محمدحسین مختاری:
قانون مقابله با تقلب در آثار علمی کلی است/ همایش آسیب‌شناسی پایان‌نامه‌ها به ریزموضوعات می‌پردازد
گروه دانشگاه ــ رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در نشستی خبری با بیان اینکه معتقدیم قانونی که در زمینه مقابله با تقلب در آثار علمی تصویب و ابلاغ شده قانونی کلی است، گفت: این همایش پیش رو و طی پنل‌هایی که برگزار می‌شود، ریزموضوعات این قانون بحث و بررسی خواهد شد تا بدانیم نقص از کجاست، آیا از اجرای قانون است و یا کلیت آن مشکل دارد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست خبری نخستین همایش ملی آسیب‌شناسی پایان‌نامه‌ها و رساله‌های حوزه علوم انسانی-اسلامی که به همت دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار می‌شود، امروز، یکشنبه، پنجم اسفندماه، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مختاری، رئیس این دانشگاه، در محل دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی افزود: این امر مسئولیتی به دوش دانشگاه‌ها می‌گذارد و در واقع یک رسالتی در این موضوع بر دوش حوزویان و دانشگاهیان است. با وجود عمر کوتاه، مجهولات بسیار و معلومات محدود ما، باید با کمک تحقیقات و پرداختن به نکات محوری در جهت ارتقای علمی، دانشی و بینشی جامعه نقش‌آفرین بود.
مختاری گفت: فلسفه و هدف از برگزاری کنفرانسی با عنوان آسیب‌شناسی رساله‌ها و پایان‌نامه‌های حوزوی و دانشگاهی هموار کردن راهی است که تمهیداتی را برای پرداختن به ایده‌های نو و جدید فراهم کند. از حدود هشت ماه پیش همکاران ما در دانشگاه مذاهب در جلسات مختلف به این نکته رسیدند که همایشی با این موضوع و با حضور شخصیت‌های فرهیخته و افراد دغدغه‌مند در حوزه تألیف، تدوین و نشر آثار علمی برگزار کند تا حامل پیامی برای جامعه علمی کشور باشد و مکتوبات و رساله‌های خود را به گونه‌ای تدوین کنند که راه جدیدی را برای علاقه‌مندان به تحقیق باز کند. همچنین تلاشی باشد تا از انتقال آراء و اندیشه‌های دیگران به مکتوبات منسوب به خود به عنوان آفت نگاه شود و جامعه در حوزه علوم انسانی به سمت و سویی رود که دارای تازگی و نوآوری باشد.
به گفته رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، امروزه غرب در علوم انسانی بیش از علوم تجربی و علوم پایه کار کرده است، حتی در بحث‌های دین‌شناسی، تئولوژی و فلسفه‌های مضاف غرب بیشتر کار کرده است و شاید در آثار آن‌ها مباحث تکراری کمتر مشاهده شود. می‌بینیم هر عنوان و صفحه‌ای پیامی جدید برای مخاطب خود دارد. در نتیجه‌گیری‌ها هم ده‌‌ها مطلب و سوژه مختلف در اختیار خوانندگان خود قرار می‌دهد. همین است که در علوم انسانی به مراتب قوی‌تر از ما هستند.
وی افزود: اگر چه در محتوا نقد‌هایی به آن‌ها داریم، اما در بحث متدلوژی و روش‌شناسی در تدوین آثار و کتب بسیار جلوتر هستند. بزرگترین آفت و آسیب این است که خواننده وقتی اثری را می‌خواند، می‌بیند مطالب آن را در دیگر کتاب‌ها هم خوانده است و در واقع منظومه فکری نویسنده پرداختن به ایده نویی نبوده تا به مخاطب هم منتقل کند.
مختاری گفت: امروز پدیده کپی‌کاری در رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها را شاهد هستیم و در نتیجه‌گیری هم حرف نویی دیده نمی‌شود. اگرچه فرهیختگانی داریم که کار‌های خوبی انجام می‌دهند.
وی افزود: باید خون گریه کنیم که مقابل دانشگاه‌های ما بساط فروش مدرک و پایان‌نامه وجود دارد و برای فروش مدرک کارشناسی ارشد و دکتری تبلیغ می‌کنند و هر کدام هم مبلغی دارند. این مشکل ناشی از ایراد‌ها و ناکارآمدی همه نهاد‌های علمی در کشور است. امروز نیازسنجی، شناخت مخاطبان و شناسایی ملزومات علمی ضروری است.
مختاری با بیان اینکه محتوا موجود است و در این زمینه مشکلی نداریم، اما در روش ضعف داریم، گفت: شخصیت‌های فرهیخته علمی دانشگاهی و حوزوی امروز می‌توانند برای ما الگو و اسوه باشند. در این همایش مصاحبه‌هایی با این افراد شاخص انجام شده که در اختیار عموم قرار می‌گیرد. شاید دسترسی به بعضی از این افراد مشکل باشد.
وی افزود: این همایش علمی با همکاری حوزه‌های علمیه و ۳۰ دانشگاه برگزار می‌شود. در این همایش حضور دانشگاهیان، روسا و معاونین دانشگاه‌های مشارکت کننده، چند تن از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، نمایندگان مجلس و شخصیت‌های برجسته حوزوی و دانشگاهی را خواهیم داشت.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: مراسم افتتاحیه و سخنرانی این همایش صبح روز چهارشنبه، هشتم اسفندماه، در کتابخانه ملی برگزار می‌شود و در نوبت بعدازظهر همان روز سه پنل تخصصی با حضور اساتید و صاحب‌نظران خواهیم داشت. «بایسته‌های پژوهش» عنوان پنل اول است که در آن آسیب‌ها و آفات پژوهش هم بحث و بررسی خواهد شد. پنل دوم با عنوان «کاربست پژوهش‌های علوم انسانی و اسلامی» و پنل سوم «اخلاق پژوهش و حقوق مالکیت معنوی» است که این پنل‌ها به صورت همزمان برگزار خواهد شد. در این همایش ۱۳۰ مقاله علمی، ۲۵ مصاحبه و ۲۰ مقاله سفارشی منتشر خواهد شد.
وی پیشنهادی هم به دولتمردان داشت و گفت: از برخی صاحب‌نظران خواسته‌ایم به صورت مطالعه انتقادی در حوزه نگارش پایان‌نامه و رساله در این همایش شرکت کنند. به مجلس شورای اسلامی و نیز شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد می‌کنیم با در نظر داشتن این مطالعات انتقادی، قانونی در زمینه مقابله با تقلب در آثار علمی تصویب کنند و این موضوع یکی از دستورات جلسه آن‌ها باشد.
حجت‌الاسلام مختاری در پاسخ به پرسش خبرنگار ایکنا مبنی بر اینکه قانون مقابله با تقلب در آثار علمی دو سال است تصویب و ابلاغ شده، اما در اجرای آن دانشگاه‌ها و وزارت علوم هنوز به هم‌افزایی مشخصی نرسیده‌اند، البته آیین‌نامه‌ای از سوی وزارت علوم تدوین شده که همه پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها پیش از شروع کار باید همانندجویی بشوند، آیا دانشگاه مذاهب در این زمینه اقدامی انجام داده است، گفت: دانشگاه مذاهب در این زمینه ورود کرده و اخیراً سه مورد پایان‌نامه که کپی‌کاری بود تشخیص داده شد. همچنین با استاد مدعوی که در این زمینه مرتکب تخلف شده نیز قطع همکاری کردیم.
وی در این‌باره ادامه داد: معتقدیم قانونی که تصویب و ابلاغ شده کلی است. می‌خواهیم در این کنفرانس و در پنل‌هایی که برگزار می‌شود، ریزموضوعات این قانون بحث و بررسی شود تا بدانیم نقص از کجاست، آیا از اجرای آن است و یا کلیت قانون مشکل دارد.
انتهای پیام
مختاری در آغاز این نشست که به منظور تشریح برنامه‌های برگزاری این همایش برپا شده بود، با بیان اینکه مقام معظم رهبری مکرر و در دیدار‌های مختلف به ویژه در جمع دانشجویان، طلاب و فضلا بر تولید فکر و ایده و نظریه پردازی به خصوص در علوم انسانی و اسلامی تاکید داشتند، اظهار کرد: ایشان همواره مؤلفه‌های پژوهش و تحقیق را در جلسات با جامعه علمی متذکر می‌شدند. بدیهی است که ایران با سابقه کهن تاریخی و علمی خود بایستی نخبگان، افراد فرهیخته و صاحبان قلم آن در پروسه مطالعات و تحقیقات خود به ایده‌های جدید برسند و آن‌ها را به مخاطبان منتقل کنند.
وی با تاکید بر اینکه یک رساله، یک پایان‌نامه، مقاله و یا کتاب باید حامل پیام‌های نوین و جدید برای مخاطبان باشد، ادامه داد: یک اثر مکتوب چه در قالب مقاله یا کتاب بایستی همراه خود پیامی برای سایرین داشته باشد. چه در حوزه گفتار و چه در نوشتار پدیدآورندگان این آثار باید با خود کلمات و ایده‌های نویی داشته باشند و اگر به پرداختن به ایده‌های دیگران و شرح و توضیح نقطه‌نظرات دیگران اکتفا شود، قطعاً مفید است، اما پیام جدید به مخاطب انتقال نمی‌دهد و جامعه که باید رو به پیشرفت باشد و پله‌های ترقی را با پویایی، نشاط و بالندگی ادامه دهد، در این راستا ضعف فراوانی خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه یک رساله، یک پایان‌نامه، مقاله و یا کتاب باید حامل پیام‌های نوین و جدید برای مخاطبان باشد، ادامه داد: یک اثر مکتوب چه در قالب مقاله یا کتاب بایستی همراه خود پیامی برای سایرین داشته باشد. چه در حوزه گفتار و چه در نوشتار پدیدآورندگان این آثار باید با خود کلمات و ایده‌های نویی داشته باشند و اگر به پرداختن به ایده‌های دیگران و شرح و توضیح نقطه‌نظرات دیگران اکتفا شود، قطعاً مفید است، اما پیام جدید به مخاطب انتقال نمی‌دهد و جامعه که باید رو به پیشرفت باشد و پله‌های ترقی را با پویایی، نشاط و بالندگی ادامه دهد، در این راستا ضعف فراوانی خواهد داشت.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی افزود: این امر مسئولیتی به دوش دانشگاه‌ها می‌گذارد و در واقع یک رسالتی در این موضوع بر دوش حوزویان و دانشگاهیان است. با وجود عمر کوتاه، مجهولات بسیار و معلومات محدود ما، باید با کمک تحقیقات و پرداختن به نکات محوری در جهت ارتقای علمی، دانشی و بینشی جامعه نقش‌آفرین بود.
مختاری گفت: فلسفه و هدف از برگزاری کنفرانسی با عنوان آسیب‌شناسی رساله‌ها و پایان‌نامه‌های حوزوی و دانشگاهی هموار کردن راهی است که تمهیداتی را برای پرداختن به ایده‌های نو و جدید فراهم کند. از حدود هشت ماه پیش همکاران ما در دانشگاه مذاهب در جلسات مختلف به این نکته رسیدند که همایشی با این موضوع و با حضور شخصیت‌های فرهیخته و افراد دغدغه‌مند در حوزه تألیف، تدوین و نشر آثار علمی برگزار کند تا حامل پیامی برای جامعه علمی کشور باشد و مکتوبات و رساله‌های خود را به گونه‌ای تدوین کنند که راه جدیدی را برای علاقه‌مندان به تحقیق باز کند. همچنین تلاشی باشد تا از انتقال آراء و اندیشه‌های دیگران به مکتوبات منسوب به خود به عنوان آفت نگاه شود و جامعه در حوزه علوم انسانی به سمت و سویی رود که دارای تازگی و نوآوری باشد.
به گفته رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، امروزه غرب در علوم انسانی بیش از علوم تجربی و علوم پایه کار کرده است، حتی در بحث‌های دین‌شناسی، تئولوژی و فلسفه‌های مضاف غرب بیشتر کار کرده است و شاید در آثار آن‌ها مباحث تکراری کمتر مشاهده شود. می‌بینیم هر عنوان و صفحه‌ای پیامی جدید برای مخاطب خود دارد. در نتیجه‌گیری‌ها هم ده‌‌ها مطلب و سوژه مختلف در اختیار خوانندگان خود قرار می‌دهد. همین است که در علوم انسانی به مراتب قوی‌تر از ما هستند.
وی افزود: اگر چه در محتوا نقد‌هایی به آن‌ها داریم، اما در بحث متدلوژی و روش‌شناسی در تدوین آثار و کتب بسیار جلوتر هستند. بزرگترین آفت و آسیب این است که خواننده وقتی اثری را می‌خواند، می‌بیند مطالب آن را در دیگر کتاب‌ها هم خوانده است و در واقع منظومه فکری نویسنده پرداختن به ایده نویی نبوده تا به مخاطب هم منتقل کند.
مختاری گفت: امروز پدیده کپی‌کاری در رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها را شاهد هستیم و در نتیجه‌گیری هم حرف نویی دیده نمی‌شود. اگرچه فرهیختگانی داریم که کار‌های خوبی انجام می‌دهند.
وی افزود: باید خون گریه کنیم که مقابل دانشگاه‌های ما بساط فروش مدرک و پایان‌نامه وجود دارد و برای فروش مدرک کارشناسی ارشد و دکتری تبلیغ می‌کنند و هر کدام هم مبلغی دارند. این مشکل ناشی از ایراد‌ها و ناکارآمدی همه نهاد‌های علمی در کشور است. امروز نیازسنجی، شناخت مخاطبان و شناسایی ملزومات علمی ضروری است.
مختاری با بیان اینکه محتوا موجود است و در این زمینه مشکلی نداریم، اما در روش ضعف داریم، گفت: شخصیت‌های فرهیخته علمی دانشگاهی و حوزوی امروز می‌توانند برای ما الگو و اسوه باشند. در این همایش مصاحبه‌هایی با این افراد شاخص انجام شده که در اختیار عموم قرار می‌گیرد. شاید دسترسی به بعضی از این افراد مشکل باشد.
وی افزود: این همایش علمی با همکاری حوزه‌های علمیه و ۳۰ دانشگاه برگزار می‌شود. در این همایش حضور دانشگاهیان، روسا و معاونین دانشگاه‌های مشارکت کننده، چند تن از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، نمایندگان مجلس و شخصیت‌های برجسته حوزوی و دانشگاهی را خواهیم داشت.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: مراسم افتتاحیه و سخنرانی این همایش صبح روز چهارشنبه، هشتم اسفندماه، در کتابخانه ملی برگزار می‌شود و در نوبت بعدازظهر همان روز سه پنل تخصصی با حضور اساتید و صاحب‌نظران خواهیم داشت. «بایسته‌های پژوهش» عنوان پنل اول است که در آن آسیب‌ها و آفات پژوهش هم بحث و بررسی خواهد شد. پنل دوم با عنوان «کاربست پژوهش‌های علوم انسانی و اسلامی» و پنل سوم «اخلاق پژوهش و حقوق مالکیت معنوی» است که این پنل‌ها به صورت همزمان برگزار خواهد شد. در این همایش ۱۳۰ مقاله علمی، ۲۵ مصاحبه و ۲۰ مقاله سفارشی منتشر خواهد شد.
وی پیشنهادی هم به دولتمردان داشت و گفت: از برخی صاحب‌نظران خواسته‌ایم به صورت مطالعه انتقادی در حوزه نگارش پایان‌نامه و رساله در این همایش شرکت کنند. به مجلس شورای اسلامی و نیز شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد می‌کنیم با در نظر داشتن این مطالعات انتقادی، قانونی در زمینه مقابله با تقلب در آثار علمی تصویب کنند و این موضوع یکی از دستورات جلسه آن‌ها باشد.
حجت‌الاسلام مختاری در پاسخ به پرسش خبرنگار ایکنا مبنی بر اینکه قانون مقابله با تقلب در آثار علمی دو سال است تصویب و ابلاغ شده، اما در اجرای آن دانشگاه‌ها و وزارت علوم هنوز به هم‌افزایی مشخصی نرسیده‌اند، البته آیین‌نامه‌ای از سوی وزارت علوم تدوین شده که همه پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها پیش از شروع کار باید همانندجویی بشوند، آیا دانشگاه مذاهب در این زمینه اقدامی انجام داده است، گفت: دانشگاه مذاهب در این زمینه ورود کرده و اخیراً سه مورد پایان‌نامه که کپی‌کاری بود تشخیص داده شد. همچنین با استاد مدعوی که در این زمینه مرتکب تخلف شده نیز قطع همکاری کردیم.
وی در این‌باره ادامه داد: معتقدیم قانونی که تصویب و ابلاغ شده کلی است. می‌خواهیم در این کنفرانس و در پنل‌هایی که برگزار می‌شود، ریزموضوعات این قانون بحث و بررسی شود تا بدانیم نقص از کجاست، آیا از اجرای آن است و یا کلیت قانون مشکل دارد.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
