بازسازی مسجد جامع خرمشهر در باغ موزه دفاع مقدس

یک‌بار و چند بار؛ بلکه چندین بار باید وضو ساخت ... یک نفر بگوید تقدس در تقدس را باید با چندین وضو بر زبان آورد. باید مقدس بود و پاک، تا به یاد خون‌های بر دیوارش، اشک بریزی و به نام روز رهایی‌اش، شوق را با قطره قطره در احساس درآمیزی. یکی است بگوید که خونین‌ترین نقطه خرمشهر را کدامین صدا، اذان بگذارد تا «قیام نمازش»، در ملکوتی در فرادست فرشته‌ات کند؟ راستی، آن یک نفر که بود که تقدس خرمترین ناحیه زخمی روزگاران دیروز را با تمام مباهات بر احساسی مباح در هم آمیخت و در ابرشهر یار مهربانی ابهت دیگرگونه داد و آمد در دل تکرار تا حدیثی عاشقانگی مکرر از مناره‌هایش به آسمان عبور کند و چرخ بزند در کهکشانی که این بار باید فراموشی را فراموش کند و بداند که این، پرتویی است از ابهتی ناتمام که در قلب خرم‌ترین ناحیه‌ زمین ناگهان از ویرانی‌هایش به آبادترین نقطه‌ای لاهوتی رسید.

یک نفر هم که از اهالی همان روزگار بود، روزنی در قلب پایتخت گشود تا یادگاری از گذشته نه چندان دور و یادبود تمام خاطرات فتح خونین‌شهر سر به فلک بکشد مسجد جامع خرمشهر است که مردان همرزم دیروزش، پرتویی از آن برداشته و قلب پایتخت را خورشیدباران کرده است. درست همین جایی که درخت باغ موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت به احترام نماد هم‌شکل و هم‌انداز‌ه‌اش قیام کرده‌اند و مقیم همین حوالی خواهند بود، خواهند ماند و با مسجد خرمشهر، ابدیت خواهند سرود.

بنام زیبایی، نگاه را بر نماد مسجد دوران دفاع آغاز می‌کنیم و به تکبیرالاحرامش قیام؛ که زیباست نماز خواندن در مسجدی که سنگر است و آن هم سنگری که سنگر تمام سنگرها است. مسجد خرمشهر نماد نمادهای دفاع مقدس! پای در پایتخت گذاشتی سلام بر تو و سلام بر روزهای دیروز.

مسجدی با خاطرات حماسی

یکی از مهمترین مساجدی که در طول دوران دفاع مقدس شاهراه حماسه‌های مقاومت بود، مسجد جامع خرمشهر بود. اگر نبود، خبر از مقاومت نبود در واقع مقدس‌ترین نقطه خرمشهر مرکز ثقل و گرانیگاه دفاع جانانه شهر بود. پس از آزادی خرمشهر نیز مسجد جامع نقطه امید رزمندگان در تصرف و پاکسازی شهر بود و با عملیات بیت‌المقدس جاودانه شد مسجدی که همیشه یادآور خاطراتی است که می‌تواند همه چیز را از دوران مقدس هشت ساله دفاع روایت کند.

آغاز ساخت مسجد خرمشهر در تهران

سال 89 در ایام سالگرد آزادسازی خرمشهر بود، مدیران شهر پایتخت و دست‌اندرکاران اداره تهران طی اخباری از شبیه‌سازی مسجد جامع خرمشهر به عنوان نمادی از مقاومت در باغ موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت با همان شکل و مساحت واقعی‌اش در خرمشهر خبر دادند. حالا در گوشه‌ای از پایتخت صدای مؤذن از گلدسته‌ای آن تاریخ را تکرار می‌کند. مسجد جامع خرمشهر در باغ موزه دفاع مقدس.

جایی که هم مسجد بود و هم سنگر

مسجد جامع، میعادگاه عاشقان شده بود، از اینکه از همان روزهای اول هر کسی هر کاری داشت مسجد جامع می‌رفت. اگر غذا می‌خواست مسجد جامع می‌رفت، اگر مجروح شده بود، مسجد می‌بردنش، اگر کسی دنبال گمشده‌ای می‌گشت مسجد جامع می‌رفت، حتی اگر اسلحه می‌خواست مسجد جامع می‌رفت، سازماندهی نیروها در مسجد جامع بود، خلاصه هر کاری که فکرش را بکنی در مسجد جامع صورت می‌گرفت.

فلسفه انتخاب مسجد جامع

به گفته مدیران شهری، انتخاب این مسجد برای بازسازی در باغ موزه دفاع مقدس، آن را از بنایی در جنوب به نمادی در حوزه دریافت و تفسیر جنگ بدل می‌کند و به آن موضوعیت و به مخاطب منظر تازه‌ای برای تفسیر می‌بخشد. خود مفهومی می‌شود برای ابدی بودن و جاودانه ماندنش، ضرورت‌ها را تذکر می‌دهد، آن هم در قلب پایتخت.

نماز خواندن در مسجد نمادین و البته واقعی

شاید مهمترین ممیزه این بنای یادبود با سایر نمادهای ممکن وجه کارکردی و البته آئینی عمیق آن است. این بنای یادبود صرفاً برای تماشا نیست و خود فضایی برای حضور و مشارکت جمعی در آئین عبودیت است. این مسجد که در مقیاس یک یکم ساخته شده، محلی است برای برپایی نماز و برگزاری مراسم‌های معنوی و مذهبی باغ موزه دفاع مقدس.

به نقل از ویژه‌نامه «روایت حماسه و مقاومت» باغ موزه دفاع مقدس