تبیین رابطه مطلوب گروه‌های علمی تربیتی با طلاب
کانون خبرنگاران نبأ/ محمدعلی بیطرفان: مدیر گروه علوم قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی مشهد درباره بررسی رابطه مطلوب گروه‌های علمی تربیتی با طلاب گفت: رابطه مطلوب رابطه‌ای است که منظم و مستمر و به دور از افراط و تفریط باشد که گروه از وضعیت تحصیلی، آموزشی، پژوهشی، تربیتی طلاب مطلع باشد.
به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، حجت‌الاسلام محمد قربان‌زاده، مدیر گروه علوم قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی مشهد درباره بررسی رابطه مطلوب گروه‌های علمی تربیتی با طلاب گفت: امام رضا(ع) می‌فرمایند: «لو علموا الناس محاسن کلامنا لاتّبعونا» به این معنا که اگر مردم زیبایی‌های سخنان ما را می‌دانستند از ما پیروی می‌کردند و این وظیفه ما است که معارف ناب اهل بیت(ع) و گوهرهای کمیاب با ارزش قرآن را استخراج کنیم و در اختیار طلاب و به این واسطه در اختیار جامعه بشری، انسان‌ها، مسلمانان و شیعیان قرار دهیم.
وی پیرامون رابطه بین گروه‌ها و طلاب اظهار داشت: رابطه بین گروه‌ها و طلاب از چند جهت قابل بحث است. ابتدا اینکه وظیفه کلی که برای گروه در نظر گرفته شده ارتباط مستمر و مستقیم با طلاب و هدایت آنها در امر تحصیل است. در این بین تحصیل اعم از آموزش، پژوهش و موضوعات تربیتی است و به‌ویژه در جامعة المصطفی(ص) که گروه‌های علمی با پسوند تربیتی معرفی شده‌اند، گروه‌ها علاوه بر فعالیت‌های آموزشی باید امور تربیتی را هم مدنظر قرار دهند. البته خصوصیت حوزوی بودن جامعة المصطفی(ص) خودش مؤیّد همین مسئله است که در اینجا آموزش صرف، مدنظر نیست و علاوه بر پرداختن به امر آموزش نکاتی دیگری که مربوط به امر پژوهش و تربیت هستند نیز باید مدنظر قرار بگیرد.
عضو هیئت علمی المصطفی(ص) مشهد افزود: نوع ارتباط در اینجا باید همان ارتباط حوزوی، یعنی جدیت و تلاش، احترام متقابل و انتظارات متقابل باشد. بحث انگیزه در جدیت و تلاش، از همان وظیفه ذاتی و وظیفه دینی که برای یک مبلّغ تعریف شده است گرفته می‌شود که شخص با انگیزه بالای این رشته را انتخاب کرده و تصمیم گرفته موضوعات مرتبط با این رشته را فرا بگیرد. در این راستا استاد هم به خاطر شوق و علاقه‌اش به این رشته و این مجموعه علمی، این فضا را انتخاب کرده و با جدیت و تلاش سعی می‌کند که کارهای مربوط به آموزش و پژوهش و تربیت طلاب را پیش ببرد.
مدیر گروه علوم قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی مشهد ادامه داد: از جهت پژوهشی، طلبه‌ها سعی دارند که شیوه پژوهش در علوم اسلامی را یاد بگیرند. در موضوعات تربیتی سعی بر این است که تربیت، تربیت اسلامی و قرآنی و منطبق با معارف اهل بیت(ع) باشد و از این حیث نوع ارتباطی که اینجا برقرار است ارتباط خیلی خوب و عالی است ولی بهتر از این هم می‌توان برنامه‌ها را تنظیم کرد. در قسمت آموزش نوع ارتباطی که هست، استاد درس را ارائه می‌دهد و طلبه‌ها هم استفاده می‌کنند ولی آن چیزی که در اینجا بهتر به نظر می‌رسد، جدیت است که باید در بحث آموزش لحاظ شود.
حجت‌الاسلام قربان‌زاده یادآور شد: اساتید باید سخت‌گیر باشند. در مواردی طلبه‌ها انتظاری زیادی از استاد ندارند و این باعث ضعف آموزش می‌شود. اگر مسئولان آموزش مسائل مرتبط به قوانین آموزش را در کلاس‌ها پیگیری نکنند این باعث می‌شود کلاس‌ها جدی تلقی نشوند. باید از قبل به صورت دقیق برنامه‌ریزی شود تا در ساعتی که طلبه مشغول به آموزش است موضوع دیگری مطرح نباشد. متون درسی آموزشی باید متناسب با عصر حاضر و پاسخگوی نیاز طلبه باشد و این یک همت مضاعف از طرف استاد و شاگرد را می طلبد که این متون را اصلاح کرده و متون کاملی را در این حوزه ارائه دهند.
عضو هیئت علمی مجتمع آموزش عالی مشهد پیرامون فعالیت‌های پژوهشی نیز عنوان کرد: در حوزه پژوهش و فعالیت‌های پژوهشی، طلاب باید از همان مقطع کارشناسی در این حوزه به طور جدی ورود پیدا کنند و تقویت شوند. این وظیفه گروه‌ها است که طلبه‌ها را تشویق کنند و موضوعاتی که در آنها انگیزه برای طلبه‌ها ایجاد می شود را به آنان گوشزد کنند مبنی بر اینکه موضوعاتی را که در آنها انگیزه و اشتیاق دارند انتخاب کنند نه موضوعاتی که در آن ها هیچ انگیزه‌ای ندارند. همچنین سعی کند تحقیقاتی که از طلبه می‌خواهند جهت‌دار و هدفمند باشد که در آخر طلبه از پژوهش خود سود ببرد.
حجت‌الاسلام قربان‌زاده تأکید کرد: گروه‌ها سعی کنند در موضوعات تربیتی طلبه‌ها را به نحوی راهنمایی کنند که سؤالاتی که مربوط به این حوزه است را به‌راحتی با اساتید در میان بگذارند و از آنان بپرسند. اساتید نیز سعی کنند موضوعات مربوط به مسائل تربیتی را در ضمن برگزاری کلاس‌ها در لابلای دروس آموزش دهند.
وی یک رابطه مطلوب بین گروه‌های علمی تربیتی با طلاب گفت: رابطه مطلوب آن است که هم موضوعات آموزشی، هم پژوهشی و هم تربیتی طوری باشند که در آن، طلبه و گروه هماهنگ پیش بروند. موضوعات آموزشی در گروه‌ها باید برآورده شود. رابطه مطلوب آن رابطه‌ای است که رضایت طلبه و بازدهی مناسب را در پی داشته باشد.
مدیر گروه علوم قرآن و حدیث مجتمع عالی مشهد اظهار کرد: در یک رابطه مطلوب پیشنهادات طلاب باید ترتیب اثر داده شود در غیر این صورت اقبال گروه‌ها میان طلاب از بین می‌رود. همچنین طلاب باید احساس کنند که مشکلات عملی و علمی مطرح شده با گروه در حال پیگیری و ارتفاع است. در مورد متون، در مورد سرفصل‌ها و ستون برای بعضی دروس وقتی کمی در نظر گرفته شده است. همچنین بحث‌های مربوط به تفسیر، بحث‌های آزاد حدیث تفسیری، کرسی‌های نظریه‌پردازی و بحث‌های آزاد بین مؤلفین و طلاب برگزار شود. بی‌اعتمادی طلبه‌ها، کاهش انگیزه تحصیلی و ایجاد تضاد از آسیب‌های رابطه ناموفق گروه‌ها با طلاب است.
وی تصریح کرد: رابطه مطلوب رابطه‌ای است که منظم و مستمر و به دور از افراط و تفریط باشد. در این راستا حد مطلوب آن است که گروه از وضعیت تحصیلی، آموزشی، پژوهشی، تربیتی طلاب مطلع باشد؛ به طوری که مثل شاگرد خودش نگاه عمیق و دقیقی به طلبه داشته باشد و موضوعات مورد علاقه طلبه را بشناسد و برای او تنظیم کند و قسمت‌های خالی طلبه را با موضوعات خوب آموزشی، فرهنگی، پر کند.
حجت‌الاسلام قربان زاده افزود: مشکل کمبود اساتید در گروه‌ها نیز باید حل شود. اگر گزینش اعضای هیئت علمی متناسب با نیاز طلاب باشد خیلی از ضعف‌ها برداشته می‌شود و اساتید فرصت کافی برای ارتباط مستمر، ارزیابی و جهت دهی طلاب پیدا می کنند. جهت دیگر هماهنگی بین اعضای گروه است. در این رابطه باید مدیران گروه‌ها جلساتی بین اعضای گروه بگذارند و آن نکاتی که طلبه‌ها به اساتید منتقل کرده‌اند در گروه جمع‌بندی کنند و برای بهبود کار و رفع نواقص مورد ارزیابی قرار بگیرند.
