Quranın və Peyğəmbərin (s) metodu budur ki, onlar özlərini camaatla mübahisədə tərəf hesab edirdilər və arqumentləri elədir ki, camaatı inandırmaq istəyirlər. Çoxarvadlılıq ailəyə və uşaqlara təsir edən məsələlərdən biridir və onun təsiri bir neçə nəsil boyu qalır.
Çoxarvadlılıq tərəfdarlarının əsas arqumenti “Nisa” surəsinin üçüncü və 129-cu ayələridir; Üçüncü ayədə ədalətin icra olunmaması qorxusu var. 129-cu ayədə də buyurmuşdur ki, nə qədər ədalət axtarsanız da, eşq və məhəbbət baxımından qadınlar arasında heç vaxt ədalətə nail ola bilməyəcəksiniz. Elə isə bir qadını buna görə narahat etməyin. Əgər güzəştə getsəniz və təqvaya riayət etsəniz, Allah tərəfindən bağışlanacaqsanız. İki ayəni yan-yana qoyduğumuzda qorxu, ədalət, əmin-amanlıq, təqva və ilahi bağışlanma onun açar sözləri olduğunu görəcəyik.
Qeyd olunan ayədə qadını sərgərdan və qərarsız qoyma, yəni qadınların çoxluğunda qadının xarakteri qərarsız olar. Ona görə də çoxarvadlılıqdan danışmaq əxlaqa ziddir. Ola bilərmi ki, insanlara şəxsiyyət vermək üçün gələn kamil din insan əhalisinin yarısının insan şəxsiyyətini nəzərə almasın?
Bəziləri qızların əhalisinin oğlanlardan daha çox olduğunu iddia edir, lakin indiki sosioloji araşdırmalara görə, doğulan hər yüz qıza orta hesabla 103-105 oğlan düşür, kişilərin əhalisi isə daha çoxdur.
Başqa bir məqam isə odur ki, biz halalla xeyirli işi (yaxşı və ən yaxşı) ayırmalıyıq. Xeyirli olan hər şey həm də halaldır, lakin bütün halallar yaxşı deyil. Halalların dairəsi də xeyir dairəsindən böyükdür. Məsələn, hədislərə görə, halalın şiddətli bəyənilmədiyi ən pis növü boşanmadır. Boşanma halaldır, amma yaxşı deyil. Çoxarvadlılıq da halaldır, amma bu, onun əxlaqlı və yaxşı olması demək deyil. İslamın sosial baxışı var və bu baxış fərdi baxışdan güclü şəkildə öndədir.
İslam insanların abrını qorumaq istəyir. Zina məsələsində görə bilərik ki, dörd şahidin varlığı xüsusi bir şahidlik və görmək növü ilə vurğulanır. Çünki o, insanların ictimai abrını mümkün qədər qoruyub saxlamaq və onların ləkələnməməsini istəyir. Görünür, onların cinayətlərini ətrafdakılara yaymaqda daha çox cəsarətləri var. İslamda 1400 il bundan əvvəl belə mütərəqqi baxış var idi.
Çoxarvadlılığın kişinin təbiətinin bir hissəsi olduğu barədə deyilənlər doğru deyil. Amma cəmiyyətimiz bu psixi boşluğu yaradır. Ona görə də o, fərdi təbiətin bir hissəsi deyil, sosial məsələlərin bir hissəsinə çevrilib. Fizioloji və psixoloji cəhətdən sübut etmək olar ki, bu məsələ kişi təbiətinə aid deyil.
Nə qədər ki, biz insanların mahiyyətini fərqli görürük, Quranda deyildiyi kimi heç bir sülh olmayacaq. Əsas məsələ qadın və kişi olaraq insanların mahiyyətinin bərabər və eyni olduğunu düşünməkdir. Belə olan halda qadın və kişinin şəxsiyyətinə hörməti bərabər görəcəyik və çoxarvadlılıq əxlaqi bir məsələyə çevriləcək. Yəni fövqəladə və xüsusi hallar istisna olmaqla, çoxarvadlılığa yol verməməliyik.
* Bu, İslam Ölkələri Sosiologiyası Departamentinin katibi Hüseyn Höccətpənahın sözlərindən bir hissədir.
4085728