کریمه اهل بیت(ع) و ولایتمداری حقیقی

امروز، دهم ربیع الثانی، مصادف با سالروز رحلت جانسوز حضرت فاطمه معصومه(ع)، دختر حضرت امام موسی بن جعفر علیها السلام و خواهر حضرت ثامن الحجج، علی بن موسی الرضا(ع) است. ایشان در اول ذی القعده ۱۷۳ق در مدینه منوره متولد شد، از کودکی تحت هدایت برادرش قرار گرفت و به درجات عالیه نائل آمد؛ به نحوی که برادرش لقب معصومه را به وی اعطاء کرد.(۱)

حضرت فاطمه معصومه(س) پس از هجرت اجباری ولی زمانه اش حضرت رضا علیه السلام به ایران، برای زیارت ایشان و انجام وظیفه الهی خود، از مدینه و به اتفاق عده ای از نزدیکانش به سمت ایران حرکت کرد. در نزدیکی ساوه، با حمله عده ای از مأموران طاغوت زمان یعنی مأمون عباسی و در نتیجه شهادت جمعی از همراهانش، با درخواست خود به سمت قم حرکت کرد و پس از هفده روز سکونت در این شهر، به دلیل آسیب ها و تألمات شدید، در دهم ربیع الثانی ۲۰۱ق، رحلت کرد و مدفنش، شمع پرفروغ شیفتگان علوم آل محمد(ص) شد.

برخی از محققان چون علامه جعفر مرتضی(ره)، معتقدند که رحلت حضرت فاطمه معصومه(س) در اثر سمی بوده است که عاملان بنی عباس با نقشه و دسیسه در مسیر حرکت به آن حضرت خورانده بودند.(۲)

او جایگاه با عظمتی نزد امامان داشت و به مقام عصمت موهبتی(معصومه)، کرامت(کریمه) و شفاعت (براساس عبارت یا فاطمه اشفعی فی الجنة) نائل شد.(۳) زیارت با معرفت این حضرت به تصریح امام جواد(ع)، ثواب بهشت دارد.(۴)

این همه مقام و منزلت در اثر چیست؟ با بررسی ادله قرآنی، روایی، کلامی و تاریخی، پاسخش ولایتمداری و اطاعت مبتنی بر تولی، تبری و گذشتن از همه هستی خود(از جان، زندگی و خون دل خوردن) در این مسیر بوده است. این ولایت، با ارادت داشتن حاصل نمی شود. در زیارت جامعه می خوانیم «مُوَالٍ لَکُمْ وَ لِأَوْلِیَائِکُمْ مُبْغِضٌ لِأَعْدَائِکُمْ»؛ نه «مرید لکم». در نتیجه، نداشتن خط قرمز با زاویه داران، مقابله کنندگان و اشخاص متجاهر و متعمد به اطاعت نکردن از رهبری، نه ولایتمداری بلکه ولایت شعاری است. امام خمینی(ره) که اندیشه های ناب و شخصیت الهی و ربانی ولی به حق الهی او بر کسی پوشیده نیست، می فرماید: ولایت فقیه، همان ولایت رسول الله(ص) و امیر مومنان علیه السلام است.(۵)

بنابراین تعبیر، وظیفه قطعی همه ما اطاعت از رهبری است. حال کیست نداند که رهبری سال‌هاست بر سیاست‌های راهگشایی چونان اقتصاد مقاومتی، رسیدگی فوری و قطعی به مستضعفین جامعه، توجه و تکیه بر استعداد و توان داخلی به ویژه جوانان، نفی اصحاب فتنه، نفی مذاکره با آمریکا و توجه فوری به تعامل و رابطه سازنده با کشورها و دولت هایی که به گواهی تاریخ معاصرمان به دنبال سیاست‌های استکباری و اهداف استعماری نیستند، دارد؛ ولی هنوز و برخلاف اصول مکتب اسلام ناب محمدی(ص) از یک سو و اصل وظایف و اختیارات ولایت فقیه در تبیین سیاست های کلی نظام بر طبق قانون اساسی از سوی دیگر، عده ای در نقطه مقابل قرار دارند و فقط به رهبری ابراز ارادت می کنند. قطعاً، تولای بدون تبری، اطاعت و ولایت نیست.

«إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ»(۶)

به قلم بهاءالدین قهرمانی نژاد؛ محقق حوزه علمیه و استاد دانشگاه تهران

۱. علامه مجلسی، زاد المعاد،۱۴۲۳ق،ص۵۴۷
۲. حیاه امام موسی بن جعفر علیهما السلام، ۱۴۱۳ق،۴۹۷:۲
۳. ابن قولویه ، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش ،ص۵۳۶
۴. علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ۲۶۵:۹۰
۵. کتاب ولایت فقیه ، ۱۳۷۷ش ص ۵۰
۶. سوره ق، آیه ۳۷(در این تذکّری است برای آن کس که عقل دارد، یا گوش دل فرادهد در حالی که حاضر باشد!)