بررسی و معرفی اقسام تقیه در «مبانی فقهی تقیه مداراتی»

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) این کتاب به قلم سیدمحمدیعقوب ‌موسوی‌ سنگلاخی و از سوی انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) در سه گفتار منتشر شده است.

مولف این اثر با اشاره به آیه شریفه «لَا یتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَافِرِینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ وَمَنْ یفْعَلْ ذَلِکَ فَلَیسَ مِنَ اللهِ فِی شَیءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً وَیحَذِّرُکُمُ اللهُ نَفْسَهُ»، می‌نویسد: خداوند در این آیه، مسلمانان را از دوستی با کافران و پذیرش ولایت آنان نهی کرده و استثنایی قائل شده که آن را با جملة «إِلاَّ أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً» بیان کرده است و دوستی با کافران و مشرکان و پذیرش ولایت آنان را جایز شمرده است. دانشمندان و مفسران شیعه و سنی این استثنا را به تقیه تفسیر کرده‌اند.

وی در ادامه می‌نویسد: دانشمندان از این آیه جواز تقیه را استنباط کرده‌اند؛ به این معنا که انسان برای جلوگیری از ضرر دشمنان که به نفس یا آبرو یا مال انسان بر می‌گردد، سخن باطل بگوید یا کار حرامی را انجام دهد. بنابراین کسی که در حال اکراه برای محافظت خودش از هلاکت، سخن کفرآمیز بگوید در حالی که قلبش به ایمان آرامش یافته است، کافر شمرده نمی‌شود بلکه معذور خواهد بود.

در این کتاب پس از مقدمه در گفتار نخست، به معنای لغوی و اصطلاحی تقیه پرداخته شده است؛ در گفتار دوم، ادله مشروعیت تقیه مورد توجه قرار می‌گیرد که شامل آیات، روایات، فطرت، اجماع، سیره متشرعه، عقل و سیره عقل می‌شود.

گفتار سوم نیز که به اقسام تقیه اختصاص دارد به مواردی مانند تقسیم تقیه از نظر حکم و تقسیم تقیه از نظر موضوع پرداخته است.