رمضان ماه آزادی انسان از قیود نفسانی است/ توبه؛ فکّ رهن انسان از گناه
گروه حوزه‌های علمیه: آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی با بیان اینکه توبه فک رهن انسان از گناه است، گفت: ماه رمضان ماه آزادی از قیود نفسانی است و آزادی یکی از بهترین نعمت‌ها برای انسان به شمار می‌آید.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) آیت‌الله‌العظمی عبدالله جوادی آملی دیروز 9 تیرماه در جلسه اخلاق، ضمن تبریک فرارسیدن ماه رمضان گفت: گاهی پیامبر خود را به نام شعیب معرفی می‌کند، چرا که شعبه‌های گوناگون رحمت الهی به وسیله ایشان به جامعه منتقل می‌شود.
این مفسر قرآن ادامه داد: سیره و سنّت و روشِ وجود مبارک حضرت رسول مصداق حقیقی راه مستقیم است، لذا ما راه مستقیمی نداریم که پیغمبر برابر آن راه حرکت کند، هر چه او می‌گوید و هر جا می‌رود، به مثابه راه مستقیم برای ماست.
ایشان با بیان این که وجود مبارک پیامبر(ص) برای ما طریقِ «مهیع» است، یعنی اگر همه جهانیان بخواهند راه آن حضرت را طی کنند، هیچ تزاحمی نیست، افزود: راه پیامبر(ص) راه رحمت، عقل و عدل است و اگر همه عاقل و عادل باشند، راه عقل بی‌زحمت و بی‌تصادف است. انسان عاقلِ عادل نه بیراهه می‌رود و نه راه کسی را می‌بندد.
این مرجع تقلید با اشاره به خطبه حضرت رسول(ص) در آخرین روزهای ماه مبارک شعبان، ادامه داد: در آخرین جمعه ماه شعبان وجود مبارک حضرت فرمود: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ» و یا در تعبیری دیگر دارد «قَدْ أَظَلَّکُمْ شَهْر»، تعبیر روایت این است که ماه پربرکت رمضان روی سر شما سایه انداخت و شما زیر سایه این ماه هستید، گاهی تعبیر روایت این است که ماه مبارک رمضان به طرف شما اِقبال کرد و از آن استقبال کنید.
آیت‌الله جوادی آملی تصریح کرد: این‌چنین نیست که ما به طرف ماه مبارک رمضان برویم، بلکه این گردش روزگار است که بالأخره این ماه پر برکت را به ما می‌رساند.
آیت‌الله جوادی آملی اضافه کرد: پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود «قَدْ أَظَلَّکُمْ شَهْر»، «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ»؛ ماه خدا از راه رسید و بر شما سایه انداخت، زیر سایه ماه خدا باید حرکت کنید. در این ماه برکات الهی فراوان هست و طلبکاران، فرشتگان الهی هستند که به دستور ذات اقدس الهی کار می‌کنند، این فرشتگان که مأموران الهی هستند و ذات اقدس الهی که طلبکار اصلی است، آمادگی خود را اعلام کردند و فرمود خیلی از شماها بدهکارید و بسیاری از شماها گِرو دادید، بیایید، فکّ رهن کنید.
ایشان در تبیین مفهوم تعبیر فک رهن در این کلام رسول خدا (ص)، خاطرنشان کرد: در جریان اخلاق و حقوق دینی، اگر کسی «حقّ الله» به عهده اوست، گناه و معصیتی کرده است، این شخص بدهکار است. هر بدهکاری باید گِرو بسپارد.
وی تاکید کرد: گرو در برابر خدای سبحان، زمین، خانه و فرش نیست، بلکه خود انسان را گِرو می‌گیرند و در این صورت قدرت حرکت ندارد. این که بعضی‌ها می‌گویند ما هر چه می‌خواهیم چشممان، زبانمان، دستمان و ... را کنترل کنیم، نمی‌توانیم، بیچاره‌ها درست می‌گویند، چون بسته هستند.
صاحب تفسیر تسنیم با اشاره به روایتی از امیرالمؤمنین(ع) بیان داشت: مرحوم صدوق نقل می‌کند که فردی به امیرالمؤمنین(ع) عرض کرد هر چه می‌خواهم برای ادای نماز شب موفق شوم، نمی‌شود، فرمود: «قَدْ قَیَّدَتْکَ ذُنُوبُکَ»؛ گناهانِ روز دست و بال تو را بست. وی اظهار کرد: بیان نورانی حضرت در آخرین جمعه ماه پربرکت شعبان این است که آقایان، برادران و خواهران! «إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ»، این «رهین» فعیل به معنای مفعول است؛ «رهین» یعنی «مرهون»، فرمود جانتان در گِرو کارهای قبلی شماست و بیایید فَکّ رهن کنید، فکّ رهن هم به توبه است «فَکُفُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ».
این مرجع تقلید، ماه رمضان را ماه آزادی از قیود نفسانی خواند و تصریح کرد: یکی از بهترین نعمت‌ها، نعمت آزادی است و این ماه، ماه آزادی است. انسان باید به گونه‌ای زندگی کند که گرفتار چشم و گوش نباشد، این بهترین راه فَکّ رهن شدن است.
ایشان در فراز پایانی سخنان خود به لذت مومن در هنگام افطار اشاره کرد و گفت: براساس روایات، موقع افطار روزه‌دار در دو حال خوشحال است: یکی «عِنْدَ إِفْطَارِهِ» و یکی هم «عِنْدَ لِقَاءِ اللَّهِ». لذّتی که انسان در حال افطار دارد، هرگز در طول سال در هنگام ناهار ندارد. چرا در هنگام افطار لذّت می‌برید؟ برای خوردن است یا احساس می‌کنید وظیفه‌ای باید انجام می‌دادید و دادید؟.
