بررسی نظریه‌پردازی آل‌نوبخت در باب غیبت در آخرین شماره «شیعه‌شناسی»
گروه اندیشه: خاندان نوبختی، با تبیین عقلی و برهانی امامت، آن را جزء اصول دین قرار داده و در دوران غیبت با بررسی مشکلات جدید شیعیان، به نظریه‌پردازی در عرصه اندیشه سیاسی نیز پرداخته‌اند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، یکی از مقالات چهل و دومین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی «شیعه‌شناسی» مقاله «غیبت و نظریه‌پردازی آل‌نوبخت» از محمدحسین جمشیدی و داود سبزی است که به بررسی یکی از تأثیرات خاندان علمی نوبختی در عرصه کلام شیعه پرداخته است.
آل‌نوبخت یکی از خاندان‌های اصیل ایرانی بود که از نیمه قرن دوم تا اوایل قرن پنجم در جامعه شیعی منشأ خدماتی عظیم شد و بررسی اثرگذاری این خاندان بر کلام و اندیشه شیعی، هم به لحاظ پیشگامی آنان و هم به لحاظ محتوا و تنوع، حایز کمال اهمیت است.
خاندان نوبختی در عرصه اندیشه سیاسی، به بررسی مشکلات واقعی و جدیدی پرداخت که متأثر از غیبت امام دوازدهم شیعیان امامیه بود.
پیدایش گفتمان‌های جدید و حرکت‌ها و قیام‌های متعدد در جامعه اسلامی، به همراه ظهور حدیث‌گرایی اهل سنت، که حمایت مادی و معنوی دستگاه خلافت را با خود به همراه داشت و وارد شدن افکار نو و ظهور عقل‌گرایی، فضای فکری جدیدی برای ارائه پاسخ‌های مستدل در باب اندیشه دینی و به خصوص اندیشه امامیه در باب غیبت امام دوازدهم فراهم آورد.
در این فضا، تأکید آل‌نوبخت برای پاسخ به مسائل مبتلابه جامعه نیز تأکید بر گفتمان عقل‌گرایی و روش برهانی بود و به ویژه چهار تن از بزرگان این خاندان، یعنی ابوسهل، ابواسحاق، حسین بن روح و حسن بن موسی، با تبیین عقلی و برهانی امامت آن را جزو اصول دین قرار دادند و پایه‌های نظری و اندیشه‌ای آن را محکم و استوار ساختند.
در سطحی خردتر، این خاندان علاوه بر تمرکز بر پاسخ به شبهات دینی، به ویژه در عرصه سیاست، نزدیکی به دربار خلافت عباسی و خاندان‌های مقتدر شیعی عراق را نیز دنبال می‌کردند که این امر نیز خود تأثیر فراوانی در جهت توسعه فضا برای دفاع از اعتقادات دینی امامیه داشت.
در واقع، اگر بپذیریم که نظریه‌های سیاسی در پاسخ به بحران‌های فکری و سیاسی در جامعه شکل می‌گیرد، شکل‌گیری نظریه سیاسی خاندان نوبختی نمونه روشنی از این امر است.
بنا بر این گزارش، «اصحاب امامان شیعه(ع) و سیره‌نگاری» از حسین حسینیان مقدم، اصغر منتظرالقائم و محمدعلی چلونگر، «تشیع و پیشینه آن در بحرین» از مهدی سلیمانی آشتیانی و مهدی مهریزی، «"حق الله" پایه نظم اجتماعی در فقه شیعه» از حسن خیری، «ورزش باستانی زورخانه و جایگاه آن در ترویج تشیع» از علی‌اکبر جعفری و نعیمه قاسمی، «اخلاق و عرفان شیعی و تلفیق آنها از نظر خواجه نصیرالدین طوسی» از علی‌اکبر افراسیاب‌پور، «تشیع در پایتخت‌های صفویه» از ساسان طهماسبی، «داود رقی و سهم او در ترویج علوم و معارف شیعی» از محمود کریمی و سعید طاووسی مسرور، دیگر مقالات آخرین شماره فصلنامه «شیعه‌شناسی» است.
یادآور می‌شود، «شیعه‌شناسی» فصلنامه‌ای علمی ـ پژوهشی در زمینه الهیات، تاریخ و جامعه‌شناسی شیعیان جهان است که به صاحب‌امتیازی مؤسسه شیعه‌شناسی، مدیرمسئولی محمود تقی‌زاده داوری و سردبیری سیدمحمدباقر حجتی منتشر می‌شود.
