تعزیه نباید با پیشرفت تکنولوژی به سمت خاموشی برود

جلال اکبری، پیرغلام حسینی که سال‌هاست برای روز عاشورا تعزیه‌ای را به همراه شاگردانش آماده اجرا می‌کند، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی می‌گوید: اکنون 85 سال سن دارم و هشت ساله بودم که لباس تعزیه بر تن کرده و همواره این سخن را در یاد دارم که حتی اگر لباس اشقیا را هم بپوشی تو باز هم باید مرید حسین(ع) باشی.

وی افزود: همیشه در نقش اشقیا بازی کردم و همواره به من می‌گویند چرا در هنگام ایفای نقش گریه می‌کنی و من پاسخم همواره این است که دوست دارم خود را کنترل کنم، اما نمی‌توانم آن جملات را در مقابل پاک‌ترین انسان عالم بر زمان آورم و نگریم.

این پیرغلام حسینی اظهار کرد: برای هر نقش این تعزیه هر سال فکر می‌کنم، صحرای کربلا را جلوی چشمانم تجسم کرده و سعی می‌کنم نقش‌ها را به‌درستی مرتب کنم. به هر فردی متناسب با استعدادش نقش اعطا کرده و سپس تعزیه را اجرا می‌کنم.

اکبری با بیان اینکه همواره سعی کرده‌ام تا چراغ تعزیه روستای بیدسک را زنده نگه دارم، چراغی که نیاکانم آن را به دست من سپرده‌اند و دوست ندارم خاموش شود و تنها نگرانیم از فراموشی این آیین است، تصریح کرد: تعزیه‌خوانی بیدسک قدمتی بیش از یک و نیم قرن دارد و تا آنجا که سعی کرده‌ام نگذاشته‌ام زحمت اجدادم در برپایی این آیین که صحرای کربلا را برای مخاطب تداعی می‌کند بر باد رود.

وی با بیان اینکه تعزیه نباید با پیشرفت تکنولوژی به سمت خاموشی برود، چراکه این‌گونه نمایش‌ها نیز در کنار تمام پیشرفت‌ها نیاز جامعه است، ادامه داد: پیرغلامان روستای بیدسک نقش‌های تعزیه را در حسینیه امام رضا(ع) بیرجند پیش از پیروزی انقلاب اجرا می‌کردند و این به‌دلیل نوع برگزاری این مراسم و آیین و میزان مهارت تعزیه‌پردازان بود.

این تعزیه‌خوان بیان کرد: استادم از روستای فورخاص در نزدیکی روستای بیدسک به من کمک کرد تا وارد تعزیه شوم و نسخه‌های تعزیه‌خوانی را او به دست ما می‌رساند و با توجه به شکل چهره و صدا و میزان استعداد به ما نقش اعطا می‌کرد، امری که اکنون من نیز در برپایی تعزیه آن را نادیده نمی‌گیرم.

جز کربلا شعری برای سرودن ندارم 

اکبری با بیان اینکه من تنها در وصف حادثه عاشورا و اهل بیت(ع) می‌توانم شعر بگویم و انگار در باقی زمینه‌ها شعری برای سرودن ندارم، افزود: سراینده اشعار تعزیه در قرن‌ها پیش دو برادر به نام‌های میرداماد و میرغم در حکومت ناصرالدین شاه قاجار بودند و شعرای دیگر در مسیر این اشعار، شعر می‌سرودند.

وی بیان کرد: اگر تمام تعزیه واقعه کربلا قرار بود متناسب با اشعار قدیمی به اجرا درآید باید بیش از سه ساعت زمان صرف می‌شد، اما به دلیل کمبود وقت و اینکه به باقی آیین‌های محرمی نیز برسیم اشعار به‌گونه‌ای تنظیم می‌شود که وقت کمتری را به خود اختصاص دهد. در نبود برادرم که یکی از پیرغلامان حسینی بود و سال‌ها پیش از میان ما پر کشید، سعی کردم اشعار متناسب را انتخاب و مدیریت تعزیه را برعهده گیرم. از جوانان روستا نیز برای شرکت در تعزیه دعوت می‌کنم و اکنون بیشتر اشعار تعزیه برگرفته از کتاب دلیران کربلا سروده برادرم مرحوم علی‌اصغر اکبری است.

اکبری ادامه داد: تا زمانی که جان در تن دارم نمی‌گذارم تعزیه در آرشیو فیلم‌ها خاطره شود، بلکه دوست دارم هر سال بهتر از سال گذشته آن را اجرا کرده و نوآوری داشته و از طرفی با ورود جوانان به تعزیه، کاری کنم تا در بین نسل حاضر نیز کشش و جاذبه ایجاد شود.

این پیر غلام امام حسین(ع) با بیان اینکه مکان تعزیه حال حاضر حسینیه‌ای است که سال‌ها با کمک افرادی چون علی‌اکبر اکبری برپا مانده اجرایی می‌شود، گفت: به طور مثال مهدی حمیدی از تعزیه خوانان لشگر امام حسین(ع) که پدر بزرگش نیز از اعضای اصلی تعزیه بوده که ادامه دهنده راه جدش است و حال حضور نوجوانان نیز ستودنی بوده و این نوید را می‌دهد که تعزیه ادامه خواهد داشت. 

اکبری با بیان اینکه رضا مظفرنیا، حسین اکبری، منصور فروزان، محسن کدخدا و هوشنگ اکبری نیز سال‌هاست عضو گروه تعزیه و در کنار من برای نشان دادن  واقعه کربلا فعال هستند، تصریح کرد: درست است که رسوم عزاداری در این سال‌ها در روستا تغییر کرده، اما اصل آن که ارادت به سید و سالار شهیدان و راه اوست هنوز پابرجاست و نخواهم گذاشت هیچ‌گاه چراغش خاموش شود.

اکبری با بیان اینکه برای اینکه رسوم کهن عزاداری در این دیار پابرجا بماند افراد مختلفی دست‌اندرکار هستند که از جمله می‌توان به محمدحسین مظفرنیا، آشپز هیئت اشاره کرد که با وجود اینکه امسال همسر خود به عنوان یاورش را از دست داده بود، اما دست از خادمی برای امام حسین(ع) نکشید، افزود: تعزیه از آیین‌های حماسی محرمی است که چون با نمایش همراه است برای کودکان و نسل حاضر که شاید اطلاعات کمی از واقعه عاشورا دارند ملموس‌تر آن وقایع را روایت می‌کند، بنابراین همواره سعی کرده‌ام تعزیه‌خوانان بیشتری را تربیت کرده تا این رسوم پس از سال‌ها باز هم به فراموشی سپرده نشود.

وی با بیان اینکه کمک تمام خادمان اهل بیت(ع) در هیئت روستای بیدسک باعث شده انگیزه برپایی تعزیه در وجودم هر سال بیشتر رشد کند، یادآور شد: جوانان نباید رسومی را که نیاکان ما چون فرخی، حمیدی، نیک‌ذات، راستی و جلالی پایه‌گذاری آن زمان و زحمت زیادی را اختصاص داده‌اند به راحتی فراموش کنند، چراکه اگر این رسوم فراموش شود دیگر هیچ امری جای آن را نخواهد گرفت.

یادآور می‌شود، این پیرغلام حسینی در سال ۸۳ در سوگواره‌ای که میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگردی خراسان‌جنوبی برگزار کرد به همراه برادرش علی‌اصغر اکبری دیپلم افتخار دریافت کرد. در سال ۹۱ نیز به همراه  دو تعزیه‌خوان دیگر از خراسان‌جنوبی در همایش سراسری پیرغلامان از دست رئیس‌جمهور لوح تقدیر دریافت کرد.