استفاده از مصداقهای روزآمد برای نمونه‌های تاریخی در تفسیر قرآن خودرأیی نیست
گروه ادب: مفسر تفسیر نور با بیان اینکه بیان مصداقهای روزآمد برای نمونه‌های تاریخی در تفسیر قرآن به معنای خودرأیی نیست، اظهار کرد: در تفسیر نور برای مثال‌های تاریخی از مصداقهای روزآمد استفاده شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست رونمایی از ترجمه تفسیر نور به زبان عربی، عصر امروز، یکشنبه، 14 اردیبهشت‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، مدرس و مفسر قرآن کریم و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن زراقط، سرویراستار و مترجم اصلی اثر در سرای اهل قلم بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
حجت‌الاسلام قرائتی در این مراسم با بیان اینکه هر چه کرده‌ایم لطف خدا بوده است، اظهار کرد: کتاب تفسیر نور در سال 85 به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد. پس از آن توسط حجت‌الاسلام والمسلمین متوسل خلاصه‌ای از آن که شامل بیش از 15 جزء بود به بیش از بیست زبان دنیا ترجمه و در سراسر جهان توزیع شد که طی آن سیل تقدیر و تشکرها را به سمت جمهوری اسلامی ایران روانه کرد.
وی ادامه داد: مدتی گذشت تا توفیق شد این اثر به زبان عربی نیز ترجمه شود. که در زمان ترجمه آن به زبان عربی شورایی از بزرگان نظیر آیت‌الله سیدمهدی روحانی و مصباح یزدی بر آن نظارت کردند.
مفسر تفسیر نور با بیان اینکه این اثر تاکنون نزدیک به بیست مرتبه تجدید چاپ شده است، عنوان کرد: قسمت‌هایی از این اثر نیز به عنوان درس دانشگاهی انتخاب شد که در مدت دو سال نزدیک به 50 مرتبه تجدید چاپ شد. همچنین آثاری نظیر سیمای سیاست در قرآن، سیمای اخلاق در قرآن، ساختمان و معماری در قرآن، فرهنگ در قرآن و غیره از تفسیر نور استخراج و به صورت مجزا منتشر شده است.
حجت‌الاسلام قرائتی با بیان اینکه یکی از قابلیت‌های قرآن این است که با هر مراجعه به آن چیزهای جدیدی برداشت می‌کنیم، گفت: امیرالمؤمنین(ع) نیز در این‌باره می‌فرمایند «قرآن دریایی است که دست به قعر آن نمی‌رسد»، همچنین از برکات نگارش این تفسیر آن بود که فضلای جوانی که می‌ترسیدند تفسیر بنویسند جرأت نگارش تفسیر یافتند و در واقع راه نگارش تفسیر برای علمای جوان باز شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به بیان برخی از ویژگی‌های تفسیر نور پرداخت و اظهار کرد: این اثر متن روانی دارد و به شکلی نوشته شده است که قابلیت ترجمه به زبان‌های دیگر را دارد برای نمونه در قرآن می‌خوانیم که حضرت ابراهیم(ع) به عموی خود می‌گوید چرا بت‌پرستی می‌کنی.
وی ادامه داد: این مطلب قصه تاریخ است و در روزگار ما استفاده ندارد به همین دلیل ما تلاش کردیم نکات موجود در آن را استخراج و بیان کنیم. ازهمین نمونه پنج نکته اساسی در ارشاد، امر به معروف و نهی از منکر می‌توان استخراج کرد؛ اول آنکه امر به معروف مشروط به سن خاصی نیست، نکته دوم آنکه تعداد افراد در امر به معروف اهمیت ندارد، نکته بعد آنکه برای امر به معروف نخست باید از خودی‌ها شروع کرد، نکته چهارم آن است که در اصلاح و ارشاد افراد اولویت‌بندی خیرها و مفسده‌ها اهمیت دارد و نکته آخر آنکه لازم نیست مخاطب امر به معروف ما مؤمن باشد.
حجت‌الاسلام قرائتی عنوان کرد: ما در تفسیر نور تلاش کردیم برای تمام اینگونه نمونه‌های تاریخی مصداقهای روزآمد بیان کنیم که البته برخی آن را به تفسیر به رأی اشتباه می‌کنند. اما باید توجه داشت بیان مصادیق روزآمد سیره و راه و روش اهل بیت(ع) است. برای نمونه وقتی به امیرالمؤمنین(ع) اعتراض شد که چرا به شخصی پول پرداخت نکرد و آن شخص به سپاه معاویه رفت، امام علی(ع) پاسخ داد عدالت علی قابل تحمل نیست این جمله جمله امیرالمؤمنین(ع) نیست، برگرفته از قرآن است که امام علی(ع) آن را در یک مصداق روزآمد استفاده کرده است.
وی همچنین اظهار کرد: در قرآن می‌خوانیم، قوم قریش در تابستان و زمستان هجرت می‌کردند، ممکن است سؤال پیش آید این کار چه فایده‌ای برای شرق وغرب دنیا دارد، اما مصداق امروز آن این است که با هجرت کردن در تابستان و زمستان می‌توان از سختی دور ماند تا این همه دانشجو و طلبه سه ماه از سال بیکار نباشند.
وی در پایان اظهار کرد: امیدواریم هر کاری انجام می‌دهیم ذخیره قیامت ما باشد وگرنه بی‌ارزش خواهد بود.
در بخش دیگری از این جلسه، حجت‌الاسلام زراقط به سخنرانی پرداخت و با بیان اینکه قرائتی را از سال 1986 می‌شناسم، اظهار کرد: با ترجمه عربی کتاب درس‌هایی از قرآن با قرائتی آشنا شدم و پس از آن با آنکه فارسی بلد نبودم برنامه‌هایی از تلویزیون تماشا می‌کردم.
وی با بیان اینکه یکی از خصوصیات برجسته حجت‌الاسلام قرائتی را می‌توان در تواضع علمی وی مشاهد کرد، گفت: به نظر مفسر خصوصیات برجسته زیادی دارد. از لحاظ زبان بیانی یکی از تفاسیری است که مخاطب عام دارد، یعنی هم متخصصان و هم مردم عوام می‌توانند از آن استفاده کنند.
ویراستار ترجمه عربی تفسیر نور اظهار کرد: این اثر از مباحث حاشیه‌ای دور است و وارد جزئیات و اختلافات تفسیری و کلامی نشده است و در آن از همه روش‌های تفسیری مثل قرآن به قرآن، ادبی، بیانی و غیره استفاده شده است.
حجت‌الاسلام زراقط گفت: همچنین در تفسیر نور مباحث فرقه‌ای خیلی محتاطانه بیان شده و در عین حال که فضائل اهل بیت بیان شده است به نقدهای مطرح شده پاسخ‌های علمی داده شده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به مراحل ترجمه این اثر اشاره کرد و گفت: به دلیل حجم زیاد کار، اثر را بین شش مترجم تقسیم کردیم و برای پرهیز از تفاوت نگارش دوباره آن را ویرایش کردیم تا یکنواخت شود.
