امام صادق(ع) و بهره‌گیری از فرصت‌ها برای تبیین شریعت اسلامی
گروه معارف ــ عضو هیئت علمی دانشگاه مفید گفت: در دوران امام صادق(ع) مردم روشنايى و نورى را مى‌طلبيدند تا راه را برايشان روشن کند و بحث‌های ایشان در راستای معرفی اسلام ناب و تبیین درست مکتب تشیع درستی راه را به آنان نشان می‌داد.
به گزارش ایکنا از قم، دوران امامت پيشواى ششم (ع) دوران تحول فكرها و پيدايش و گسترش فرقه‌هاى گوناگون اسلامى و غیر اسلامی بود، ازاین‌رو امام صادق(ع) به‌عنوان پيشواى امت و پاسدار مكتب اسلام نمی‌توانست در برابر اين فرقه‌هاى نوپا و بی‌اساس بی‌تفاوت باشد، بلكه بايد در برابر همه آن‌ها به اقتضاى مصالح اسلام موضع بگيرد و نظر قاطع اسلام را ارائه دهد و به شبهات و اشكالات مطرح‌شده از سوى آنان پاسخ گويد؛ بنابراین فعالیت عمده امام صادق(ع) در عرصه فرهنگ و دانش و تربیت شاگردان در علوم مختلف بوده و به همین خاطر فقه شیعه به فقه امام جعفر صادق(ع) و مذهب شیعه به مذهب جعفری شهرت یافته است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدرضا یوسفی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید در گفت‌وگو با ایکنا از قم با اشاره به اینکه امام صادق(ع) در یک برهه زمانی خاصی زندگی می‌کردند، اظهار کرد: به دلیل ضعف بنی‌امیه و شورش‌های سیاسی آن‌ها فشار به ائمه(ع) کمتر بود و فرصت خوبی برای امام صادق(ع) فراهم آمد تا از این فضا به تبیین شریعت اسلامی و تفکر شیعی بپردازند؛ تعداد زیادی شاگرد و گروه‌های متعدد در مکتب ایشان تحصیل می‌کردند و چهار رهبر مشهور اهل سنت را مستقیم یا غیرمستقیم از شاگردان امام صادق(ع) شمرده‌اند.
وی ادامه داد: امام صادق(ع) در آن دوران با گروه‌ها و تفکرات مختلف مانند معتزله و تصوف مقابله فکری و گفت‌وگوی علمی می‌کردند که احادیث زیادی در احکام فقهی، اعتقادی و مسائل اخلاقی در فقه شیعی داریم و بیشترین احکام فقهی از امام صادق(ع) و امام باقر(ع) واردشده است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید افزود: امام صادق(ع) با تربیت شاگردان در رشته‌های مختلف و فرستادن آن‌ها به مناطق مختلف، مکتب شیعی را ترویج و معرفی می‌کردند و به دلیل همین تبیین و گسترش مذهب شیعه رئیس مذهب شیعی نام گرفتند.
گفت وگو با سایر گروه‌های فکری و تفکرات انحرافی
حجت‌الاسلام یوسفی با اشاره به عملکرد امام صادق در مقابل سایر گروه‌های فکری و یا تفکرات انحرافی، یاد آور شد: امام صادق(ع) در مواجهه با سایر مذاهب به تندی برخورد نمی‌کردند بلکه شاگردانی را تربیت‌کرده بودند که به گفت‌وگوی علمی بپردازند مانند هشام بن حکم، هشام بن سالم که اهل مباحثات کلامی و اعتقادی بودند و با سایر گروه‌ها وارد مناظره و بحث می‌شدند.
وی گفت: به عنوان مثال ابن ابی العوجا، یکی از افرادی است که در سده دوم هجری به زندیق معروف بود، در مراکز مقدس مسلمانان حاضرشده و به اظهار عقاید خود میپرداخت؛ او به ماوراءالطبیعه و معاد اعتقاد نداشت و بحث‌های وی عقلانی و برای یافتن حقیقت نبوده؛ اما امام صادق(ع) به او کافر نگفت بلکه سعی می‌کرد با استدلال و برهان وی را متعاقد کند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه مفید ابراز کرد: در واقع شیعه بعد از دوران خفقان، نیاز به هویت جدید و بسط مسائل و پاسخ‌گویی به شبهات را داشت، بنابراین امام صادق(ع) از این فرصت به‌خوبی بهره بردند تا با حرکت علمی مذهب تشیع را تبیین کنند، چون حرکت‌های سیاسی به‌گونه‌ای آَشکار و واضح نیازمند بسترهای مناسب است.
وی افزود: در دوران امام صادق(ع) بستر فعالیت سیاسی روشن وجود نداشت و همین آزادی نسبی برای فعالیت‌های علمی به دلیل ضعف حکومت بنی‌امیه بود که البته نسبت به امام صادق(ع) حساسیت وجود داشت و تحت نظر حکومت بودند.
حجت‌الاسلام یوسفی گفت: دوران امام صادق (ع) به لحاظ فرهنگى نیز از اهمیت خاصی برخوردار است؛ زیرا در این دوران با ورود اندیشه‌های نو و تفسیرهای مختلف از اصول و عقاید اسلامی در جامعه فرقه‌های متنوع اسلامی به وجود آمده بود.
وی بیان کرد: در واقع زمان امام صادق (ع) یکى از شکوفاترین اعصار حیات علمى مسلمانان است؛ بدین بیان که در سده دوم نهضت علمى جمع و تدوین حدیث که با همکارى و مساعدت عمر بن عبدالعزیز در شام و به همت امام باقر(ع) در مدینه آغاز شده بود، با قوت بیشترى تداوم یافت.
انتهای پیام
