کیفیت پایین نمایشنامه‌‌های دینی دلیل اصلی افت این گونه تئاتر است

جلیل موسوی، کارگردان تئاتر در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره ویژگی‌های تئاتر دینی گفت: بعد از انقلاب اسلامی تئاتر دینی به عنوان یکی از سبک‌های اصلی در تئاتر ما شروع به کار کرد، اما آنچه مشخص است این‌که هیچ گاه نتوانستیم برای این عنوان تعریف و چارچوبی مشخص تعیین کنیم. بدین معناکه بدانیم به چه تئاتری عنوان دینی می‌دهند و این کار از چه ویژگی‌هایی بهره می‌برد، البته اظهار نظرهایی در این رابطه انجام شده است، اما هر کدام از تعاریف عرضه شده به شکلی خاص معتقد است که نمی‌توان برای آن کلیتی در نظر گرفت.

وی افزود: رایج‌ترین شکل از تئاتری که از آن به عنوان دینی نام می‌برند نمایش‌هایی است که در آن موضوعاتی که درباره ائمه است مورد توجه قرار می‌گیرد. برای مثال قصه‌ای که به نوعی عاشورا را تصویر می‌کند، اثری دینی محسوب  می‌شود. این نوع نگاه در جای خود شایسته و صحیح است، اما کافی نیست، چون در چنین شرایطی ما تنها فیلم‌های تاریخی را به عنوان نمایش دینی مطرح کرده‌ایم، درصورتی که این گونه دارای ابعاد بسیاری است. گفته خود را این‌گونه تکمیل می‌کنیم که ممکن است یک نمایش در ظاهر برای کودکان ساخته شده باشد، اما در عمل مهمترین پیام‌های قرآنی در آن داده شود.

وی در پاسخ به این سوال که چرا نمایش‌های دینی ما عمدتا از کیفیت بالایی بهره نمی‌برند، گفت: دلیل این امر را باید در نمایشنامه‌های موجود جستجو کرد، چون نمایشی که کیفیت پایین دارد به هیچ وجه نمی‌تواند منجر به یک کار خوب شود، حتی این ضعف به صورت مستقیم به روی کارگردانی و بازی نیز تاثیر بگذارد. برای رهایی از این نقصان نیز باید در این حوزه سرمایه گذاری کرد، یعنی به نمایشنامه حتی بیشتر از بازی بها داد تا نویسندگان انگیزه پیدا کنند که با وقت و تحقیقات کافی در این حوزه فعالیت کنند. نکته دیگر این‌که باید از وجود کارشناسان دینی که آشنا با هنر نمایش هستند برای ارتقا متون نمایشی استفاده کرد.

این کارگردان با بیان این‌که برگزاری جشنواره‌ها هم راهی دیگر برای رونق تئاتر دینی است، گفت: برگزاری هر جشنواره به خودی خود سبب به وجود آمدن شور و شوق می‌شود، این اشتیاق نیز باعث می‌شود که هنرمندان جوان با انگیزه بیشتری کار کنند. با این توضیح من برگزاری جشنواره‌های موضوعی را اقدامی خوب ارزیابی می‌کنم که می‌تواند سبب رشد این شکل از هنر نمایش شود، البته قبول دارم که صرف برگزاری به خودی خود نباید تنها مسیر پیش روی ما باشد، بلکه باید با راهکارهای دیگر هم به رونق تئاتر دینی کمک کند. برای مثال ارتباط با دیگر کشورهای مسلمان و همکاری با آنها راهی است که ما را هم به برداشت‌های جدید خواهد رساند هم این که باعث می‌شود مسلمانان بیشتر به هم نزدیک شوند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: امروز هجوم فرهنگی به صورت جدی فرهنگ ما را مورد حمله قرار داده است. برای مثال می‌توان از سریال‌هایی که هم اکنون از ماهواره‌ها پخش می‌شود اشاره کرد. راه مقابله با این هجوم نیز کار فرهنگی و هنری کردن است، بدین معنا که اولا با برنامه‌های تلویزیونی به خطرات این هجمه پرداخته شود. دوم این‌که با کارهای خوب داخلی این امکان را به تماشاگران بدهیم که جذب کارهای خوب داخلی شوند و از آثار سخیف ماهواره دوری کنند. در این میان تئاتر و سینما هنرهایی هستند که قادرند مخاطبان وسیعی را جذب خود کنند.

موسوی در پاسخ به این سوال که امکانات نمایش باید در شهرستان‌ها نیز همانند تهران باشد، گفت: ما باید هنر را در سراسر کشور حمایت کنیم، چون خلاصه کردن هنر به پایتخت نتیجه ای اندک در پی خواهد داشت، اما اگر به هنر نمایش در شهرستانها نیز توجه شود مطمئن باشید جواب به دست آمده بسیار گسترده خواهد بود، البته در این میان مسئولان نیز با حمایت‌های خود قادرند به کسانی که در شهرستانها فعالیت هنری می‌کنند یاری رسانند. برای نمونه من به شهرستان رباط کریم اشاره می کنم که خود به عنوان سینمادار در آن مشغول هستم. این شهر که مردمی انقلابی دارد نشان داده‌اند که از کارهای خوب ارزشی حمایت می‌کنند، اما به شرطی که امکان نمایش برای آن فراهم شود.

کارگردان نمایش «نجوای دل» در پایان بیان کرد: رونق تئاتر دینی در کشورمان به راحتی می تواند رخ دهد، چون ما هم مردمی دین‌مدار داریم هم اینکه در دین مبین اسلامی موضوعات بسیار گسترده هستند، به شرطی که با استفاده از نیروهای متخصص و علاقه مند به این خواسته رسید، رسیدن به این خواسته نیز یک همت جمعی را طلب می‌کند.