نگاهی به مشروعیت نذر برای ائمه اطهار(ع)

حجت‌الاسلام مجتبی شیدایی، معاون آموزش و پژوهش حوزه علمیه خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی در مورد مشروعیت نذر برای ائمه(ع) به‌ویژه در ایام محرم و صفر گفت: نذر معامله انسان با خداوند است و به این معناست که این عمل را انجام می‌دهم تا خداوند به‌واسطه آن عملی برای من انجام دهد.

وی با بیان اینکه این امر کار ارزشمندی است که در روایات نیز به آن اشاره شده است، افزود: نذر در واقع تعهدی است که طی آن بر انسان واجب می‌شود کاری را انجام دهد که اثرات تربیتی نیز ایجاد می‌کند و نباید از این اثرات دور شد.

معاون آموزش و پژوهش حوزه علمیه خراسان‌جنوبی با بیان اینکه این موضوع تا آن اندازه مهم است که بسیاری از علما برای اصلاح اخلاق از نذر استفاده می‌کنند، اظهار کرد: برخی از علما نذر را وسیله‌ای برای تهذیب قرار می‌دهند، به‌طور نمونه نذر می‌کنند که اگر بار دیگر عصبانی شوند، باید یک ماه روزه بگیرند و در این کار یک سختی برای خود ایجاد می‌کنند که مبادا دوباره سمت آن اشتباه پیش روند. یا برخی علما نذر می‌کنند اگر نماز صبح قضا شد، باید آن روز مبلغی را صدقه بدهم. این امر در ضمیر ناخودآگاه انسان تأثیرگذار است تا برای بار دوم مرتکب آن اشتباه نشود، چراکه اگر در بسیاری از موارد حالت الزام ایجاد نشود، بسیاری از امور را انجام نمی‌دهیم.

وی با بیان اینکه نذر در زندگی انسان باعث می‌شود که از بسیاری از رذایل اخلاقی و مواردی که مورد قبول دین نیست دوری کنیم، افزود: نذر یک معامله و قراردادی بین ما و خداست و موجبات تربیت انسان را فراهم می‌آورد، چراکه رشد فرد را سبب می‌شود. در این مورد یک بحث فقهی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه آن کاری که قرار است انجام شود باید مشروعیتی به لحاظ شرع داشته باشد، به این معنا که آن کار مطلوبیتی از جانب خداوند داشته باشد.

معاون آموزش و پژوهش حوزه علمیه خراسان‌جنوبی با بیان اینکه یکی از مصادیق بسیار ارزشمند این مطللوبیت، توجه به مودت قربی است، تصریح کرد: مودت قربی به معنای توجه عملی به محبت اهل بیت(ع) است، چراکه اهل بیت(ع) واسطه بین ما و خداوند هستند و نذر برای آنان مسئله مهمی بری رسیدن به مطلوبیت‌هاست. به‌طور نمونه اطعام عزاداران مطلوبیت دارد.

وی افزود: مجلس عزاداری و اطعام عزاداران نزد خداوند مطلوبیت دارد و نذر ما برای خدا و مخاطب ما خداست، اما آن کاری که قرار است انجام دهیم برای عزاداران امام حسین(ع) است. نذر یک مطلوبیت نهفته دارد و به دور از ابهام است؛ در نذر با خداوند معامله می‌کنیم و در قبال امری که از خداوند می‌خواهیم نذری را ادا می‌کنیم. این کار خوب می‌تواند برای امام حسین(ع) و یا هر کدام از ائمه(ع) باشد.

شیدایی یادآور شد: فرهنگ نذر که در ایام محرم بیشتر دیده می‌شود، باید بیش از این در راستای رشد و تربیت انسانی مورد استفاده قرار گیرد تا بتوانیم از این حوزه در راستای رسیدن به فضایل اخلاقی کمک بگیریم. یادمان نرود نذر باید به ما کمک کند تا انسان بهتری شویم، نباید تنها به حالت یک کار روتین به آن بنگریم.