جهنم ماورای نفس انسان نیست
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه اخلاق، رفتار و مخصوصاً زبان ما جهنم را برمی‌افروزد، افزود: بهشت و جهنم از درون شخص بلند می‌شود، جهنم چیزی ماورای نفس انسان نیست، از خود نفس انسان، به وجود می‌آید. اقبال ما به امور پست و دنیاگرانه می‌شود جهنم و اقبال و رو نمودن ما به کارهای حسنه و نیک، می‌شود بهشت.
خداوند در آیات زیادی از قرآن کریم تأکید کرده است که آخرت یا همان حیات پس از مرگ را در همین روزهای زندگی، در افق پیش روی خود ببینیم، آن مقطع را هم مهم بدانیم و برای آن برنامه داشته باشیم. یکی از برکات انس با کلام خداوند، همین است که در پس روزهای عمر خود، افق بالاتری برای انسان ظاهر می‌شود و ابدیت را پیش روی خود می‌بیند. یکی از زیباترین آیات قرآن در این ارتباط آیه 281 سوره مبارکه بقره است:
«وَاتَّقُوا يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُون»
و بترسيد از روزى كه در آن، به سوى خدا بازگردانده مى‌شويد، سپس به هر كسى(پاداش) آنچه به دست آورده، تمام داده شود؛ و آنان مورد ستم قرار نمى گيرند.
حجت‌الاسلام منصور کیانی، مدرس حوزه علمیه در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، درباره آیه 281 سوره بقره گفت: می‌گویند این آیه آخرین آیه‌ای است که بر رسول اکرم(ص) نازل شده است. کلمه «و اتّقوا» یعنی زنهار، یک نوع هشدار است. می‌فرماید نسبت به روزی که به سوی خدا بازمی‌گردید، هوشیار باشید. شاید اولین مرحله این بازگشت، مُردن است. همان‌طور که در روایات آمده است «من ماتَ قامت قیامته» هر کس بمیرد، همین که مُرد قیامت صغرای او آغاز می‌شود. سؤال جواب دارد و به اعمال او رسیدگی می‌شود. پس از این روز بترسید که با چه چیز وارد می‌شوید؟ آیا با عمل خوب وارد می‌شوید و یا اینکه خدای نخواسته با عمل بد برگشته‌اید؟
بهشت و جهنم درون
وی با اشاره به ادامه آیه «ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَا كَسَبَتْ» گفت: خداوند می‌فرماید پس از اینکه مُردید ما به صورت کامل جزای هر شخص را می‌دهیم. به این معنا که عمل انسان را به طور کامل ـ نه کم و نه زیاد ـ به خود او برمی‌گردانیم و انسان هر چه کسب کرده باشد به خودش برمی‌گردد. شیعه در اینجا حرف‌های عالی دارد؛ می‌گوید اولاً بهشت و جهنم از درون خود شخص بلند می‌شود، جهنم چیزی ماورای نفس انسان نیست، از خود نفس انسان، به وجود می‌آید. اقبال ما به امور پست و دنیاگرانه می‌شود جهنم و اقبال و رو نمودن ما به کارهای حسنه و نیک، می‌شود بهشت.
با تسبیحات شما درخت‌ها می‌روید
کیانی ادامه داد: در روایات ما آمده است «أرض الجنة قیعان» زمین بهشت صاف است و شما با تسبیح و نماز و کارهای خیر و دستگیری از افراد نیازمند آن را آباد می‌کنید. چنانکه از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که فرمودند: با تسبیحات شما درخت‌ها می‌روید به شرط اینکه آتشی برای آنها نفرستید. معصیت می‌تواند تمام کِشته‌های شما را بسوزاند. پس آنچه که ما عمل می‌کنیم همان بهشت و یا خدای ناخواسته جهنم ما می‌شود: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا»(اسراء، 7). جهنم را ما روشن نمی‌کنیم، بهشت را نیز ما درست نمی‌کنیم، باغ‌ها را ما نمی‌سازیم، نهرها را هم ما جاری نمی‌کنیم. اینها را خود شما با اعمال نیکتان به وجود می‌آورید. پس نگوییم بهشت یا جهنم جایی است که ما را در آن وارد می‌کنند، این از درون خود ما شروع می‌شود.
چاهی برای بندگان
این مدرس حوزه علمیه ادامه داد: «وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ» (تکویر، 12) جهنم خاموش است، آنچه ما کسب می‌کنیم؛ خوی‌ها، اخلاق، مخصوصاً زبان ما آن را برمی‌افروزد. قرآن کریم اصرار دارد که بگوید خداوند کریم‌تر از آن است که جهنمی برای مخلوقات خود بسازد. مخلوقات محبوب خدا هستند. خداوند ما را با این دستگاه بسیار بسیار حیرت‌آور ـ از چشم و گوش و زبان و قلب... ـ آفریده است که ما را به جهنم بفرستد؟ خداوند کریم‌تر و رحیم‌تر از آن است که چاهی برای بندگانش بکند یا آتشی بیافروزد.
کیانی گفت: آیه «وَاتَّقُوا يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ» به ما هشدار می‌دهد که از روزی که به سوی خدا برمی‌گردیم بترسیم که با چه عملی بازمی‌گردیم؟ قطعاً در ماه رمضان از خطاهایی که کردیم؛ مخصوصاً از خوی خود توبه کنیم. جهنم اعمال سردتر است، جهنم خوی و اخلاق شعله‌ورتر است. اخلاق تند و زشت ما گاهی فطرت انسانی را خاموش می‌کند، اگر خدای نخواسته فطرت انسانی خاموش شد، جهنم جاودانه می‌شود که این خیلی سخت است و ان‌شاءالله هیچ یک از ما به این گرفتار نشویم.
خوی بد را برطرف کنیم
این مدرس حوزه علمیه تصریح کرد: گاهی با اینکه دوست نداریم، از ما عمل بد سر می‌زند، جهنم اعمال را می‌شود در ماه رمضان خاموش کرد و با اعمالی که در ماه رمضان انجام می‌دهیم از آن نجات پیدا کنیم، الان بهار این است که از اعمال زشت خود توبه و جهنم خود را خاموش کنیم. بخش دیگر رفتار ما اخلاق و خوی‌ها است. جهنم خوی‌ها دیرتر خاموش می‌شود؛ اما مأیوس نشویم قرار بگذاریم در این ماه مبارک رمضان یک خوی بد خود را برطرف کنیم.
یاد مرگ غم‌ها را می‌برد
کیانی با بیان اینکه یکی از پیام‌های آیه یاد مرگ است، ادامه داد: این را بدانیم یاد مرگ اولاً غم‌ها را می‌برد چون بیشتر غم‌های ما برای دنیاست. یاد مرگ خیلی از غم‌هایی که آدم را فرسوده می‌کنند، از بین می‌برد. برخلاف آنچه مردم می‌اندیشند که یاد مرگ آدم را ناشاد می‌کند، اتفاقاً یاد مرگ نشاط درونی می‌آورد. اینکه بدانیم همه چیز به سوی خداست و همه چیز درست می‌شود غم‌ها را از بین می‌برد.
این کارشناس دینی ادامه داد: هر خوبی یا بدی که انجام دهی به نفس خود کرده‌ایم؛ مولوی شعری دارد:
گر بخاری خسته‌ای خود کشته‌ای*ور حریر و قزدری خود رشته‌ای
چون ز دستت زخم بر مظلوم رست*آن درختی گشت ازو زقوم رست
اگر به یک مظلوم زخم زبان زدی، همان زخم را خواهی خورد. پس باطن کارهایی که ما می‌کنیم ـ خدای نخواسته ـ جهنم می‌شود. باطن فحاشی‌ها، غیبت‌ها، دروغ‌ها، مال حرام خوردن می‌شود، جهنم. خداوند فرمود: «هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ»(توبه، 35) اين است آنچه براى خود اندوختيد پس [كيفر] آنچه را مىاندوختيد بچشيد. در آخرت، چیزی را عوض کاری که کرده‌ایم نمی‌دهند؛ بلکه همان را می‌دهند؛ اما باطنش را. الان باطن عمل را نمی‌بینیم، در آخرت می‌بینیم و هیچ ظلمی در کار نیست.
انتهای پیام
