نامه اعمال انسان در وجود خود اوست/ نحوه شهادت اعضا و جوارح در روز قیامت

به گزارش ایکنا؛ هجدمین جلسه تفسیر قرآن آیت‌الله فاضل لنکرانی با محوریت آیات قیامت، صبح امروز 30 دی‌ماه برگزار شد. وی در این جلسه اظهار کرد: بحث در آیات شریفه مربوط به حساب در روز قیامت است. رسیدیم به آیه 13 و 14 سوره اسرا: «وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا اقْرَأْ كِتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا؛ و كارنامه هر انسانى را به گردن او بسته‌ايم و روز قيامت براى او نامه‌اى كه آن را گشاده مى‌‏بيند، بيرون مى‌‏آوريم. نامه‌ات را بخوان كافى است كه امروز خودت حسابرس خود باشى». عرض کردیم یک بحث درباره عبارت «كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا» است که به مناسبت آیات حساب این بحث را مطرح کردیم. در عین حال گفتیم باید معنای قسمت اول و دوم آیه هم روشن شود.

وی افزود: جلسه قبل به معنای عبارت «وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ» اشاره کردیم. یک معنا این است که بگوییم در روز قیامت، هر انسانی محشور می‌شود، نامه اعمالش بر گردنش آویخته است. این یک احتمال بود که اشکالش را عرض کردیم. احتمال دوم این بود که «طائر» به معنای خود عمل است و معنای آیه این است که عمل هر انسانی را همراه او قرار دادیم؛ یعنی خداوند می‌فرماید انسان، فکر نکن وقتی عملی انجام دادی، آن عمل تمام می‌شود و می‌رود، بلکه این عمل همراه توست.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: آیه می‌فرماید عمل در ذات انسان وجود پیدا می‌کند و از بین نمی‌رود. بعد می‌فرماید: «وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا» یعنی همین عمل که در دنیا همراه انسان است را در روز قیامت از وجود انسان خارج می‌کنیم. هر عملی که من انجام می‌دهم، وجود من آن را در خودش ثبت می‌کند و در روز قیامت آن اعمال خارج می‌شود. اینکه گفته می‌شود در روز قیامت دست انسان شهادت می‌دهد، موید همین مطلب است. اگر دست انسان می‌خواهد شهادت دهد، باید عمل نزدش موجود باشد؛ لذا اینطور نیست که دست بگوید تو در فلان روز به کسی ضربت زدی؛ بلکه آن عمل را به انسان نشان می‌دهد. تمام اعضا و جوارح، عملی که انسان انجام داده است، نشان می‌دهند: «كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا».

وی تصریح کرد: ریشه اینکه جلود، دست، پا و اعضا و جوارح در روز قیامت شهادت می‌دهند. همین آیه است که خداوند می‌فرماید هر عملی را انسان انجام داد: «أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ»؛ یعنی اعمال انسان را قرین و ملازم او قرار می‌دهیم. پس اینطور نیست که دو ملکی که اعمال انسان را یادداشت می‌کنند، هر کدام دفتری داشته باشند تا اعمال در آن ثبت شود؛ خیر، بلکه آن دو ملک، اعمال را در همان عضوی که مرتکب عمل شده است یادداشت می‌کنند. اینطور نیست که نامه اعمال در روز قیامت مانند دفترچه‌ای باشد که به دست انسان بدهند. نامه اعمال در وجود انسان است. دست انسان نامه اعمال انسان است، اعضا و جوارح هرکدام نامه اعمال انسان هستند.