تدوین استانداردهای قرارداد مشارکت مدنی از لحاظ شرعی/ همکاری با دانشنامه «بانکی‌پدیا»
گروه اقتصاد ــ عضو هیئت‌علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی به تشریح اقدامات گروه بانکداری اسلامی این پژوهشکده در سالی که گذشت پرداخت و اظهار کرد: پروژه‌ای که اختصاصاً برای این گروه نیست، اما در آن همکاری داریم، دانشنامه تخصصی پولی و بانکی، موسوم به «بانکی‌پدیا» است؛ گروه بانکداری اسلامی در زمینه معرفی و تولید محتوا برای بخش‌های اسلامی این دانشنامه تخصصی فعالیت دارند.
وهاب قلیچ، عضو هیئت علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، در گفت‌وگو با ایکنا، به تشریح اهم اقدامات این پژوهشکده در عرصه بانکداری و مالی اسلامی در سال 1397 پرداخت و اظهار کرد: گروه بانکداری اسلامی در پژوهشکده پولی و بانکی در سال 97 اقدامات مختلفی انجام داده‌اند که یکی از این موارد، انتشار برخی کتب و مقالات پژوهشی در فصلنامه‌ها و همایش‌های مختلف در زمینه بانکداری اسلامی بوده است که به آنها اشاره می‌کنم.
وی افزود: از جمله موضوعاتی که همکاران ما در زمینه کتب و مقالات کار کردند شامل کاربرد قواعد فقهی در قراردادهای بانکی، پول و بانکداری با رویکرد اسلامی، قرارداد قرض‌الحسنه تعاونی در اسلام، قاعده استیمان در قراردادهای بانکی، چالش‌های حقوقی ادغام صندوق‌های بازنشستگی، بررسی حقوق مشتریان در قراردادهای بانکی براساس تئوری ذی‌نفعان در حاکمیت شرکتی، نظریه اختصاص جبران کاهش ارزش پول به بعد از سررسید، هدفگذاری تورمی جهت سیاستگذاری پولی در بانکداری مرکزی اسلامی و اتحاد مالکیت در چارچوب اسلامی و دلالت‌های آن در بازارهای مالی هستند.
قلیچ یادآور شد: همچنین مواردی شامل سپرده امتیازی به عنوان نسلی جدید از فعالیت‌های قرض‌الحسنه، آسیب‌شناسی ماهیت حقوقی اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی در چارچوب اسلامی، گونه‌شناسی الگوهای عملیاتی اسناد خزانه اسلامی، ایده‌هایی جهت حل چالش جریمه تأخیر تأدیه در بانکداری اسلامی، نقش بازار مشتقات ارزی در تقویت سیاستگذاری و ضربه‌گیری تقاضای سفته‌بازانه، معاملات فردایی ارز و طراحی ابزارهای جایگزین آن در چارچوب‌های اسلامی، بایسته‌های انتشار صکوک ارزی در ایران، مدیریت منابع و مصارف در نظام بانکی با رویکرد اختیارات طبیعی، مدیریت ریسک در بانکداری اسلامی، معرفی وضعیت فعلی بانک‌های اسلامی در جهان، بررسی اوراق وکالت دولتی و صکوک وکالت و ارائه الگویی برای اقتصاد ایران، طراحی نهاد مدیریت دارایی در استفاده از صکوک وکالت، فواید و چالش‌های رتبه‌بندی شرعی در نظام بانکی ایران، بررسی عملیات سپرده‌پذیری نظام بانکداری بدون ربا از جنبه قواعد حاکمیت شرکتی، شناسایی چارچوب قانونی گزیر برای بانک‌های اسلامی و ابعاد کسب و کار شرکتی در بانک‌های اسلامی، اهم موضوعاتی هستند که همکاران ما در یک سال گذشته در زمینه انتشار کتب و مقالات مختلف مورد بررسی قرار داده‌اند.
عضو هیئت‌علمی پژوهشکده پولی و بانکی ادامه داد: در زمینه پروژه‌هایی که در پژوهشکده انجام شده، از قدیم یک پروژه با عنوان «استانداردسازی قرارداد مشارکت مدنی در بانک صنعت و معدن» در دستور کار داشتیم که این پروژه در سال 97 به سرانجام رسید و نتایج خوبی از آن بیرون آمد که به این بانک ابلاغ شد. استانداردهای یک قرارداد مشارکت مدنی از لحاظ شرعی، هم از حیث متن قرارداد و هم از حیث حسابداری و هم از بُعد نظارت شرعی در این پروژه تدوین شد و به اتمام رسید.
وی اظهار کرد: یک پروژه دیگر در دستور کار است که هنوز به اتمام نرسیده است و آن هم پروژه ارزیابی عملیات بانکی در بانک قرض‌الحسنه مهر ایران از منظر انطباق با شریعت و طراحی ابزارهای اسلامی جدید است. این پروژه دارای سه بخش است که یک بخش آن ارزیابی عملیات فعلی بانک قرض‌الحسنه مهر ایران از منظر انطباق با شریعت و طراحی الگو، بخش دوم، طراحی ابزارهای اسلامی جدید در قالب عقد قرض‌الحسنه جهت کاربرد در این بانک و بخش سوم هم بررسی ابزارهای قابل استفاده در این بانک در قالب سایر عقود با رویکرد تأمین مالی خُرد است. این پروژه هم در حال جلو رفتن است اما هنوز به اتمام نرسیده است.
قلیچ یادآور شد: پروژه دیگر که اختصاصاً برای گروه بانکداری اسلامی نیست اما گروه ما در آن همکاری داشته است، دانشنامه تخصصی پولی و بانکی، موسوم به «بانکی‌پدیا» است. گروه بانکداری اسلامی در زمینه معرفی و تولید محتوا برای بخش‌های اسلامی این دانشنامه تخصصی فعالیت دارند و سعی می‌کنند با همکاری سایر نیروهای پژوهشکده پولی و بانکی، یک دانشنامه قدرتمند را آماده کنند. البته از بیرون پژوهشکده هم برخی از کارشناسان و اساتید در زمینه تهیه این دانشنامه همکاری دارند.
عضو هیئت‌علمی پژوهشکده پولی و بانکی ادامه داد: در سالی که گذشت، دو نشست تخصصی هم برگزار کردیم. یکی از این نشست‌ها «آسیب‌شناسی عقد مرابحه در صنعت بانکداری» بود که در سلسله جلسات نقد و بررسی پژوهش‌های بانکداری و مالی اسلامی برگزار شد و نشست تخصصی دیگر هم در زمینه نظارت شرعی بود که از آقای اشرف محمد دوابه دعوت کردیم تا در زمینه نظارت شرعی در پژوهشکده پولی و بانکی به سخنرانی بپردازند.
وی اظهار کرد: در سالی که گذشت، پورتال بانکداری اسلامی هم اخبار، تحلیل‌ها و یادداشت‌های مرتبطی را در زمینه بانکداری و مالی اسلامی منتشر کرد. ما در زمینه گردآوری اخبار و همچنین تولید محتوا به ویژه برای اخبار مربوط با بخش بین‌الملل فعالیت‌های مثبتی داشتیم بنابراین علاقه‌مندان به تحقیق در زمینه بانکداری و مالی اسلامی، می‌توانند به پورتال بانکداری اسلامی مراجعه کرده و موضوعات مرتبط با کلیدواژه «بانکداری اسلامی» را سرچ کرده و برای تحقیقات پژوهشی خود مورد استفاده قرار دهند.
قلیچ در پایان یادآور شد: اولویت ما در حال حاضر به سرانجام رساندن پروژه مربوط به بانک قرض‌الحسنه مهر ایران و همچنین پروژه «بانکی‌پدیا» است. این موارد پروژه‌های بزرگی هستند که لازم است به اتمام برسند و پروژه جدیدی فعلا در دستور کار ما نیست.
انتهای پیام
