والدین در قبال کودک سوگوار چه وظایفی دارند

علی اکبری، روانشناس و مشاور خانواده در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی درباره چگونگی مدیریت سوگ کودکان گفت: کودکان معمولاً درک درستی از مفهوم مرگ ندارند و هنگامی که مرگ کسی که به او وابستگی دارند اتفاق می‌افتد و آن شخص را نمی‌بینند مدام سراغش را می‌گیرند و تصور می‌کنند که باز هم آن شخص را می‌بینند؛ آن‌ها هنوز به آن شناخت و درک نرسیده‌اند که روح و جسم را از یکدیگر تفکیک کنند و درک کنند که جسم یک شخص می‌تواند از روحش جدا شود.

وی افزود: هنگامی که مرگ یکی از عزیزان کودک اتفاق می‌افتد کودک بعد از چندوقت که او را نمی‌بیند بهانه‌گیری می‌کند و هنگامی که در این زمان که همه در حال سوگواری‌ها هستند توجه اطرافیان نسبت به او کم می‌شود و کودک ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان دهد و یا با توجه به گریه اطرافیانش، او نیز گریه کند. کودک هیچ درکی از علت گریه اطرافیانش ندارد؛ در این مواقع ممکن است حتی برای جلب توجه کارهایی انجام دهد تا توجه اطرافیان را به خود جلب کند.

این روانشناس و مشاوره خانواده گفت: کودک با دیدن صحنه‌های غم‌انگیز دچار حیرت می‌شود ولی نمی‌تواند درک کند، بنابراین یکی از کسانی که کودک به او وابستگی دارد باید به شیوه صحیح که کودک دچار ترس و ناراحتی نشود شرایط را برایش توضیح دهد و از بردن کودک در مراسم خاکسپاری خودداری کند، زیرا ممکن است تأثیرات منفی جبران‌ناپذیری برای کودک در حال و آینده بگذارد.

وی در خصوص تفاوت سوگ کودکان و بزرگسالان گفت: سوگ در کودکان با سوگ در بزرگسالان تفاوت‌هایی دارد. کودکان هنگامی که گریه و ناراحتی اطرافیان را می‌بینند بیشتر دچار حیرت می‌شوند و حتی اگر به آنها توضیح داده شود ممکن است درک نکنند که آن فرد برای همیشه رفته زیرا کودکان درکی از مرگ ندارند.

اکبری افزود: بزرگسالان از آنجایی که از مرگ درک و شناخت دارند ابتدا ممکن است به آنها شوک وارد شود یا هم گریه و داد و فریاد راه بیندازند تا احساسات خود را تخلیه کنند و ممکن است افسرده شوند و با کسی صحبت نکنند. برخی بزرگسالان احساسات خود را بروز می‌دهند و ساعت‌ها گریه می‌کنند، اما برخی به علت شوکی که به آن‌ها وارد شده با کسی صحبت نمی‌کنند که در این مواقع یکی از اطرافیان باید با او صحبت کند تا از آن شوک بیرون بیاید و احساس خود را بروز بدهد.

این روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه وظایف والدین در قبال کودکان در موقعیت سوگواری بیشتر از دیگران است، گفت: کودک حرف والدین خود را بهتر متوجه می‌شود و بیش از همه نیاز به حمایت آن‌ها دارد. در موقع سوگ بهتر است که والدین در وهله اول شرایط را به طرز ساده‌ای برای کودک خود توضیح دهند و اگر کودک از درک آن عاجز بود از قصه و نقاشی برای درک این موقعیت برای کودک استفاده کنند.

اکبری اظهار کرد: والدین هرگز نباید در این موقعیت به کودک بی‌توجهی کنند باید مانند همیشه به کودک محبت کرده و سعی کنند نزد کودک رفتارهای پرخاشگرانه نشان ندهند و ناراحتی و عصبانیت خود را روی فرزند خالی نکنند، چراکه کودک در آن موقعیت نیاز به حمایت و توجه دارد.

وی در خصوص کودکانی که هنوز به درک نرسیده‌اند و فقط با گریه کردن واکنش نشان می‌دهند، گفت: والدین آن‌ها را در آغوش گرفته و به آن‌ها توجه کنند تا کودک دچار ترس از جدایی والدین نشود و بهتر این است که والدین کودک را به مراسم خاکسپاری همراه با خود نبرند تا صحنه‌های خاکسپاری روی کودک تأثیر بد نگذارد.

این روانشناس و مشاور خانواده در خصوص اینکه با تغییر رفتار کودک در هنگام سوگ چه کنیم تا به روال عادی برگردد، یادآور شد: گاهی والدین وقت و تخصص و کافی برای درک و راهنمایی کودک خود را ندارند و روان‌درمانگر کودک می‌تواند با شناخت کافی و تجربه‌ای که از کودکان دارد می‌تواند خیلی راحت‌تر با آموزش‌ به زبان خود کودک او را به روال سابق برگرداند و رفتارهای او را بهبود بخشد تا تأثیرات درازمدتی بر کودک به‌جا نگذارد و کودک را دچار آسیب در بزرگسالی نکند.