محمود لطفینیا، مبتهل برجسته کشور، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، در مورد شکلگیری ابتهال و کشورهای صاحب سبک در این هنر قرآنی گفت: اصل ابتهال به معنای دعا و مناجات است و این امر برای یک شیوه خاص و آهنگین از مناجاتخوانی در مساجد و محافل دینی مصطلح شده است.
رواج ابتهال در سوریه و مصر
وی افزود: این شیوه در قرن اخیر در سوریه و مصر بسیار رواج داشته است، در دیگر کشورهای اسلامی همچون ایران و عراق دعاخوانی هست اما نه به شیوهایی که مصریها و سوریها به صورت سنتی در مساجد خود اجرا میکنند. مناجاتخوانی و دعاخوانی آهنگین در این کشورها وجود دارد اما از سنتهای خاص خودشان پیروی میکنند، در واقع مناجاتخوانی و دعاخوانی در این کشورها چیزی شبیه خواندن دعای عرفه در نزد ما ایرانیان است.
لطفینیا با اشاره به اینکه دعاهای بسیار زیادی از ائمه اطهار(ع) به ما رسیده است، تصریح کرد: متونی که در ابتهال از آن استفاده میشود بیشتر نثر است، اما در سوریه و مصر متون دعایی، اغلب به شکل شعر است و شعرا بیشتر مناجاتها را ابتهالخوانی میسرایند. البته اصل ابتهال به شکل دعا و مناجات است منتها به ابتهال سرودههای مدح رسولالله(ص) و اهل بیت(ع) هم اضافه میشود.
مصر و سوریه، دارای برجستهترین مبتهلان جهان اسلام
این مبتهل برجسته کشورمان در ادامه اظهار کرد: از جمله برجستهترین مبتهلان دنیای اسلام میتوان به «محمد عمران»، «سید محمد نقشبدی»، «شیخ علی محمود»، «شیخ کامل یوسف البهتیمی»، «نصرالدین طوبار»، «محمد الهلباوی» و «محمد طوخی» اشاره کرد که از کشور مصر هستند، در سوریه نیز مبتهلان برجستهای همچون «توفیقالمنجد» در این عرصه حرفهایی برای گفتن دارند.
وی در مورد وضعیت ابتهال و ابتهالخوانی در کشورمان گفت: ابتهال در کشور ما یک فن و هنر قرآنی تازه است که هنوز به طور کامل جا نیفتاده است و دلیل آن هم این است که ابتهال بیشتر از زبان عربی بهره میبرد و مردم ما نیز با این زبان آشنایی اندکی دارند به همین جهت است که اقبال نسبت به ابتهال در کشور کم است.
صدای خوش و آشنایی با زبان عربی دو لازمه توفیق در ابتهال
لطفینیا افزود: لازم است که قاریان و کسانی که صدای زیبایی دارند با زبان عربی به طور کامل آشنا شوند و بعد از آشنایی با گرایش به این رشته میتوانند به موفقیت برسند؛ چرا که دو لازمه اصلی ابتهال آشنایی با زبان عربی و داشتن صدای خوش است. در سالهای اخیر و با توجه به برگزاری مسابقات ابتهال در کشور برخی از قاریان کشورمان به این هنر قرآنی ابراز علاقه نشان دادهاند و به فعالیت در این عرصه روی آوردهاند.
این قاری بینالمللی کشور اظهار کرد: چون به صورت آکادمیک و مدرسهای ابتهال و سایر هنرهای قرآنی را آموزش نمیدهیم از رشد بسیار کندی برخوردار هستند، اما با همه این وجود استعدادهای جوان خوبی در کشور حضور دارند که در صورت فعالیت در این عرصه به موفقیت خواهند رسید.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه مهمترین عنصر در ابتهال و موفقیت در آن داشتن صدای خوش است، یادآور شد: با توجه به اینکه در ابتهال از متن استفاده میشود رعایت برخی اصول در آهنگین خواندن متون باید قبل از ورود به ابتهال آموزش داده شود، مبتهل حتماً باید به متن و زبان متن آشنایی داشته باشد و اگر اینگونه نباشد مبتهل هر چقدر هم صدای خوشی داشته باشد، نمیتواند صدایش را به قاعده به آواز در بیاورد و اگر هم از عهده این کار بر بیاید، نمیتواند محتوا را با آواز خود تطبیق دهد.
لطفینیا در مورد آینده ابتهال در ایران گفت: باید کار کلاسیک بر روی آن صورت گیرد و قاریان کشورمان و مراکز فرهنگی اقدام به برگزاری آموزش ابتهال داشته باشند. بخشی از این آموزشها در مورد آشنایی با زبان و متون دعایی باشد.
این مبتهل برجسته کشورمان تصریح کرد: اگر نسبت به این امر اهتمام لازم به کار برده شود، اهرم خوبی برای جوانان خواهد بود تا وارد عرصه یکی دیگر از هنرهای قرآنی شوند و توانمندیهای خود را در این عرصه به ظهور برسانند.
وی اظهار کرد: به دلیل متون دعایی فوقالعادهای که از ائمه معصومین(ع) به ما رسیده است دعاهای فاخری وجود دارد که هم میتوان آنها را به دو سبک فارسی و عربی اجرا کرد، اما از آنجا که اقبال به زبان فارسی بیشتر است میتوان در این زمینه کار کرد.
خاطراهای از ابتهالخوانی در محضر مقام معظم رهبری
لطفینیا در پایان با اشاره به اینکه از سال 1358 به بعد به ابتهال علاقهمند شده است، گفت: از سال 1363 شروع به ابتهالخوانی کردم و یکی از مهمترین خاطراتی که در این زمینه دارم ابتهالخوانی در محضر مقام معظم رهبری در سال گذشته است که ایشان از این ابتهال اظهار رضایت کردند. یکی دیگر از خاطرات خوبم مربوط به ابتهالخوانی در «جزیره فاو» در زمانی که در دست ایرانیها بود، است. در یکی از بیمارستانها و در ایام ماه مبارک رمضان، ابتهالی را اجرا کردم که برای خودم بسیار جالب بود.
خبرگزاری ایکنا براساس رسالت خود، به جهت آشنایی جوانان با هنرهای قرآنی، چهار ابتهال فاخر دنیای اسلام را بارگذاری کرده است تا مورد استفاده علاقهمندان به این هنر قرار گیرد.
استاد هلباوی
استاد الحصری
استاد منشاوی و استاد عبدالباسط
استاد الحسینی
جامعه قرآنی چندی است بارقه های خبرگزاری تخصصی را در ایکنا میبیند