رسالت انسانی در سیره نبوی/ پیامبر؛ الگوی عملی(1)
آيه 4 سوره قلم بيانگر اخلاق والای پيامبر(ص) است/ ضرورت مديريت احساس با حركت در مسير رسول خدا(ص)
گروه فعاليت‌های قرآنی: مسئول آموزش بعثه مقام معظم رهبری در استان‌های خراسان گفت: آيه 4 سوره قلم «و َإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ، و راستى كه تو را خویى والاست»، نشان‌دهنده اين مسئله است كه پيامبر(ص) در وهله اول بايد الگو و اسوه باشد و اين الگو بودن نيازمند اخلاق والاست.
حجت‌الاسلام مسعود حاجی‌ابراهيمی، مسئول آموزش بعثه مقام معظم رهبري در استان‌هاي خراسان و استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه خراسان رضوی با بيان اينكه هر برنامه‌ريزی حياتی مستلزم محاسبه احتمالات آسيب‌پذيری و خطرات تا آخرين درصد است، اظهار كرد: حيات انسان دارای دو وجه مادی و معنوی است كه در برنامه‌ريزی بايد اين دو بعد مدنظر قرار بگيرد اما حيات معنوی به دليل اتصال به ابديت دارای اولويت است.
وی افزود: در حيات مادی، بدن انسان به مرور زمان دچار فرسايش شده و در سراشيبی گذر عمر، بدن، قدرت خود را از دست می‌دهد و تنها حيات معنوی است كه ماندگار است.
حاجی‌ابراهيمی با بيان اينكه دين برای برنامه‌ريزی و پاسخگويی به سوالات آمده است، گفت: طی كردن اين مسير و برنامه‌ريزی حياتی نيازمند الگويی است كه ضريب اطمينانش بالا بوده و از جنس خود انسان باشد.
استاد حوزه و دانشگاه تصريح كرد: به همين دليل خداوند در قرآن تاكيد می‌كند كه ما پيامبر را از جنس شما آفريديم و اين مطلب بدان معناست كه فرد تمام خصوصيات ابعاد انسانی را به لحاظ فيزيولوژيكی داراست اما با اين تفاوت كه به آن وحی شده و به عالم ماوراء متصل می‌شود.
وی با بيان اينكه توانايی نفوذ پيامبر(ص) به تمام ابعاد انسانی، خصوصيت بارز ايشان بوده است، عنوان كرد: در اين مسئله بايد كسی الگو قرار می‌گرفت كه قابليت نفوذ در انسان‌ها را داشته باشد تا انسان‌ها او را پذيرفته و الگوی زندگی خود قرار دهند كه خداوند اين خصوصيت كليدی را به پيامبر اكرم(ص) عطا كرده است.
حاجی‌ابراهيمی با بيان اين مطلب كه نرم‌خويی يكی از خصوصيات رسول خدا(ص) در محور اخلاق است كه سبب جذب مردم به سوی دين اسلام شد، تاكيد كرد: پيامبر گرامی اسلام(ص) با خصوصيت نرم خويی در حوزه اخلاقی برجسته بود و خداوند در آيه 21 سوره احزاب «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا، قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست براى آن كس كه به خدا و روز بازپسين اميد دارد و خدا را فراوان ياد مىكند»، تاكيد می‌كند كه به طور حتم پيامبر(ص) برای هدايت مبعوث شده است.
مسئول آموزش بعثه رهبری در خراسان تصريح كرد: همچنين در آيه 159 سوره آل‌عمران « فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِی، پس به [بركت] رحمت الهى با آنان نرم‌خو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سخت‌دل بودى قطعا از پيرامون تو پراكنده مىشدند پس از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه و در كار[ها] با آنان مشورت كن و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن زيرا خداوند توكلكنندگان را دوست مىدارد»، چرايی الگو بودن رسول خدا(ص) و خصوصيات اخلاقی ايشان بيان شده است.
وی محبت و نرم‌خويی در حوزه اخلاق را نقطه نفوذ به انسان‌ها دانست و تاكيد كرد: انسان‌ها اسير اخلاق و محبت هستند و با محبت سنگدل‌ترين افراد نيز جذب می‌شوند.
حاجی‌ابراهيمی ادامه داد: در آيه 4 سوره قلم «و َإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ، و راستى كه تو را خویى والاست»، نشان‌دهنده اين مسئله است كه پيامبر(ص) در وهله اول بايد الگو و اسوه باشد و اين الگو بودن نيازمند اخلاق زيباست.
استاد حوزه و دانشگاه در ادامه بيان كرد: پس از مرحله مشخص شدن برنامه و تعيين الگو برای انسان‌ها، خداوند در آيه 54 سوره نور می‌فرمايد كه «قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّمَا عَلَیْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَیْكُم مَّا حُمِّلْتُمْ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِی، بگو خدا و پيامبر را اطاعت كنيد پس اگر پشت نموديد [بدانيد كه] بر عهده اوست آنچه تكليف شده و بر عهده شماست آنچه موظف هستيد و اگر اطاعتش كنيد راه خواهيد يافت و بر فرستاده [خدا] جز ابلاغ آشكار [ماموريتى] نيست»، كه در اين آيه لازمه هدايت شدن اطاعت از پيامبر(ص) و حركت به سمت او عنوان شده است.
وی افزود: پس از اين مراحل، چگونگی عملكرد در حوزه بحران‌ها مطرح مي‌شود زيرا هميشه همه مسائل بر وفق مراد نبوده و انسان در زندگی دچار مشكلات و پيچيدگی‌هايی می‌شود كه اگر بدون توجه به الگو اقدام به حل آنها كند، به طور حتم دچار مشكلات بيشتری خواهد شد.
حاجی‌ابراهيمی تاكيد كرد: در آيه 7 سوره حشر «مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَیْ لَا یَكُونَ دُولَةً بَیْنَ الْأَغْنِیَاء مِنكُمْ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ، آنچه خدا از [دارایى] ساكنان آن قريهها عايد پيامبرش گردانيد از آن خدا و از آن پيامبر [او] و متعلق به خويشاوندان نزديك [وى] و يتيمان و بينوايان و درراهماندگان است تا ميان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه را فرستاده [او] به شما داد آن را بگيريد و از آنچه شما را بازداشت باز ايستيد و از خدا پروا بداريد كه خدا سخت‌كيفر است»، اين آيه يك دستورالعمل است و تاكيد بر آنچه از سوی رسول(ص) آمده، دارد.
مسئول آموزش بعثه مقام معظم رهبري در استان‌هاي خراسان تصريح كرد: البته يكی از خصوصيات انسان، اختيار است اما اين انتخاب بايد برترين انتخاب باشدف از همين رو خداوند در آيه 132 سوره آل‌عمران می‌فرمايد «وَ أَطِيعُواْ اللّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ، خدا و رسول را فرمان بريد باشد كه مشمول رحمت قرار گيريد».
وی در ادامه با مطرح كردن اين سوال كه اگر اين الگو رها شود، چه آثاری برای انسان دارد، گفت: در آيه 59 سوره نساء «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا، اى كسانى كه ايمان آوردهايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد پس هرگاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد اين بهتر و نيكفرجامتر است»، آمده است كه كه در صورت عمل نكردن به كتاب و سنت پيامبر(ص) دچار پشيمانی خواهيم شد.
حاجی‌ابراهيمی با بيان اينكه رسيدن به حيات ابدی و نهايت مطلوب نيازمند دقت بسياری است، اظهار كرد: اگر بخواهيم پيامبر(ص) را به عنوان يك الگو در عرصه زندگی عملياتی كنيم نيازمند يك سوال هستيم و آن اينكه «آيا خدا و رسول خدا(ص) از هر عمل ما رضايت دارند يا خير؟».
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: يكی از مشكلات جوامع بشری به ويژه خانواده‌ها، عدم مديريت احساس است و اگر اين احساسات به واسطه اين سوال مديريت شود و در مسير پيامبر(ص) نيز حركت كنيم، به سر منزل مقصد نهايی خواهيم رسيد.
وی در ادامه با اشاره به راه‌های شناساندن ابعاد شخصيتی پيامبر اعظم(ص) به نسل امروز تأكيد كرد: پيامبر(ص) شخصی است كه ابعاد مختلفی را در زندگی خود دارد و به واسطه اتصال به ابديتش، به طور حتم نمی‌توانيم تمام آن ابعاد را جستجو و شناسايی كنيم.
حاجی‌ابراهيمی خاطرنشان كرد: امروز نيازهاي بسياری در جامعه وجود دارد كه در صورت رجوع به كلام خدا و رسول اكرم(ص) پيام‌های بسياری برای رفع اين نيازها دريافت می‌کنیم.
وی در پايان با تأكيد بر شناساندن پيامبر(ص) و ابعاد شخصيتی ايشان به جامعه، اين كار را وظيفه متخصصان دين عنوان كرد.
وی افزود: در حيات مادی، بدن انسان به مرور زمان دچار فرسايش شده و در سراشيبی گذر عمر، بدن، قدرت خود را از دست می‌دهد و تنها حيات معنوی است كه ماندگار است.
حاجی‌ابراهيمی با بيان اينكه دين برای برنامه‌ريزی و پاسخگويی به سوالات آمده است، گفت: طی كردن اين مسير و برنامه‌ريزی حياتی نيازمند الگويی است كه ضريب اطمينانش بالا بوده و از جنس خود انسان باشد.
استاد حوزه و دانشگاه تصريح كرد: به همين دليل خداوند در قرآن تاكيد می‌كند كه ما پيامبر را از جنس شما آفريديم و اين مطلب بدان معناست كه فرد تمام خصوصيات ابعاد انسانی را به لحاظ فيزيولوژيكی داراست اما با اين تفاوت كه به آن وحی شده و به عالم ماوراء متصل می‌شود.
وی با بيان اينكه توانايی نفوذ پيامبر(ص) به تمام ابعاد انسانی، خصوصيت بارز ايشان بوده است، عنوان كرد: در اين مسئله بايد كسی الگو قرار می‌گرفت كه قابليت نفوذ در انسان‌ها را داشته باشد تا انسان‌ها او را پذيرفته و الگوی زندگی خود قرار دهند كه خداوند اين خصوصيت كليدی را به پيامبر اكرم(ص) عطا كرده است.
حاجی‌ابراهيمی با بيان اين مطلب كه نرم‌خويی يكی از خصوصيات رسول خدا(ص) در محور اخلاق است كه سبب جذب مردم به سوی دين اسلام شد، تاكيد كرد: پيامبر گرامی اسلام(ص) با خصوصيت نرم خويی در حوزه اخلاقی برجسته بود و خداوند در آيه 21 سوره احزاب «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا، قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست براى آن كس كه به خدا و روز بازپسين اميد دارد و خدا را فراوان ياد مىكند»، تاكيد می‌كند كه به طور حتم پيامبر(ص) برای هدايت مبعوث شده است.
مسئول آموزش بعثه رهبری در خراسان تصريح كرد: همچنين در آيه 159 سوره آل‌عمران « فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِی، پس به [بركت] رحمت الهى با آنان نرم‌خو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سخت‌دل بودى قطعا از پيرامون تو پراكنده مىشدند پس از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه و در كار[ها] با آنان مشورت كن و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن زيرا خداوند توكلكنندگان را دوست مىدارد»، چرايی الگو بودن رسول خدا(ص) و خصوصيات اخلاقی ايشان بيان شده است.
وی محبت و نرم‌خويی در حوزه اخلاق را نقطه نفوذ به انسان‌ها دانست و تاكيد كرد: انسان‌ها اسير اخلاق و محبت هستند و با محبت سنگدل‌ترين افراد نيز جذب می‌شوند.
حاجی‌ابراهيمی ادامه داد: در آيه 4 سوره قلم «و َإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ، و راستى كه تو را خویى والاست»، نشان‌دهنده اين مسئله است كه پيامبر(ص) در وهله اول بايد الگو و اسوه باشد و اين الگو بودن نيازمند اخلاق زيباست.
استاد حوزه و دانشگاه در ادامه بيان كرد: پس از مرحله مشخص شدن برنامه و تعيين الگو برای انسان‌ها، خداوند در آيه 54 سوره نور می‌فرمايد كه «قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ فَإِن تَوَلَّوا فَإِنَّمَا عَلَیْهِ مَا حُمِّلَ وَعَلَیْكُم مَّا حُمِّلْتُمْ وَإِن تُطِيعُوهُ تَهْتَدُوا وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِی، بگو خدا و پيامبر را اطاعت كنيد پس اگر پشت نموديد [بدانيد كه] بر عهده اوست آنچه تكليف شده و بر عهده شماست آنچه موظف هستيد و اگر اطاعتش كنيد راه خواهيد يافت و بر فرستاده [خدا] جز ابلاغ آشكار [ماموريتى] نيست»، كه در اين آيه لازمه هدايت شدن اطاعت از پيامبر(ص) و حركت به سمت او عنوان شده است.
وی افزود: پس از اين مراحل، چگونگی عملكرد در حوزه بحران‌ها مطرح مي‌شود زيرا هميشه همه مسائل بر وفق مراد نبوده و انسان در زندگی دچار مشكلات و پيچيدگی‌هايی می‌شود كه اگر بدون توجه به الگو اقدام به حل آنها كند، به طور حتم دچار مشكلات بيشتری خواهد شد.
حاجی‌ابراهيمی تاكيد كرد: در آيه 7 سوره حشر «مَّا أَفَاء اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَى فَلِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ كَیْ لَا یَكُونَ دُولَةً بَیْنَ الْأَغْنِیَاء مِنكُمْ وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ، آنچه خدا از [دارایى] ساكنان آن قريهها عايد پيامبرش گردانيد از آن خدا و از آن پيامبر [او] و متعلق به خويشاوندان نزديك [وى] و يتيمان و بينوايان و درراهماندگان است تا ميان توانگران شما دست به دست نگردد و آنچه را فرستاده [او] به شما داد آن را بگيريد و از آنچه شما را بازداشت باز ايستيد و از خدا پروا بداريد كه خدا سخت‌كيفر است»، اين آيه يك دستورالعمل است و تاكيد بر آنچه از سوی رسول(ص) آمده، دارد.
مسئول آموزش بعثه مقام معظم رهبري در استان‌هاي خراسان تصريح كرد: البته يكی از خصوصيات انسان، اختيار است اما اين انتخاب بايد برترين انتخاب باشدف از همين رو خداوند در آيه 132 سوره آل‌عمران می‌فرمايد «وَ أَطِيعُواْ اللّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ، خدا و رسول را فرمان بريد باشد كه مشمول رحمت قرار گيريد».
وی در ادامه با مطرح كردن اين سوال كه اگر اين الگو رها شود، چه آثاری برای انسان دارد، گفت: در آيه 59 سوره نساء «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا، اى كسانى كه ايمان آوردهايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد پس هرگاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد اين بهتر و نيكفرجامتر است»، آمده است كه كه در صورت عمل نكردن به كتاب و سنت پيامبر(ص) دچار پشيمانی خواهيم شد.
حاجی‌ابراهيمی با بيان اينكه رسيدن به حيات ابدی و نهايت مطلوب نيازمند دقت بسياری است، اظهار كرد: اگر بخواهيم پيامبر(ص) را به عنوان يك الگو در عرصه زندگی عملياتی كنيم نيازمند يك سوال هستيم و آن اينكه «آيا خدا و رسول خدا(ص) از هر عمل ما رضايت دارند يا خير؟».
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: يكی از مشكلات جوامع بشری به ويژه خانواده‌ها، عدم مديريت احساس است و اگر اين احساسات به واسطه اين سوال مديريت شود و در مسير پيامبر(ص) نيز حركت كنيم، به سر منزل مقصد نهايی خواهيم رسيد.
وی در ادامه با اشاره به راه‌های شناساندن ابعاد شخصيتی پيامبر اعظم(ص) به نسل امروز تأكيد كرد: پيامبر(ص) شخصی است كه ابعاد مختلفی را در زندگی خود دارد و به واسطه اتصال به ابديتش، به طور حتم نمی‌توانيم تمام آن ابعاد را جستجو و شناسايی كنيم.
حاجی‌ابراهيمی خاطرنشان كرد: امروز نيازهاي بسياری در جامعه وجود دارد كه در صورت رجوع به كلام خدا و رسول اكرم(ص) پيام‌های بسياری برای رفع اين نيازها دريافت می‌کنیم.
وی در پايان با تأكيد بر شناساندن پيامبر(ص) و ابعاد شخصيتی ايشان به جامعه، اين كار را وظيفه متخصصان دين عنوان كرد.
لیدی باگ
| 
۱۴۰۰/۱۰/۲۷ - ۱۵:۲۷
پاسخ
عالی 
