چشم‌انداز مسابقات زین‌الاصوات؛ اضافه شدن رشته‌های حفظ، مفاهیم و نهج‌البلاغه
مسئول کمیته داوری مسابقات زین‌الاصوات از برنامه‌های آینده برای توسعه این رویداد قرآنی خبر داد و گفت: رشته‌های حفظ، مفاهیم قرآن و نهج‌البلاغه با شیوه‌های نوین آموزشی و پژوهشی به مسابقات اضافه خواهند شد.
مرحله نهایی نخستین دوره مسابقات ملی «زین‌الاصوات» طی این ماه از سوی مؤسسه قرآنی آل‌البیت(ع) در شهر مقدس قم برگزار شد. این رویداد که با هدف شناسایی و پرورش استعداد‌های جوان در عرصه تلاوت قرآن کریم طراحی شده، میزبان صد‌ها نوجوان و جوان قاری از سراسر کشور بود، در فضای آکنده از نور قرآن و عطر معنویت، با حضور جمع کثیری از قاریان و حافظان نوجوان و جوان از سراسر کشور به همت مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت آل‌البیت (ع) برپا شد. به همین بهانه و در گفت‌وگویی با محمد بادپا، مسئول کمیته فنی و داوری این مسابقات، به جزئیات طراحی ساختار فنی، فرایند داوری، برنامه‌های آموزشی و چشم‌انداز آینده این رویداد پرداختیم.
ایکنا_ مسابقات قرآن زین‌الاصوات با چه اهدافی و به چه نحوی شکل گرفت؟
این مسابقات حاصل حدود یک سال برنامه‌ریزی مستمر بود. مؤسسه آل‌البیت (ع) با هدف ایجاد زمینه تازه برای ظهور استعداد‌های قرآنی و بازتعریف فضای رقابت قرآنی در میان نوجوانان و جوانان، تصمیم به برگزاری این رویداد گرفت. از همان ابتدا تأکید ما بر این بود که «زین‌الاصوات» صرفاً یک رقابت نباشد، بلکه به مدرسه‌ای برای رشد و شکوفایی تبدیل شود. به همین دلیل، علاوه بر جنبه فنی، به ابعاد آموزشی، تربیتی و فرهنگی نیز توجه ویژه‌ای داشتیم.
مؤسسه آل‌البیت (ع) همواره در مسیر گسترش فرهنگ قرآن و عترت پیشگام بوده و در طراحی این مسابقات نیز تلاش کردیم فضای رقابتی سالم و اخلاق‌مدار ایجاد کنیم تا شرکت‌کنندگان ضمن رقابت، روحیه همدلی و دوستی را تجربه کنند.
طراحی ساختار فنی و معرفی رشته‌ای نو
ایکنا_ ایجاد رشته جدید «دوخوانی» از نوآوری‌های این مسابقات بود. درباره آن بیشتر توضیح دهید.
پس از دعوت به همکاری در کمیته فنی، یکی از نخستین اقدامات ما تدوین آیین‌نامه‌ای برای داوری و اجرای مسابقات بود تا شفافیت، عدالت و انسجام در روند کار حفظ شود. در کنار دو رشته شناخته‌شده و رایج «قرائت تحقیق» و «قرائت تقلیدی»، تصمیم گرفتیم فضایی تازه برای خلاقیت قاریان ایجاد کنیم. بر همین اساس، با الهام از تجربه‌ای موفق در یکی از نهاد‌های قرآنی، رشته‌ای نو با عنوان «دوخوانی» یا «منافسه» طراحی شد.
در این شیوه، دو قاری به‌صورت زنجیره‌وار و متناوب آیات قرآن را تلاوت می‌کنند؛ یکی بخشی را می‌خواند و دیگری ادامه می‌دهد. این سبک باعث ایجاد شور، پویایی و تعامل می‌شود و مهارت‌هایی نظیر هم‌نوایی صوتی، هماهنگی لحنی، خلاقیت در طراحی تلاوت و تقویت روحیه جمعی را در قاریان جوان پرورش می‌دهد.
وی ادامه داد: رشته دوخوانی با استقبال چشمگیر شرکت‌کنندگان روبه‌رو شد و در نهایت، هشت گروه برتر به مرحله نهایی راه یافتند. بازخورد مخاطبان نیز بسیار مثبت بود؛ بسیاری این رشته را گامی مؤثر در جهت ارتقای جذابیت شنیداری مسابقات قرآنی دانستند.
بیشتر ببینید؛
- نشست خبری اولین دوره مسابقات قرآن «زَینُ الْأَصْوَات»
- افتتاحیه مسابقات سراسری زین الاصوات در قم
- اولین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم «زین الاصوات»
- اختتامیه اولین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم زین الاصوات
- نفرات برگزیده اولین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم زین الاصوات
ایکنا_ از جزئیات داوری و نحوه انتخاب قاریان برتر بگویید.
برای حفظ سلامت و دقت در ارزیابی‌ها، مسابقات در سه مرحله مقدماتی، نیمه‌نهایی و نهایی برگزار شد. در مرحله مقدماتی، به جای هیئت داوران رسمی، از گروهی از اساتید و صاحب‌سبک در حوزه صوت، لحن و تجوید بهره گرفتیم تا غربالگری اولیه با رویکرد علمی و عادلانه انجام شود.
در مرحله نیمه‌نهایی، چهار داور رسمی برای هر رشته انتخاب شدند تا آثار ارسالی را به صورت آفلاین و تخصصی داوری کنند. پس از بررسی چندمرحله‌ای، ۴۲ قاری در بخش قرائت تقلیدی، ۳۶ قاری در بخش قرائت تحقیق (بزرگسالان) و هشت گروه در رشته دوخوانی به مرحله نهایی راه یافتند.
کیفیت شرکت‌کنندگان بسیار فراتر از انتظار بود. بسیاری از این عزیزان از فینالیست‌های مسابقات معتبر کشوری مانند مسابقات سازمان اوقاف بودند. همین امر سطح رقابت را بالا برد و باعث شد شاهد تلاوت‌هایی در سطح ملی باشیم.
آموزش؛ رکن جدایی‌ناپذیر از رقابت قرآنی
ایکنا_ یکی از ویژگی‌های این مسابقات، توجه به آموزش در کنار رقابت بود. این رویکرد از کجا شکل گرفت؟
معتقدیم که مسابقه بدون آموزش، معنای کاملی ندارد. هدف از رقابت، رشد و ارتقاست، نه صرفاً کسب رتبه. به همین دلیل، در کنار برگزاری مسابقات، برنامه‌های آموزشی متعددی را تدارک دیدیم.
یکی از برنامه‌های شاخص، «کارگاه تخصصی توانمندسازی قاریان» بود که به صورت غیرحضوری برگزار شد. در این کارگاه از حضور استاد تلاوت، علی محرابی بهره‌مند شدیم. قاریان شرکت‌کننده تلاوت خود را ارسال کردند و ایشان برای هر نفر دو مجموعه تحلیل ارائه داد؛ یکی شامل نظرات کلی و راهبردی و دیگری تحلیل جزءبه‌جزء و نفس‌به‌نفس تلاوت.
نتیجه شگفت‌انگیز بود. در فاصله کوتاه بین کارگاه و مرحله نهایی، سطح کیفی تلاوت‌ها به شکل محسوسی ارتقا یافت. این تجربه نشان داد که اگر رقابت با آموزش همراه شود، نتیجه آن رشد واقعی و پایدار قاریان خواهد بود.
این طرح می‌تواند الگوی موفقی برای سایر نهاد‌های قرآنی باشد تا مسابقات را از فضای صرفاً رقابتی به بستری آموزشی و پرورش‌محور تبدیل کنند.
ایکنا_ آینده «زین‌الاصوات» را چگونه می‌بینید و چه برنامه‌هایی برای دوره‌های بعدی دارید؟
در گام‌های آینده، توسعه کمی و کیفی مسابقات در دستور کار است. ان‌شاءالله در دوره‌های بعد، رشته‌های حفظ قرآن کریم، مفاهیم قرآن کریم و نهج‌البلاغه به مجموعه اضافه خواهد شد. نگاه ما صرفاً برگزاری آزمون‌های کتبی نیست؛ بلکه در بخش مفاهیم به‌دنبال استفاده از روش‌های نوین آموزشی هستیم. برای مثال، یکی از ایده‌ها این است که شرکت‌کنندگان یک مقاله پژوهشی قرآنی تدوین و سپس در حضور داوران از آن دفاع شفاهی کنند. این شیوه که در برخی مراکز علمی کشور تجربه شده، می‌تواند باعث تعمیق درک مفاهیم و تقویت روحیه پژوهشگری و تفکر نقادانه در میان جوانان شود.
علاوه بر این، قصد داریم از ظرفیت فضای مجازی نیز بهره بیشتری بگیریم تا شرکت‌کنندگان از نقاط مختلف کشور بدون محدودیت جغرافیایی بتوانند در این رویداد حضور یابند. همچنین برنامه‌هایی برای تشکیل بانک استعداد‌های قرآنی کشور در نظر گرفته شده تا از نفرات برتر در پروژه‌های آموزشی، رسانه‌ای و تبلیغی آینده استفاده شود.
ایکنا_ در پایان، اگر نکته‌ای باقی‌مانده بفرمایید.
حقیقتاً برگزاری این مسابقات نتیجه همکاری و همدلی همه عوامل بود؛ از مدیران مؤسسه آل‌البیت (ع) گرفته تا داوران، اساتید راهنما، تیم فنی و حتی خانواده‌های شرکت‌کنندگان. این رویداد نشان داد که با برنامه‌ریزی دقیق و نگاه علمی می‌توان تحولی در فضای رقابت‌های قرآنی ایجاد کرد.
امیدواریم با استمرار این مسیر و حمایت نهاد‌های قرآنی کشور، «زین‌الاصوات» به عنوان الگویی موفق در سطح ملی و حتی بین‌المللی مطرح شود. هدف ما این است که نوجوانان و جوانان با قرآن زندگی کنند، نه فقط آن را تلاوت نمایند. «زین‌الاصوات» پلی است میان قرائت و تربیت، میان صوت و معنا؛ پلی که می‌تواند نسلی تازه از قاریان متفکر، خوش‌صدا و بااخلاص را به جامعه قرآنی کشور معرفی کند. بی‌تردید، این مسابقات نه تنها تلاوت قرآن، بلکه زیستن با قرآن را در جان جوانان ایرانی زنده می‌کند.
وهاب خدابخشی
انتهای پیام
