شناسایی بیش از ۱۰۰ اعجاز در قرآن/ بیش از ۳۰ صنعت ادبی در یک آیه

حجت‌الاسلام محمدعلی محمدی، مدیر گروه علوم قرآنی و عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در گفت‌وگو با ایکنا؛ با بیان اینکه اعجاز از مباحث کلیدی در مورد قرآن است و اجماع مسلمین بر معجزه و جاودان بودن قرآن است گفت: اعجاز دارای چند وجه بیانی، هماهنگی، اعجاز در بیان معارف و اعجاز تشریعی و ... است که برخی تا صد وجه نیز برشمرده‌اند.

محمدی با اشاره به اعجاز بیانی گفت: اگر جن و انس هم جمع شوند نمی‌توانند مانند قرآن، سخنی بیاورند همچنین اخبار غیبی در قرآن وجود دارد که از راه‌های عادی قابل تحصیل نیست.

مدیر گروه علوم قرآن پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم با اشاره به اعجاز هماهنگی در قرآن بیان کرد: پیامبر (ص) در طول ۲۳ سال قرآن را از عرش اعلی در صلح و جنگ و سفر و غیر آن و در شرایط مختلف دریافت کرد، اما هیچ تضاد و تباین و اختلافی در آن وجود ندارد در حالی که در شرایط عادی محال است کسی ۲۳ سال مطلب بیان کند و در آن اختلاف رای و یا برگشت از رای و ... نباشد.

این محقق و استاد حوزه با اشاره به اعجاز در بیان معارف عنوان کرد: قرآن از مهم‌ترین مباحث مورد نیاز جامعه بحث کرده و جامع علوم فقه، اعتقادات، اخلاق، علم غیب و ... است؛ همچنین اعجاز تشریعی در قرآن وجود دارد، زیرا احکامی در قرآن مطرح شده که ثابت می‌کند این کلام تنها از ناحیه خداوند است و نه افراد عادی و می‌تواند به همه نیاز‌ها در زمان‌ها و مکان‌های مختلف پاسخ دهد.

محمدی با اشاره به اعجاز موسیقیایی قرآن کریم عنوان کرد: شاید اولین وجهی که سبب شد تا بسیاری از افراد در صدر اسلام به قرآن رو آورده و مسلمان شوند، همین جذبه و کشش موسیقیایی و عظمت کلامی و آهنگین قرآن کریم بوده است؛ این کلام دارای نظم‌آهنگ درونی و بیرونی است و در آن تنافر کلمات و حروف وجود ندارد و از حشو و زوائد نیز مبراست.

مدیر گروه علوم قرآنی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم اظهار کرد: آهنگ آیات قرآن کاملا با محتوای آن هماهنگی کامل و دقیقی دارد که در کلام‌های دیگر یا کمتر وجود دارد و یا به اندازه قرآن نیست و قرآن از هر نظر ممتاز است؛ مثلا در تبیین معانی عظیم از واژگانی استفاده کرده است که این عظمت را برساند.

وی افزود: یکی دیگر از وجوه اعجاز قرآن که مورد توجه محققان هم بوده و هست اعجاز علمی آن است؛ قرآن کریم در ۱۴۰۰ سال قبل مطالب علمی را بیان کرده است که کسی قبل از آن اطلاعی در مورد آن نداشت.

محمدی تصریح کرد: یکی دیگر از وجوه مشهور در اعجاز قرآن، اعجاز از ناحیه آورنده قرآن است، زیرا قرآن کریم از طریق فردی بر مردم خوانده شده که امی، درس ناخوانده و کسی که عادت به نوشتن نداشته برای مردم قرائت شده که موید آن تعابیری مانند رسول النبی الامی و ... است؛ بنابراین جای این سؤال وجود دارد که چگونه یک فرد امی به ظاهر، مطالبی بیان فرموده که فرازمان و فرامکانی و جاودانه است.

مدیر گروه قرآن پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم با تاکید بر اینکه در مباحث علوم قرآنی شاید صد وجه اعجازی برای قرآن بیان شده است اظهار کرد: برخی اعجاز در فصاحت و بلاغت و اعجاز علمی و حتی برخی گونه‌های دیگر را زیر سؤال می‌برند که غالبا استدلال‌های محکمی ندارند.

محمدی با بیان اینکه قرآن از دید ما فصاحت اعجازگونه دارد اظهار کرد: این سؤال که اگر ما معتقد به اعجاز قرآن کریم به علت فصاحت آن هستیم نهج‌البلاغه و کتب دیگر حتی از شعرا و بزرگان ادبیات عرب و ... وجود دارد که دارای فصاحت بالایی است که در پاسخ به این مطلب باید بگوئیم افراد وقتی می‌خواهند فصیح صحبت کنند از فنون و صنایع بلاغی و ادبی و بیانی در حد ممکن و در بالاترین وضع استفاده می‌کنند؛ حال اگر یک مقایسه معمولی و ساده میان برخی از آیات قرآن و آثار دیگران داشته باشیم می‌بینیم دیگران حداکثر در یک عبارت و جمله از چند صنعت ادبی در حد انگشتان یکدست بهره‌مند شده‌اند، ولی قرآن کریم طبق برآورد و تحقیقی که ما کردیم تنها در آیه ۴۴ سوره مبارکه هود «وَقِیلَ یَا أَرْضُ ابْلَعِی مَاءَکِ وَیَا سَمَاءُ أَقْلِعِی وَغِیضَ الْمَاءُ وَقُضِیَ الْأَمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِیِّ وَقِیلَ بُعْدًا لِلْقَوْمِ الظَّالِمِینَ» که ۱۷ کلمه است بیش از ۳۰ وجه اعجاز بلاغی به کار برده است.

محمدی ادامه داد: همچنین در آیه ۱۰۲ سوره مبارکه بقره که برای هر فردی قابل فهم است، ولی با دقت در مفاهیم و احتمالات معانی آن، بیش از یک میلیون و ۲۶۰ هزار احتمال به دست می‌آید که بسیار عجیب است.

انتهای پیام