مراسم شب‌های قدر ظرفیت‌سازی برای مقدرات الهی است

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدباقر علوی‌تهرانی، شب گذشته، هفتم خردادماه، مصادف با شب بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان، در مسجد حضرت امیر(ع) به ایراد سخن پیرامون راه‌های رسیدن به خداوند پرداخت.

رسیدن به خدا است و نه ارتباط با خدا

وی بیان کرد: بحث پیرامون رسیدن به خدا است و نه ارتباط با خدا. این راه نیز منحصر در ورود به رحمت خداوند است و باید در وادی رحمت خدا وارد شویم تا بتوانیم به این مهم دست یابیم. اما چه زمانی می‌توانیم این سلوک را آغاز کنیم؟ زمانی که این موضوع برای ما اهمیت پیدا کند. یعنی اولا یک هدفی را باید ترسیم کنیم و ثانیاً به آن هدف باور داشته باشیم و به همین میزان که باور داریم تلاش می‌کنیم.

علوی‌تهرانی در ادامه تصریح کرد: به صورت تئوری می‌گوییم که می‌خواهیم به خداوند برسیم، اما ابهاماتی در ذهن ما وجود دارد چون برای آن، هدفی ترسیم نکرده‌ایم و این مسئله برای ما ضرورت نشده است. زمانی این ضرورت برای ما پیدا می‌شود که بینش ما درست شود و بینش زمانی درست می‌شود که به سه مسئله پاسخ دهیم؛ اول اینکه «علم من این»، یعنی مبدا و خداباوری و یقین به این مسئله را داشته باشیم. دوم «علم ما این»، اینکه معادباوری داشته باشیم و سوم اینکه «علم فی این» یعنی بدانیم که در کجا هستیم. اگر خدا و معاد را باور داشتیم، اما موضع ما در دنیا مشخص نباشد به جایی نخواهیم رسید.

دنیای ممدوح و مذموم

این کارشناس حوزه دین بیان کرد: چون موضع اهل ایمان نسبت به دنیا، یا دنیای هدف است که مذموم است و یا دنیای ابزار است که ممدوح است. نگرش ما نسبت به دنیا این نیست که فقیر باشیم، بلکه ممکن است کسی فقیر باشد، اما حب به دنیا داشته باشد چون این دنیا را هدف قرار داده است و ممکن است کسی ثروت‌مند باشد، اما دنیا برای او ابزاری برای رسیدن به خدا باشد که دنیای ممدوح می‌شود.

وی در ادامه افزود: بنابراین باید توجه ما و بینش ما نسبت به دنیا روشن شود. یک عده دنیازده هستند. خداوند به پیامبر(ص) اینطور توصیه می‌کند که «فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِکْرِنَا وَلَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیَاةَ الدُّنْیَا»، هدف این افراد دنیا است و همه چیز را برای دنیا می‌خواهند و بعد فرمود «ذَلِکَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ» یعنی این‌ها همین قدر می‌فهمند. یعنی فهم این افراد هم کم و هم کج است. یعنی به مقصود نمی‌رساند؛ لذا باید جهان‌بینی ما نسبت به دنیا معلوم شود. دنیای هدف، دنیای مذموم و دنیایی که مقدمه‌ای برای آخرت باشد ممدوح است، ولو اینکه در آن ابزار دنیا فراوان باشد و ثروت وجود داشته باشد.

علوی‌تهرانی تصریح کرد: با سِمت گرفتن در دنیا مشکل نداریم با اینکه چه کسی سمت را بگیرد مشکل داریم، با اینکه با چه انگیزه‌ای این سمت را بگیرد مشکل داریم، اگر انگیزه دنیایی هدف باشد می‌شود تکاثر و حقوق‌های نجومی و اختلاس. ولو اینکه نماز بخواند و حج هم برود، اما دنیای او دنیای هدف است، اما دنیایی که هدف نباشد می‌تواند فرد در آن ثروت داشته باشد، اما این دنیا مقدمه‌ای برای رسیدن به آخرت باشد.

برکات بی‌پایان ماه رمضان

وی در ادامه افزود: مهم‌ترین عاملی که می‌تواند ما را به خدا وصل کند، ماه مبارک رمضان است. رسول خدا(ص) فرمود اگر شما مردم بدانید خداوند در ماه رمضان چه برکاتی قرار داده است هر آینه نسبت به این برکات در مقابل خدا شکر بیشتری را به جا می‌آورید. در روایت دیگری فرمود اگر کسی بداند در ماه مبارک رمضان خداوند چه چیزی را برای او قرار داده است، از خدا درخواست می‌کرد که تمام سال ماه رمضان باشد. اینکه خوشحال هستیم که چند شب دیگر بیشتر نمانده است، دلیلش این است که در هفته بعد تعطیلات است و خوشحال هستیم که ماه رمضان زودتر تمام می‌شود، اما این نگرش برای این است که نمی‌فهمیم در ماه رمضان چه خبر است.

علوی‌تهرانی تصریح کرد: یک امیدواری نیز این است که آقایان در روز‌های آخر با هم اختلاف پیدا کنند که عید فطر عقب و جلو شود و یک امیدواری این است که تعطیلات خرداد در پیش است و ... و برخی هم به این فکر می‌کنند که چند روزی را از کار مرخصی بگیرند تا زودتر این ماه تمام شود، اما این نگرش محصول بی‌معرفتی است و به این دلیل است که نمی‌فهمیم ماه رمضان چه خبر است. پیامبر(ص) فرمود خداوند می‌فرماید به عزت و جلالم قسم، من گفته‌ام تمام نگهبانان و تمام حجاب‌ها را در ماه رمضان بردارند. نه حجابی وجود دارد و نه حاجبی، و بعد فرمود عجیب است که من بندگان خود را نمی‌بینم. این مسئله در آن یازده ماه دیگر نیست. ولی در ماه رمضان وجود دارد و بلاواسطه می‌شود با خدا صحبت کرد و بعد فرمود، چه شده است که این بندگان از من غفلت می‌کنند و بی توجه هستند.

وی در ادامه افزود: در ماه مبارک رمضان این طور است که خدا فرمود دستور دادم تمام هفت در جهنم را ببندند. فرمود که من گفته‌ام که ابلیس را در بند کنید و یکی از مهم‌ترین دشمنان انسان در این ماه اسیر است. خدا فرمود این محبت را به شما می‌کنم تا به من برسید. وقتی می‌خواهند ماه رمضان را معرفی کنند بیان مبارک آن‌ها این است که «هَذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ». خدا فرمود ما این ماه را بر همه ماه‌ها برتری دادیم و این ماه را بزرگ قرار دادیم تا انسان به خدا برسد.

خصائص ماه رمضان

علوی‌تهرانی با اشاره به ویژگی‌های ماه رمضان بیان کرد: یکی از ویژگی‌های آن این است که «دعیتم فیه الی ضیافت الله»، شما در این ماه مهمان خدا هستید، اما این مهمانی کارت دارد و شما را دعوت کرده‌اند. دومین ویژگی این است که «هو الشهر الذی فرضت صیامه علی» ماهی است که روزه را در آن واحب کرده است. برای اینکه تنها عبادتی که شما را به خدا می‌رساند روزه است و فرمود «الصوم لی و انا اجزی به»، روزه برای من است و خود من جزای آن هستم نه بهشت. سومین ویژگی ماه رمضان این است که «هو شهر رمضان الذی انزلت فی القرآن»، نزول قرآن در ماه رمضان است. اما خدا فرمود، بنده من، وقتی که نامه دوست تو به سویت می‌آید، تا آن را نخوانی رد نمی‌شوی، اما به نامه من نگاه هم نمی‌کنی. این نامه من به تو است. مادری سواد ندارد و همین که خط بچه‌اش را می‌بیند لذت می‌برد، اما ما را چه شده که از نامه پروردگار لذت نمی‌بریم.

وی تصریح کرد: الآن هم یک جریان روشنفکری راه افتاده که می‌گویند چیزی که نمی‌فهمیم را نمی‌خواهیم، اما مگر شما شعر حافظ را می‌فهمید؟ اگر مولانا و حافظ را بگذارند، نهایتاً یک بیت را می‌توانند بخوانند. نمی‌توانید درست بخوانید، ایرادی ندارد، حداقل روی آن تدبر کنید. اما یادتان باشد آن چیزی که چشم یعقوب را شفا داد، پیراهن یوسف بود و نه خود یوسف. نامه خدا از پیراهن یوسف به مراتب بالاتر است و مهم‌تر از تدبر نیز عمل به قرآن است. آیه قرآن می‌فرماید که هر چقدر که می‌توانید قرآن بخوانید، اما تدبر هم داشته باشید. چهارمین ویژگی که در ماه رمضان قرار داده این است که «و جعلت فیه لیله القدر»، که شب قدر را در این ماه قرار داده و از هزار ماه برتر است.

این کارشناس حوزه دین در ادامه افزود: پیامبر(ص) که از نظر علم و یقین در سدره‌المنتهی با خدا ملاقات می‌کند و شاید تعبیر صحیح این است که در عالی‌ترین رتبه با خدا ملاقات می‌کند، وقتی خدا می‌خواهد با پیامبر(ص) در مورد شب قدر صحبت کند می‌گوید که «وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ»، لذا این بیان، عظمت این ماه و این شب است و البته عدد هم موضوعیت ندارد بلکه یک شب بسیار مهم است.

شب قدر قلب ماه رمضان

علوی‌تهرانی بیان کرد: در روایتی امام صادق(ع) فرمود که قلب ماه رمضان شب قدر است. در وجود انسان، آنچه موجب حیات بشر است، قلب او است و آنچه موجب حیات ماه رمضان است، نیز قلب ماه رمضان است که شب قدر است. یعنی تمام نوزده روز گذشته را می‌آییم تا به این سه روز برسیم. یک نفر محضر امام(ع) رسید و گفت که شما تعیین کنید کدام شب شب قدر است؟ امام(ع) فرمود چه اشکالی دارد که در هر سه شب عمل خیر انجام دهید و فرمود قصد ما تعیین کردن نیست. برای اینکه به ما فرصت بدهند تا خودمان را به عظمت این شب برسانیم، اما یکی از بحث‌های مهم شب قدر این است که در این شب چه اتفاقی می‌افتد. بین دو عدم یعنی گذشته و آینده هستیم. امام باقر(ع) فرمودند که از امروز تا سال آینده هر آنچه برای ما بخواهد اتفاق بیفتد، خداوند در شب قدر تقدیر می‌کند. روزی، زاد و ولد، مرگ‌ومیر، اهل ایمان بودن، منشأ خیرات بودن و همه این امور که بخواهد برسد، در شب قدر مقدر می‌شود و هر آنچه امشب تقدیر کرد نیز تا سال آینده قطعی است.

وی در ادامه تصریح کرد: حرف مهمی وجود دارد و آن اینکه خدا هر کاری بخواهد می‌کند، اما رابطه من و شما با شب قدر چیست؟ چه نقشی در این مقدرات داریم و چه کاری از ما بر می‌آید؟ باید توجه کنیم که این شب‌ها مراسم نیست که مانند شب یلدا جمع شویم و شعر حافظ بخوانیم و .... در این شب‌ها آجیل خوردن و ... مطرح نیست. این شب‌ها مراسم نیست و این گردهمایی ما و گریه و توبه کردن، ایجاد ظرفیت است. به خداوند ظرفیت خود را نشان می‌دهیم و خدا بر همان اساس به ما عنایت می‌کند. هر چقدر ظرفیت نشان دهید، همان قدر به شما می‌دهند. وقتی شما این مراسم را جدی می‌گیرید و نسبت به لحظه لحظه‌اش اهتمام دارید، به شما بیشتر می‌دهند و این شب‌ها، شب‌های ظرفیت‌سازی و نشان دادن ظرفیت به خدا است. مانند دانش‌آموزی است که زرنگ است، اما شب امتحان هم درس می‌خواند و بی‌توجه نیست. به ما گفتند که ظرفیت خود را از رجب و شعبان افزایش دهید، لذا اعمال عبادی رجب و شعبان، ظرفیت‌سازِ شب‌های قدر است و باید جدی گرفته شود.

انتهای پیام