتماعی همه و همه در کنار هم در فرآیند تعلیم و تربیت دینی فرزندان نقش دارند اما در این میان تأثیر نهاد خانواده بر تعلیم و تربیت مذهبی فرزندان بهویژه در دوران کودکی برکسی پوشیده نیست.
به گفته بزرگان دینی مهمترین قسمت عمر انسان بین یک تا ۷ سالگی است که جامعه کمترین نقش تربیتی و خانواده بیشترین نقش را در دین محوری و دینباوری کودک در این بازه زمانی دارد.
زمانی که کودکان در فضای دینی رشد یافته و به انجام فعالیت فرهنگی و عمل به فرائض دینی و مذهبی تشویق و ترغیب شود این موضوع با تکرار و تداوم قطعاً منجر به نهادینه شدن باورهای دینی در فرزندان میشود.
بزرگترین دغدغه؛ فاصله گرفتن از سبک زندگی ایرانی - اسلامی
حجتالاسلام میلاد قلیپور، با اشاره به اهمیت نقش خانواده در تربیت دینی فرزندان در گفتوگو با ایکنا قزوین میگوید: خانواده به عنوان بزرگترین جایگاه تربیتی که عنصر مستقیمی با نقش محوریت فرزند دارد، میتواند مهمترین نقش را در تربیت فرزند ایفا کند.
وی میافزاید: متأسفانه امروز رعایت نکردن روابط و اخلاق معاشرت بین خانواده و زن و شوهر و فرزندان از مهمترین دلایل و عواملی است که فرزند را نسبت به خانواده دلسرد میکند.
این کارشناس دینی بیان میکند: وقتی کانون خانواده مکانی برای دلسردی فرزند را پدید میآورد این امر مقدمهای برای دور شدن فرزند از فضای خانواده خواهد بود و بدین شکل فرزندی که از نگاه خانواده و چشم انداز روحی و روانی و رفتاری خانواده دور میشود قطعا از مبانی دینی هم فاصله میگیرد.
وی ادامه میدهد: براساس فرموده پیامبر گرامی اسلام تمام باورهای دینی در نطفه پاک و سالم شکل گرفته میشود و در قرآن کریم آمده است «إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا» این آیه قرآن مصداق آن است که تربیت از بدو تشکیل نطفه در خانواده شروع میشود.
به گفته قلیپور، وقتی در خانه پدر و مادر فرزندشان را با مبانی و رفتارهای دینی آشنا میدهند و آشتی میدهند و وقتی نگاه به دین نگاه حساس گرایانه، مغرض گرایانه و ترس مآبانهای نیست فرزند نیز به طور طبیعی دین باور میشود.
به اعتقاد این کارشناس مذهبی در خانوادههایی که نگاه به تهدید و تنبیه نسبت به عدم انجام فرائض دینی شکل میگیرد، این امر باورهای غلطی را در ذهن کودک برای فرار از معنویت و مبانی و مسائل مذهبی ایجاد میکند.
وی بیان کرد: معتقدم اگر تشویق و ترغیب در کنار ممانعتها و گاهی در برخی امور تذکرات به صورت عملیاتی باشد به عبارتی والدین به شکل عملی در رفتارهای خود این مسائل را به فرزند انتقال دهند در ضمیر ناخودآگاه فرزند اثر گذاشته و فرزندی که با مبانی دینی اینگونه آشنا شود قطعاً در درازمدت و در مواجه با مسائل مختلف با مبانی فاصله نخواهد گرفت و همیشه این مبانی را به عنوان اصل اصول قاعدهمند زندگی رعایت خواهد کرد.
قلیپور در پایان میگوید: امروز بزرگترین دغدغه ما عدم آشنایی درست و ارتباط مستقیم مردم و خانوادهها با سبک زندگی ایرانی و اسلامی است که متأسفانه فاصله گرفتن از سبک زندگی ایرانی اسلامی عاملی برای فاصله گرفتن فرزند نسبت به مبانی دینی خواهد بود.
ضرورت توسعه و ترویج مراکز آموزشی تربیت محور
مدرسه نیز به عنوان اولین محیط اجتماعی که کودکان پا به آن میگذارند نقش برجستهای در انتقال آموزههای دینی و اخلاقی به دانشآموزان دارد.
دبیرستان پسرانه تدبیر قزوین جزو نخستین مدارسی است که توانسته در حوزه تربیت دینی و آموزشی قدمهای خوبی بردارد. این مدرسه 6 سال پیش به همت حامد کبودوند راهاندازی شد و در راستای ارائه خدمات آموزشی و پرورشی در حوزه تربیت دینی مشغول به فعالیت است.
حامد کبودوند در اینباره میگوید: بحث تعلیم و تربیت مقوله بسیار مهمی است که متأسفانه در سالهای اخیر به دلایل متعددی دچار غفلت شده است؛ لذا ضرورت دارد کسانی که دغدغه فعالیتهای تربیتی در جامعه دارند بدون نگاه انتفاعی و اقتصادی به توسعه و ترویج مراکز آموزشی تربیت محور اقدام کنند.
مؤسس دبیرستان غیرانتفاعی تدبیر قزوین افزود: در این راستا ما نیز۶ سال پیش اقدام به راهاندازی دبیرستان غیرانتفاعی تدبیر کردیم و رویکرد این مجموعه پرورش همه جانبه شخصیت دانشآموزان، احترام متقابل دانشآموز- معلم- کادر و توجه ویژه به فرائض دینی و رفتارهای دانشآموزان است.
وی افزود: مدرسه فقط یک محدوده جغرافیایی نیست؛ لذا بعد از ساعات تحصیلی در خروج از مدرسه نیز این دغدغه را داریم که با آنها در ارتباط بوده و کنترل داشته باشیم تا بتوانیم تربیت دینی آنها را افزایش دهیم.
کبودوند بیان کرد: توجه به ویژگی شخصیتی دانشآموزان، بهرهگیری از اساتید و مشاوران باتجربه و علم بالا و همکاری صمیمانه خانوادهها در ارتقای تربیت دانشآموزان از مواردی است که در این مدرسه به صورت محسوس دیده میشود.
وی افزود: در دبیرستان تدبیر بدون آنکه اجباری وجود داشته باشد در قوانین خود برگزاری نماز جماعت را دارد که هر روز به امامت یکی از دانشآموزان برگزار میشود، جلسات هفتگی زیارت عاشورا و توسل به اهل بیت(ع) و اردوهای مشهد مقدس از جمله برنامههای ثابت این مجموعه است.
دانشآموزان به ماشینهایی از انبار اطلاعات تبدیل شدهاند
این مسئول میگوید: به واسطه رشد تکنولوژی سریع در عصر حاضر و تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی افراد، شاهد گسست و فاصله طبقاتی سنی زیاد والدین و فرزندان نسبت به گذشته هستیم؛ چراکه شاید حدود ۵۰ سال پیش اختلاف سنی یک جوان ۱۶ ساله با پدر و مادرش بسیار کم بود اما اکنون تفاوت سنی بین فرزندان و والدین بسیار افزایش یافته است؛ لذا ضرورت دارد پدر و مادرها متناسب با زمان فرزندانشان زندگی کنند زیرا ادبیات و دغدغه افراد در حال حاضر در قیاس با گذشته تفاوت کرده و اولیای دانشآموزان باید این تفاوت را درک کرده و آموزههای لازم را کسب کنند و متناسب با این شرایط فرزندانشان را تربیت کنند.
کبودوند بیان کرد: متأسفانه اکنون یکی از ضعفهای جدی این است که در بحث آموزش نه به صورت انگیزشهای مشکل محور و نه انگیزشهای فرآیند محور را در مدل فعلی آموزش و پرورش نداریم و ما نیازمند جدی تحول بنیادین در حوزه آموزش و پرورش هستیم.
به گفته وی دانشآموزان به ماشینهایی از انبار اطلاعات تبدیل شدهاند و هیچگونه خلاقیت و انگیزه و توانایی فردی را از خود بروز نمیدهند.
کبودوند در پایان گفت: در این مجموعه کلیه اداره امور بوفه و فعالیتهای اقتصادی داخل مدرسه به دانشآموزان واگذار شده و بچهها از درآمد حاصل استفاده میکنند و میآموزند که کسب و کار چیست و چگونه باید توانمندی فردی خود را افزایش دهند اما به واقع شاهد عدم آموزش مهارتی برای دانشآموزان در اغلب مدارس هستیم.
دوره طلایی آموزش و تربیت
همگان بر این باورند که آموزشهای دوران کودکی در بزرگسالی فرد تأثیر به سزایی دارد. یکی از نکات مهمی که باید به هنگام آموزش کودکان در نظر داشت متناسب بودن سطح مطالب ارائه شده با فهم کودکان است؛ چراکه عدم توجه به نیازهای کودکان و بی توجهی به تمایلات و سلایق آنها چه بسا مایه خستگی و دلسزدگی آنها نسبت به معارف دینی شود.
نهاد فرهنگی ادبستان از جمله مراکزی است که در عرصه تربیت کودکان فعالیت دارد. در این نهاد فرهنگی مباحث تربیتی و آداب زندگی در قالب شعر، بازی، قصه و نمایش به کودکان کلاس دوم تا ششم ابتدایی آموزش داده میشود ضمن اینکه برای والدین نیز برنامههایی تدوین و اجرا میشود.
استاد احمد خدایاوران، از 7 سال دوم زندگی کودکان با عنوان دوره طلایی برای آموزش و تربیت یاد کرده، میگوید: این نهاد فرهنگی هیچ وابستگی به مرکزی دیگر ندارد و 200 کودک از کلاس دوم تا ششم ابتدایی در کلاسهای این مرکز شرکت دارند.
مدیر اجرایی طرح تربیتی ادب عنوان میکند: براین اساس در کلاسهایی که به صورت دو ساعت در هفته دایر میشود برنامههای متنوعی برای کودکان برنامه ریزی شده است و رفتارهایی همچون مسئولیت پذیری، پاکیزگی و نظافت، احترام به والدین، رعایت پوشش اسلامی، دوستی و دوستیابی، سخت کوشی و مبارزه با راحت طلبی و آشنایی با امامان معصوم آموزش داده میشود.
وی در پایان تصریح میکند: در این مؤسسه براساس آموزشهای ارائه شده که منطبق بر مبانی دینی است، رفتارهایی را تعریف کرده و متناسب با آن کاربرگهایی طراحی میشود که کودکان باید متناسب با عناوین ذکر شده آن را کامل کنند و عملکرد خود را مورد ارزیابی قرار داده و امتیاز دهند ضمن اینکه والدین بر آنها نظارت دارند.
منبع: صبح قزوین
انتهای پیام