مذهب، عامل اصلی وفاق اجتماعی يك ملت است
گروه انديشه: مليت ايرانی و زبان فارسی هرچند در وفاق اجتماعی بی‌تأثير نيستند، اما نقش تبعی دارند و نقش اصلی وفاق اجتماعی در ايران در پانصد سال گذشته، مذهب تشيع بوده است.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، متن فوق بخشی از مقاله «عوامل وفاق اجتماعی ايرانيان در تاريخ معاصر با تأكيد بر نقش تشيع» نوشته «رضا رمضان‌‌نرگسی» دانشجوی دكترای رشته علوم سياسی، گرايش مسائل ايران است كه در آخرين شماره از فصل‌نامه علمی ـ تخصصی «تاريخ در آينه پژوهش» آمده است.
نويسنده در اين مقاله با توجه به مهم‌بودن وفاق اجتماعی، عوامل اصلی وفاق اجتماعی ايرانيان و مفاهيمی مثل ولايت الهی نزد ايرانيان و ارتباط آن با ولايت فقيه نزد شيعه را مورد دقت قرار داده است وی در اين مقاله پس از بررسی تاريخی عواملی، مثل زبان و مليت و نژاد ايرانی، سير تكامل وفاق اجتماعی ايرانيان در سايه مكتب تشيع را به تصوير كشيده است.
در اين مقاله می‌خوانيم: عامل اصلی و تعيين‌كننده در سربلندی و عزت يك ملت، ميزان همبستگی اجتماعی بين آحاد آن است؛ لذا شناخت عوامل اصلی تقويت وفاق اجتماعی اهميت ويژه‌ای دارد.
در باب وفاق اجتماعی در ايران اگر اوراق تاريخ ايران از زمان سقوط سلسله ساسانيان تا زمان روی كارآمدن صفويان را ورق بزنيم جامعه‌ای با مشخصات ممتازی كه در عهد صفويان به‌وجود آمد نمی‌يابيم.
شهيد مطهری معتقد است آن‌چه موجب وفاق اجتماعی يك ملت می‌شود، عوامل دست دومی همانند زبان مشترك يا نژاد مشترك يا اقليم مشترك نيست؛ بلكه آن‌چه اولا و بالذات افراد را به هم متصل می‌كند درد مشترك و آرمان‌ها مشترك است. حال اين درد مشترك، طلب مشترك، آرمان‌های مشترك بر اساس باورها و عقايد يا آموزش‌ها، گاهی در عواملی مانند نژاد يا زبان يا اقليم مشترك تجلی می‌يابند و گاهی در چيزهای ديگر همانند مذهب يا عقايد مشترك.
شهيد مطهری حتی مهم‌ترين عامل همبستگی اجتماعی از نظر متفكران غرب؛ يعنی مليت و حس ناسيوناليستی را به چالش كشيده و آن را زاييده درد از ظلم، تجاوز و استعمار می‌داند.
وی می‌گويد: «تولد ناسيوناليسم ملت‌ها كاملا مصادف با زمانی بوده است كه توده مردمی يك احساس درد يا خلأ عمومی و مشترك دارند؛ ناسيوناليسم آلمانی همان زمان متولد شد كه از تبعيض‌ها و دخالت فرانسويان احساس درد می‌كردند. ناسيوناليسم ايتاليا يا مجار يا هند‌وچين و الجزاير زمانی به وجود آمدند كه يك احساس خلأ و درد، همه يا اكثريتی از مردم را فرا گرفت پس وجدان‌جمعی و احساس ملت يا ناسيوناليسم در ميان جماعتی از مردم زمانی متولد می‌شود كه درد و طلب مشتركی در آن جمع به‌وجود آمده باشد؛ اين طلب مشترك آنان می‌باشد كه آرمان جمعشان را می‌سازد و به دنبال همان است كه به حركت درمی‌آيند و جهاد دو مبارزه می‌كنند و متحمل رنج و محروميت می‌شوند و بعدا نيز به وجدان جمعی آنان قوام و دوام بيشتری می‌‌دهد و ميان ايشان علايق و روابط قلبی و يكپارچگی ملی ايجاد می‌كند.»
نتيجه كلی اين نوشتار آن است كه برخلاف تصور غالب بازمانده از دوره قبل از انقلاب اسلامی، مليت ايرانی و هم‌چنين زبان فارسی هرچند در وفاق اجتماعی بی‌تأثير نيستند؛ اما نقش تبعی دارند و نقش اصلی و پايه‌‌های اصلی وفاق اجتماعی در ايران در پانصد سال گذشته، مذهب تشيع بوده است و اساسا هويت ايرانی زير سايه مذهب اهل‌بيت(ع) شكل گرفته و شكل امروزی يافته است.
در خصوص پيروان اهل سنت و ساير اديان كه چيزی كمتر از 10درصد جمعيت ايران را تشكيل می‌دهند بايد گفت كه آن‌ها هرچند به لحاظ عقيده، شيعه نيستند؛ اما اهل كتاب و اهل سنت ساكن ايران شديدا علاقه‌مند به امامان شيعه بوده و برای آن ها احترام ويژه‌ای قانل هستند.
اين شماره از فصل‌نامه تاريخ در آيينه پژوهش شامل مقالات «اصول تغذيه در سيره پيامبر اسلام(ص)» نوشته «محمد‌رضا جباری»، «جغرافيای تاريخی داستان حضرت لوط (ع)» به قلم «سيد‌علی حسينی فاطمی»، «تاريخ اجتماعی شيعيان ايران و عراق در قرن پنجم هجری» تأليف «سيد جلال امام» وجود دارد.
«كشمكش‌های سياسی ـ نظامی قطب شاهيان با حكومت‌های هند و مسلمان دكن ...» نوشته «محمود صادقی‌علوی»، «بردگان از جاهليت تا اسلام(2)» به قلم «عبدالرضا عرب ابوزيد‌آبادی»، «معرفی و بررسی تحليلی سه اثر كهن تاريخی شيعه...» تأليف «علی كربلايی پازوكی» از ديگر مقالات موجود در اين شماره است.
فصل‌نامه علمی ـ تخصص «تاريخ در آيينه پژوهش» به صاحب امتيازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی (ره) و مديرمسئولی دكتر «محمد‌رضا جباری» و سردبيری «مهدی پيشوايی» منتشر می‌شود و به بهای 10000 ريال در اختيار علاقه‌مندان قرار می‌گيرد.
نويسنده در اين مقاله با توجه به مهم‌بودن وفاق اجتماعی، عوامل اصلی وفاق اجتماعی ايرانيان و مفاهيمی مثل ولايت الهی نزد ايرانيان و ارتباط آن با ولايت فقيه نزد شيعه را مورد دقت قرار داده است وی در اين مقاله پس از بررسی تاريخی عواملی، مثل زبان و مليت و نژاد ايرانی، سير تكامل وفاق اجتماعی ايرانيان در سايه مكتب تشيع را به تصوير كشيده است.
در اين مقاله می‌خوانيم: عامل اصلی و تعيين‌كننده در سربلندی و عزت يك ملت، ميزان همبستگی اجتماعی بين آحاد آن است؛ لذا شناخت عوامل اصلی تقويت وفاق اجتماعی اهميت ويژه‌ای دارد.
در باب وفاق اجتماعی در ايران اگر اوراق تاريخ ايران از زمان سقوط سلسله ساسانيان تا زمان روی كارآمدن صفويان را ورق بزنيم جامعه‌ای با مشخصات ممتازی كه در عهد صفويان به‌وجود آمد نمی‌يابيم.
شهيد مطهری معتقد است آن‌چه موجب وفاق اجتماعی يك ملت می‌شود، عوامل دست دومی همانند زبان مشترك يا نژاد مشترك يا اقليم مشترك نيست؛ بلكه آن‌چه اولا و بالذات افراد را به هم متصل می‌كند درد مشترك و آرمان‌ها مشترك است. حال اين درد مشترك، طلب مشترك، آرمان‌های مشترك بر اساس باورها و عقايد يا آموزش‌ها، گاهی در عواملی مانند نژاد يا زبان يا اقليم مشترك تجلی می‌يابند و گاهی در چيزهای ديگر همانند مذهب يا عقايد مشترك.
شهيد مطهری حتی مهم‌ترين عامل همبستگی اجتماعی از نظر متفكران غرب؛ يعنی مليت و حس ناسيوناليستی را به چالش كشيده و آن را زاييده درد از ظلم، تجاوز و استعمار می‌داند.
وی می‌گويد: «تولد ناسيوناليسم ملت‌ها كاملا مصادف با زمانی بوده است كه توده مردمی يك احساس درد يا خلأ عمومی و مشترك دارند؛ ناسيوناليسم آلمانی همان زمان متولد شد كه از تبعيض‌ها و دخالت فرانسويان احساس درد می‌كردند. ناسيوناليسم ايتاليا يا مجار يا هند‌وچين و الجزاير زمانی به وجود آمدند كه يك احساس خلأ و درد، همه يا اكثريتی از مردم را فرا گرفت پس وجدان‌جمعی و احساس ملت يا ناسيوناليسم در ميان جماعتی از مردم زمانی متولد می‌شود كه درد و طلب مشتركی در آن جمع به‌وجود آمده باشد؛ اين طلب مشترك آنان می‌باشد كه آرمان جمعشان را می‌سازد و به دنبال همان است كه به حركت درمی‌آيند و جهاد دو مبارزه می‌كنند و متحمل رنج و محروميت می‌شوند و بعدا نيز به وجدان جمعی آنان قوام و دوام بيشتری می‌‌دهد و ميان ايشان علايق و روابط قلبی و يكپارچگی ملی ايجاد می‌كند.»
نتيجه كلی اين نوشتار آن است كه برخلاف تصور غالب بازمانده از دوره قبل از انقلاب اسلامی، مليت ايرانی و هم‌چنين زبان فارسی هرچند در وفاق اجتماعی بی‌تأثير نيستند؛ اما نقش تبعی دارند و نقش اصلی و پايه‌‌های اصلی وفاق اجتماعی در ايران در پانصد سال گذشته، مذهب تشيع بوده است و اساسا هويت ايرانی زير سايه مذهب اهل‌بيت(ع) شكل گرفته و شكل امروزی يافته است.
در خصوص پيروان اهل سنت و ساير اديان كه چيزی كمتر از 10درصد جمعيت ايران را تشكيل می‌دهند بايد گفت كه آن‌ها هرچند به لحاظ عقيده، شيعه نيستند؛ اما اهل كتاب و اهل سنت ساكن ايران شديدا علاقه‌مند به امامان شيعه بوده و برای آن ها احترام ويژه‌ای قانل هستند.
اين شماره از فصل‌نامه تاريخ در آيينه پژوهش شامل مقالات «اصول تغذيه در سيره پيامبر اسلام(ص)» نوشته «محمد‌رضا جباری»، «جغرافيای تاريخی داستان حضرت لوط (ع)» به قلم «سيد‌علی حسينی فاطمی»، «تاريخ اجتماعی شيعيان ايران و عراق در قرن پنجم هجری» تأليف «سيد جلال امام» وجود دارد.
«كشمكش‌های سياسی ـ نظامی قطب شاهيان با حكومت‌های هند و مسلمان دكن ...» نوشته «محمود صادقی‌علوی»، «بردگان از جاهليت تا اسلام(2)» به قلم «عبدالرضا عرب ابوزيد‌آبادی»، «معرفی و بررسی تحليلی سه اثر كهن تاريخی شيعه...» تأليف «علی كربلايی پازوكی» از ديگر مقالات موجود در اين شماره است.
فصل‌نامه علمی ـ تخصص «تاريخ در آيينه پژوهش» به صاحب امتيازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی (ره) و مديرمسئولی دكتر «محمد‌رضا جباری» و سردبيری «مهدی پيشوايی» منتشر می‌شود و به بهای 10000 ريال در اختيار علاقه‌مندان قرار می‌گيرد.
