دختران قرن 15 را چگونه تربیت کنیم
مدیر مسئول مجله حقوق زنان با اشاره به تحولات گسترده در حوزه زنان در قرن گذشته، رتبه ایران در رعایت حقوق زنان در جهان را مطلوب ارزیابی نکرده تصریح کرد: باید تلاش بیشتری صورت گیرد تا بتوانیم نظر به توانمندی، تحصیلات و تخصص زنان جامعه در مرتبه آماری شایسته قرار گیریم.
به گزارش ایکنا، اشرف گرامی‌زادگان؛ مدیر مسئول مجله حقوق زنان سال‌هاست که در حوزه زنان فعالیت می‌کند. وی مشاور حقوقی و پارلمانی معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری در دولت دوازدهم بود. وی در گفت‌وگو با ایکنا به تشریح تحولات یک قرن اخیر حوزه زنان و بایسته‌های تربیتی دختران در قرن جدید پرداخت.
ایکنا - قرن گذشته یکی از پرتحول‌ترین قرون در حوزه زنان در جهان بوده است؛ از دیدگاه شما مهمترین رخدادی که در قرن 14 شمسی در حوزه زنان به وقوع پیوست چه بود؟
در طی قرن گذشته حرکتهای بزرگی در سطح جهانی به وقوع پیوست. زنان توانستند در زمینه حقوق خود در محور سیاست و مدیریت پیشرو باشند. زنان توانستند در سطح مدیریت سیاسی، قضایی، اقتصادی و سایر موارد مهم بوده است از جمله ریاست جمهوری، معاونت رئیس جمهور، وزارت، قضاوت و مشاغل مهمی که خاص تصمیمگیری و تصمیم‌سازی بود نقش موثری داشته باشند. تحولات سیاسی و در هنگامه انتخابات آرای به‌دست‌آمده، نشان‌دهنده تمایل مردم و تأیید آنان در انتخاب زنان است. نگاهی که منجر به تغییر رویکرد و اعتماد به زنان متخصص و کاردان برای سیاستگذاری و مدیریت جامعه است.
تصویب حقوق و دستمزد برابر، حق رأی برای انتخاب، حمایت از زنان در برابر تجاوز، جنبش سیاهپوستان، جنبش علیه تبلیغات پورنوگرافی نمونههای از موفقیت زنان به شمار می‌آید. هرچند زنان با تلاش توانستند در زمینههای مختلف هنری، ورزشی و علمی به جوایز جهانی دست یابند، اما محدود در یک موضوع نشدند بلکه در هر عرصه‌ای که مدیریت و اجرا به آنان واگذار شد، توانستند حضور خود را به تأیید برسانند. در عرصه شبکههای اجتماعی نیز این جدیت به‌وضوح قابل مشاهده است. بی‌شک هرچه تکنولوژی و علوم پیشرفت کند و به روز شود، زنان در آن عرصه خواهند درخشید. روند تحول ادامه دارد و همچنان اهمیت نقش زنان هر روز روشنتر میشود.
به عنوان نمونه به حضور زنان در جهان در سمتهای مهم چه در غرب و چه در شرق و حوزه آسیا در سالهای قبل اشاره میکنم: کاملاً هریس معاون رئیس جمهور امریکا، مارگارت تاچر نخست‌وزیر بریتانیا، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، حلیمه یعقوب رئیس جمهور سنگاپور، سهله ورک زوده رئیس جمهور اتیوپی، سانا مارین رهبر دولت فنلاند، جاسیندا اردرن نخست‌وزیر نیوزیلند، سوفی ویلمز نخست‌وزیر بلژیک، روزانا کاپوتووا رئیس جمهور اسلواکی و دهها زنی که در جهان و یا اطراف کشور خودمان حضور پررنگ سیاسی داشتند مانند ایندیرا گاندی نخست‌وزیر هند، شیخ هاسینا نخست‌وزیر بنگلادش و هم‌چنین خالده ضیا نخست‌وزیر بنگلادش، بی‌نظیر بوتو نخست‌وزیر پاکستان، تانسو چیللر نخست‌وزیر ترکیه و کرازون اکینو رئیس جمهور فیلیپین.
این زنان از جمله دهها زنی هستند که در عرصه‌های دیگر سیاسی، اقتصادی و یا در نقش قاضی و یا هنرمند و یا مناصب دیگر حضور دارند.
ایکنا - خیزش‌های جهانی در حوزه زنان در جهان تا چه اندازه موفق به احقاق حقوق زنان شده‌اند؟
حرکتهای صورت گرفته نشان میدهد که موضوعاتی چون مبارزه با خشونت علیه زنان، محیط زیست، حمایت از پناهندگان و توجه به آینده جهان به خصوص تغییر اقلیم و گرمایش زمین توانسته است نگرانیهای بشری را سرلوحه توجه اکثریت قرار دهد. موضوع زنان یکی از نگرانیهایی است که به جهت محدودیت در احقاق حقوق زنان و بی‌توجهی به خواستههای آنان، مردم و جامعه جهانی را به واکنش واداشته است. شما شاهد این حرکتها هستید. مسئولان و مدیران جوامع این حرکتها را موردتوجه قرار میدهند و چون در ادامه سیاستهای خود نیاز به حمایتهای مردمی برای مشروعیت بخشیدن به حضور در عرصه مدیریت و مسئولیت دارند، ناگزیرند خواستههای مردمی را مدنظر قرار دهند وگرنه پایههای مشروعیت و قانونی بودن وجودی آنان در مصادر سیاسی زیر سؤال خواهد رفت. این مهم در همه جوامع کاربرد دارد. منتها در برخی جوامع پذیرش خواسته مردم سریعتر صورت میگیرد و در برخی جوامع کندتر. اگر مدیران آگاه باشند با کمترین خسارت به حقوق ملت توجه خواهند کرد.
ایکنا - مهمترین مانعی که موجب عدم تحقق خواستههای زنان در جامعه جهانی شده، چیست؟
درک خواسته به حق جوامع توسط مدیران و مسئولان هر کشوری، راهبردها و روشهای دستیابی به امکان اجرای خواسته فرد فرد جامعه به خصوص جامعه زنان را شفاف و روشن میسازد. در هر کشوری نظر به سیاستهای تدوین شده، برنامه متفاوت است. مثلاً در بلوکهای تعیین شده سیاسی، سیاستها مشخص است. بلوک غرب به گونهای و بلوک شرق به گونهای دیگر به خواستههای زنان توجه نشان میدهند.
این درک از زیرساختهای جامعه نشان میدهد که مدیران جامعه قصد برنامه‌ریزی و سیاستگذاری با هدف پیشرفت و ارتقاء جایگاه زنان را دارند یا خیر؛ و یا ساختار اولیه مرکز تصمیمگیری زنان را جایگاه مناسبی با آن اهداف قرار میدهند یا خیر؟ اگر این جایگاه به وجود آمده باشد، نیمی از راه را رفتهاند. چون برنامه و روش خود را برای رساندن زنان به حقوق خود مفروض داشتهاند. نتیجه آنکه جایگاه مناسب اولیه ایجاد شده است. بدین ترتیب نیمی از هدف که ساختن جایگاه مناسب تصمیمگیری و سیاستگذاری به هدف توجه به خواسته زنان و اجرای آن صورت گرفته است. به عنوان مثال آیا وزارتخانه یا سازمانی برای توجه به خواسته زنان وجود دارد یا خیر؟ آیا سیاست و برنامه درازمدت و یا کوتاه‌مدت برای زنان در نظر گرفته شده است؟ این مرحله نخست است سپس باید بررسی کرد که برای رسیدن به خواسته زنان چه برنامه‌هایی تدوین شده است.
در کشور ایران نیز بی‌توجهی به قدرت زنان در عرصه تصمیمگیری و تصمیم سازی، کمبود توجه به جامعه مدنی در امور داوطلبانه، کم‌توجهی به حقوق زنان در تصویب طرحها و لوایح ضروری از موانع مهم حوزه زنان است.
ایکنا - ایران در حوزه رعایت حقوق زنان چه جایگاهی در جهان دارد؟
علیرغم برخی اظهارنظرها، پیشنهادم این است که نخست باید - با توجه به داشتههایمان- یک وزارتخانه یا سازمان زنان در کشور ایجاد شود که قدرت کافی برای طرح و اعلام نظر در حوزه زنان را داشته باشد و اینکه محل دیگری موازی با این سازمان ایجاد نشود. تصمیم‌گیریها با مشورت با جامعه مدنی و اساتید دانشگاه و متخصصان فن صورت گیرد، از محدودیت برای زنان پرهیز شود، قوانین اصلاح شود، طرحها و لوایح اصولی و متناسب با حقوق انسانی زنان به تصویب برسد، سهمیه زنان در مجلس شورای اسلامی و مدیران ارشد زن در نقش استاندار و فرماندار افزایش یابد، از همه اقوام در استانهای کشور در مراکز تخصصی و تصمیمگیری حضور یابند، جامعه مدنی به خصوص سازمانهای غیردولتی زنان بتوانند اظهارنظر، پیشنهاد و مشورت بدهند تا مصوبه‌ها با پشتوانه بیشتری به اجرا درآید و توانمندسازی و افزایش مهارت برای زنان در اولویت قرار گیرد. اگر این خواسته‌ها محقق شود میتوانیم جایگاه واقعی خود را در جهان بیابیم. اما در طی مطالعه‌ای که داشته‌ام جایگاه کشور ما طبق داده‌های مراکز تحقیقاتی مطلوب نیست. ازاین‌رو باید تلاش بیشتری صورت گیرد تا بتوانیم نظر به توانمندی و تحصیلات و تخصص زنان جامعه در مرتبه آماری شایسته قرار گیریم.
ایکنا - چرا علیرغم اینکه این زنان هستند که مردان را به دنیا آورده و نقش مهمی در تربیت پسرها دارند، پسرها بعد از بزرگ شدن حتی قائل به رعایت حقوق مادران خود نیستند؟
این پرسش کلی است. همه مردان اینگونه نیستند. پسرانی هستند که زندگی و جوانی خود را وقف خانواده میکنند. این سؤال یک بررسی میدانی را میطلبد که علت این رفتارها روشن شود. نکته دیگر این است که فقط زنان مسئول تربیت فرزندان یا پسران نیستند. قانون مدنی به صراحت اعلام می‌کند که این وظیفه والدین (هم پدر و هم مادر) است که باید خانواده و محیط مربوط را به گونهای آماده کنند تا فرزند با گرفتن نکات و رفتار مثبت، راه درست زیستن و چگونه زیستن را بیاموزد. اینکه گاه مشاهده میکنیم این رفتارها از طرف پسران به عدم رعایت حقوق مادران منجر میشود تبعات حقوقی دارد.
ایکنا - به عنوان یک خانم فعال در حوزه زنان که به شرایط اجتماعی واقف هستید، مادرانی که قرار است دختران خود را در قرن 15 در ایران بزرگ کنند را به چه فعالیتی توصیه میکنند؟ چگونه دخترانی موفق در جامعه ایران تربیت کنند؟
مجدد شما را به سؤال قبل ارجاع میدهم. شرایط زمان و مکان در ابعاد مختلف زندگی تأثیرگذار است. ما در کشورمان آداب‌ورسومی داریم که خود را قائل به اجرای آن میدانیم اما اصول اصلی را فراموش نمیکنیم و آن احترام به والدین، داشتن حسن خلق، رعایت ادب و پاک دستی، تأکید به داشتن وجدان بیدار و رعایت کلیه جوانب حقوق انسانها است. این اخلاقیات در وجود ما نقش بسته است. اگر از این محدوده خارج شویم در نظر افکار عمومی مقبولیت و اعتبار خود را از دست میدهیم و اعتماد عمومی از ما سلب میشود. خانواده نقش بسیار مهمی دارند. چون فرزندان ما نباید از توجه خانواده بی‌بهره بمانند. شخصاً معتقدم کسب علم، دادن آگاهی، اطلاع‌رسانی از اوضاع (متناسب با نیازها) و حفظ کرامت انسانها قدم نخستین ورود به عرصه اجتماعی است.
به دختران پیشنهاد میکنم کسب دانش، کسب مهارت، ارزشگذاری به خانواده و اهمیت به مردم را به یاد داشته باشند و برای خدمت به مردم و جامعه کشورمان خود را آماده کنند. کلمه توصیه را به کار نمیبرم چون خود محتاج توصیه و پند هستم.
انتهای پیام
