محدث و محدّثه (به كسر دال و تشديد آن) به معناى «سخن گوينده» است و بدان جهت كه حضرت زهرا(س) در رحم مادرش با او صحبت كرده، بدين نام خوانده شده است. محدث و محدّثه (به فتح دال و تشديد آن) هم به معناى كسى است كه با او سخن گفته میشود؛ در روایت امام صادق(ع) در تعریف محدث آمده است: وَ أَمَّا الْمُحَدَّثُ فَهُوَ الَّذِي يَسْمَعُ كَلَامَ الْمَلَكِ وَ لَا يَرَى وَ لَا يَأْتِيهِ فِي الْمَنَام؛ اما محدث کسی است که سخن فرشته را میشنود اما او را نمیبیند و در خوابش هم نمیآید.
سخن گفتن ملائکه با صدیقه کبری(س)
حضرت فاطمه(س) بدينخاطر به اين نام خوانده میشود كه ملائکه با حضرت سخن گفتهاند، چنانكه در روايات زيادى آمده است. سخن گفتن ملائكه با عدهاى از مردان و زنان در امّتهاى گذشته و در اين امّت از جمله مطالب مورد اتّفاق شيعه و سنّى است، علّامه امينى در كتاب ارزندهاش «الغدير» در اينباره میگويد:
امّت اسلامى همگى بر اين مطلب اتّفاق نظر دارند كه در اين امّت به سان ديگر امّتهاى گذشته کسانی بودهاند كه به آنان حديث گفته شده و به اصطلاح «محدّث» (به صورت اسم مفعول و فتح دال) بودهاند. رسول خدا(ص) نيز به اين مطلب خبر داده، چنان كه از طريق سنی و شيعه در كتب صحاح و مجموعههاى حديثى معتبر وارد شده است. محدّث كسى است كه بدون اين كه پيامبر باشد، و بدون اين كه صورت ملائكه را ببيند، ملائكه با او صحبت كردهاند و يا اينكه در دلش چيزى میافتد و به او الهام میشود و به صورت كشف و الهام از سوى خداوند متعال علمى به او آموخته میشود يا در دل او حقايقى كه بر ديگران پوشيده است، روشن میشود.
بنابراين وجود چنين كسانى، در امّت مورد قبول و اتّفاق همه است، فقط اختلاف در مصداق چنين افرادى است که به عقيده شيعه، حضرت على و ديگر امامان معصوم از محدّثين میباشند.
هر محدثی امام نیست
ايشان در ادامه مینويسد: در امّت، افرادى محدّث وجود داشتند، همانگونه كه در امّتهاى پيشين بودند. اميرالمؤمنين و ائمّه معصومين دانشمندانى محدّث هستند ولی نبى نیستند. اين خصوصيّت از ويژگیهاى آنان و منحصر به آن بزرگواران نيست، بلكه حضرت فاطمه(س) دختر بزرگوار حضرت رسول(ص) نيز «محدّثه» بود، همچنين سلمان محدّث بود، آرى، تمام امامان از اهلبيت و عترت طاهرين محدّث بودند، ولى هر محدّثى امام نيست.
محدثه، نامی که خدا بر فاطمه(س) نهاد
امام صادق(ع) در روایتی که نامهای حضرت زهرا(س) در نزد خدا را بر میشمارند، یکی از نامهای ایشان را «محدَثه» معرفی میفرمایند، محدثه به معنای سخن گفته شده است.
در حدیثی از امام باقر(ع) آمده است که امام صدای ملک را میشنود اما او را نمیبیند، در روایات دیگر از شخصی که ملک را نمیبیند اما صدای او را میشنود با عنوان« محدَث» نام برده شده است. روایت دیگری بیان میکند که ائمه اطهار(ع) همان «محدثون» هستند، یعنی در واقع ائمه اطهار(ع) نیز مخاطب فرشته و ملک قرار میگرفتهاند.
حضرت زهرا (س) نیز به لقب «محدَثه» در نزد خدا ملقب شدهاند چون مخاطب ملکی قرار میگرفتهاند و آن ملک به وجود مقدس ایشان خبرهایی میداده است، در کافی شریف، روایتی موجود است که شخصی از امام صادق(ع) درباره مصحف فاطمه(س) سؤال پرسید و حضرت در مورد چگونگی فراهم آمدن این مصحف فرمودند: «حق اين است كه فاطمه(س) پس از رسول خدا(ص) هفتاد و پنج روز زنده بود و اندوه فراوانى از مرگ پدرش در دل داشت و جبرئيل مىآمد و او را سرسلامتى مىداد و در مرگ پدر تسليت میگفت و او را خوشدل مىداشت و از پدرش و جايگاه وى به او گزارش مىداد و از آنچه پس از وى براى ذريهاش پيش آيد به او خبر مىداد و على(ع) آنها را مىنوشت، اين موضوع مصحف فاطمه(س) است»
امیرالمومنین؛ کاتب مصحف فاطمه(س)
از این گزارش مشخص میشود که حضرت زهرا(س) نیز مخاطب ملائکه قرار میگرفتهاند و از آنها خبرهایی را دریافت میکردهاند. از متن بعضی از روایات دیگر مشخص میشود که مصحف فاطمه(س) منبع علم ائمه(ع) در بعضی از علوم بوده است و آن ذوات مقدسه از آن مصحف استفاده میکردهاند.
نکته لطیف در باب مصحف فاطمه آن است که علی(ع) آنچه را بر فاطمه زهرا(س) نازل میشده کتابت میفرمودهاند و همین علی(ع) در زمان رسول خدا هم هنگام نزول وحی، آیات را برای پیامبر(ص) کتابت میفرمودند، پس علی بن ابیطالب هم کاتب وحی نبی بودهاند و هم کاتب وحی بضعه آن جناب.
انتهای پیام