مردم با زباله‌های کرونایی چه کنند؟ / هشدار درباره بازگشت ویروس از سایت‌های دفن زباله
دبیر شبکه تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی کشور با تأکید بر اینکه نباید زباله‌های کرونایی بازیافت شود، از مردم خواست که دستکش و ماسک خود را کنار زباله‌های تر قرار دهند و دولت نیز برای سایت‌های دفن زباله پروتکل بهداشتی تهیه کند.
محمد الموتی، فعال محیط زیست و دبیر شبکه تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی کشور، در گفت‌وگو با ایکنا، به تشریح تأثیرات شیوع کرونا بر محیط زیست جهانی پرداخت و ضمن هشدار در خصوص پسماندهای کرونایی، گفت: در ابتدای شیوع کرونا زمانی که گفته شد به دلیل تعطیلی یا کم‌کار شدن صنایع بزرگ و مصرف کمتر سوخت‌های فسیلی وضعیت محیط زیست مطلوب‌تر خواهد شد، کارشناسان تصریح کردند که این مسئله بسیار زودگذر است.
وی اثرگذاری کاهش آلایندگی‌ها به ویژه آلاینده‌های هوا در ابتدای شیوع کرونا را بسیار کوتاه‌مدت دانست و اظهار کرد: در همان زمان نیز فعالان محیط زیست هشدار دادند که کارخانه‌ها پس از توقف کار، برای جبران خسارت‌ها بیش از گذشته کار می‌کنند و فشار مضاعف‌تری بر محیط زیست وارد خواهد شد.
الموتی اضافه کرد: جهان فقط نفس کوتاه‌مدتی در خصوص کاهش آلودگی هوا کشید، اما بحث آلودگی خاک و آب یعنی آلودگی‌های پایه‌ای و زمینه‌ای همچنان وجود داشت. در مورد تأثیرات آلودگی پسماند در پاندمی‌های قبلی از جمله شیوع سارس و مرس مطالعاتی انجام شد، اما کووید 19 اولین تجربه بشریت است که هم گستردگی جهانی دارد و هم زمان شیوع آن طولانی شده است. بر همین اساس نتایج مطالعات گذشته در خصوص تأثیرات پاندمی سارس و مرس را باید چندین برابر و به صورت جهانی ببینیم.
خطر آلودگی فاضلاب شهری به کرونا
این فعال محیط زیست ضمن هشدار درباره خطر آلودگی فاضلاب شهری که می‌تواند یکی از عوامل شیوع این ویروس حتی در مکان‌هایی باشد که واگیری آن شیب نزولی دارد، گفت: باید نظارت جدی و کارشناسانه بر مدیریت فاضلاب‌ها صورت گیرد. شهرداری تهران در اسفندماه پروتکلی را تهیه کرد که هر چند به دلیل اینکه بشر هیچ تجربه‌ای در مواجهه با این مسائل نداشته، نقایصی در این پروتکل وجود داشت اما خوب بود. همه کشورهای دنیا در مواجهه با کرونا به دلیل بی‌تجربگی دچار نقص‌هایی در عملکرد بوده‌اند. ایران نیز نقص‌هایی داشته اما در برخی موارد بسیار بهتر و پیشروتر از سایر کشورها عمل کرده است.
وی به ارائه پروتکل حفاظت و نظارت پساب‌ها و روان‌آب‌هایی که در محدوده شهرها هستند و تصفیه فاضلاب‌ها در ایران پرداخت و ادامه داد: این پروتکل تکمیل شد. در خصوص پسماند نیز به سرعت با وجود پیشرو بودن شهرداری تهران و سازمان محیط زیست پروتکلی نوشته شد.
همه پسماندها باید دفن شوند
الموتی تصریح کرد: مهم‌ترین نکته این است که در زمان واگیری چنین ویروس‌هایی اساساً مرحله بازیافت زباله از چرخه مدیریت پسماند حذف می‌شود، یعنی مجبور و مکلف هستیم که بازیافت زباله نداشته باشیم، چراکه پسماند کرونایی در کنار پسماندهای دیگر آلودگی ایجاد می‌کند و تفکیک و بازیافت باید قطع و تمام پسماندها دفن شوند. پس از دفن این زباله‌ها گاز متان ایجاد شده در زمین و حرارت آن موجب از بین رفتن ویروس می‌شود. در خصوص پسماند خشک نیز توصیه می‌شود که دفن و سوزانده شود، چراکه در کنار پسماندهای تر قرار گرفته و آلوده می‌شود.
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه توصیه فعالان محیط زیست این بود که مسئولان مسئله کرونا و زباله‌های مربوط به آن را موضوعی بلندمدت ببینند و زیرساخت لازم را برای مدیریت پسماند کرونایی را ایجاد کنند، گفت: در بحث تفکیک زباله از مبدأ مردم باید زباله‌های کرونایی را در کنار زباله‌های تر قرار دهند و هرگز نباید دستکش پلاستیکی، شیلد و ماسک به عنوان پسماند خشک در کنار پلاستیک و کاغذ قرار گیرد، چراکه از سوی زباله‌گردها جدا و آلودگی آن منتشر می‌شود. با وضعیت جدیدی مواجه هستیم که هنوز به طور کامل ابعاد آن برای تهیه یک پروتکل جامع مشخص نیست؛ هر چند در برخی از کشورها ایده‌ها و ابتکارهایی مطرح شده. در ایران و مشخصاً شهر تهران نیز تا حدودی این مسئله مدیریت شده اما مسئله مهم این است که افرادی در گودال‌های دفن زباله تهران کار می‌کنند.
وی تصریح کرد: این افراد در معرض خطر هستند و ممکن است موجب انتشار این ویروس شوند؛ به همین دلیل از دولت خواستیم که با پرداخت حقوق از این افراد حمایت کند و فقط افراد محدود و مشخصی با تدابیر بهداشتی لازم وارد محل‌های دفن زباله شوند و زباله‌ها را دفن کنند، اما این مسئله همچنان مغفول مانده است. در واقع نگاه اقتصادی به پسماند بر قدرت تصمیم‌گیری‌های سیاسی و بهداشتی غلبه می‌کند و نهایتاً تصمیمی در این خصوص گرفته نشده است و ما همچنان در حوزه مدیریت پسماند احساس خطر می‌کنیم.
وی در خصوص خطر پسماند کرونایی در محیط‌های بیمارستانی نیز هشدار داد و گفت: در برخی از بیمارستان‌ها اتوکلاو به درستی انجام نمی‌شود و در برخی از شهرها نیز دستورالعمل‌های مربوط به دفن زباله‌های بیمارستانی به صورت مجزا و با شرایط ویژه صورت نمی‌گیرد که این مسئله خطر شیوع را افزایش می‌دهد.
الموتی در پایان تصریح کرد: اگرچه در برخی از حوزه‌های زیرساختی از کشورهای پیشرفته ضعیف‌تر هستیم، در قیاس با بسیاری از کشورها از نظر فرهنگی و مدیریتی شرایط بهتری داریم و از دولت تقاضا داریم که هرچه سریع‌تر پروتکل‌های سخت‌تری را برای شهرداری‌ها و پیمانکارانی که در حوزه پسماند و بازیافت پسماند کار می‌کنند تهیه کند، چراکه حتی اگر بیشترین موارد بهداشتی را رعایت کنیم، ممکن است این زباله‌ها و افرادی که در سایت‌های دفن زباله کار می‌کنند آلودگی را بازگردانند.
انتهای پیام
