معرفی پژوهشگر نمونه قرآنی دانشگاه شهيد چمران اهواز
گروه سياسی و اجتماعی: دكتر «محمود شكيب‌انصاری» عضو هياتعلمی دانشكده الهيات و معارف اسلامی دانشگاه شهيد چمران اهواز به عنوان پژوهشگر نمونه اين دانشگاه معرفی شد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) شعبه خوزستان، دكتر «محمود شكيب‌انصاری»، عضو هياتعلمی دانشكده الهيات و معارف اسلامی دانشگاه شهيد چمران اهواز متولد 1331 نعمانيه عراق است.
وی مرتبه علمی استاد تمام پايه 33 دارد و رشته تحصيلی دكترای وی در ايران زبان و ادبيات عرب و در دانشكده اصول دين بغداد نيز علوم قرآن كريم را فرا گرفته است.
تاريخ اخذ آخرين مدرك وی 1373 و موضوع پايان‌نامه دكترای «محمود شكيب‌انصاری»، «تطور الادب العربی المعاصر» بود.
دكتر «شكيب انصاری» سال 1363 به عضويت هياتعلمی دانشكده الهيات و معارف اسلامی دانشگاه شهيد چمران اهواز در آمده است.
دروسی كه تاكنون وی در مقطع تحصيلی كارشناسی تدريس كرده، شامل صرف و نحو عربی، مكالمه 1 و 2 و 3، انشاء 1 و 2 و 3، تاريخ ادبيات معاصر، متون نظم و نثر معاصر، تاريخ ادبيات از سقوط بغداد، متون نظم و نثر از سقوط بغداد، متون تاريخی و جغرافيائی، متون كلامی، متون حديث و نهج‌البلاغة، ادبيات متعهد در اسلام، ادب سياسی، متون نظم و نثر عصر عباسی، صرف و نحو كاربردی (برای الهيات)، فن ترجمه، ترجمه از عربی به فارسی و برعكس، فقه اللغة، نامه‌نگاری و خلاصه‌نويسی، متون تفسير قرآن، تاريخ اسلام (در حوزه علميه)، قرائت و درك مفاهيم متون معاصر، رشته علوم قرآن، قرائت و درك مفاهيم متون عربی ، رشته علوم قرآن، نقد ادبی، ادبيات تطبيقی، تاريخ ادبيات عصر جاهلی، متون نظم و نثر عصر جاهلی، روش تحقيق است.
وی در دوره كارشناسی ارشد نيز دروس تحقيق در صرف و نحو، تاريخ ادبيات از سقوط بغداد، تاريخ ادبيات معاصر، متون ادبيات معاصر، مقاله نويسی و محاضره به زبان عربی و در مقطع دكتری تحقيق در ادبيات عربی معاصر را تدريس می‌كند.
دكتر «شكيب‌انصاری» تاكنون در مركز تربيت معلم پسرانه اهواز، مركز تربيت معلم دخترانه كوثر اهواز، دانشگاه شهيد چمران اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی آبادان و خرمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی دزفول، دانشكده اصول دين دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی رامهرمز، حوزه علميه آيت‌الله «شهيد شاه‌آبادی»، مدرسه علميه امام خمينی(ره) اهواز و مؤسسه آموزش عالی اميرالمؤمنين(ع) اهواز تدريس كرده است.
فعاليت‌های پژوهشی انجام شده وی شامل مقالات به زبان عربی با عنوان‌های «هكذا قال محمد (ص)، نشريه النهج الصادق»، شماره 1، سال 1967 ميلادی، «مكتبة الامام الصادق(ع)، مطبعة الاسدی، النجف الاشرف»، «هذا القرآن(1)، مجلة الاخاء، العدد 454، سنة 1356، طهران»، «هذا القرآن (2)، مجلة‌الاخاء، العدد 460، سنة 1356، طهران»، «القرآن يتحدی، مجلة الاخاء، العدد 46، سنة 1356، طهران»، «العقيدة و المجتمع الاسلامی، مجلة الاخاء، العدد 445، سنة 1356، طهران»، «الانسانية فی‌القرآن، مجلة‌الاخاء، العدد 470، سنة 1356، طهران»، «اسلام فی قفص الاتهام، مجلة‌الاخاء، العدد 488، سنة 1356، طهران»، «ثورة الامام الحسين(ع) و وثائقها السياسية، مجلة الاخاء، العدد 465، سنة 1356، طهران»، «الرسول(ص) يبحث عن قاعدة آمنة لدعوته، مجلة الاخاء، العدد 478، سنة 1356، طهران»، «الامام كاظم(ع) داعية اصلاح، مجلة الاخاء، العدد 500 ، سنة 1356، طهران»، «تكريم الشاعر دعبل الخزاعی فی اهواز»، «مجلة العالم، العدد 322 ، سنة 1367 هـ ش، لندن»، «دور الايرانيين فی بناء الحضارة الاسلامية، مجلة الاخاء ، العدد 430 سنة 1355، طهران»، «نقد كتاب قصتی مع الشعر نزار قبانی»، «مجلة الاخاء، العدد 497، سنة 1356، طهران» منتشر كرده است.
همچنين مقالات ديگری به زبان عربی از وی با عنوان‌های «الفردوسی الطيب الأرومة، مجلة الاخاء، العدد 478 سنة 1358، طهران، دهخدا و موسوعته (لغت‌نامه)، مجلة الاخاء، العدد 493، سنة (1356)، طهران»، «الشاعر مسعود سعدسلمان (شاعر السجون)، مجلة الاخاء، العدد 496، (1356)، طهران»، «الترجمة بين العربية و الفارسية، اهدافها و دواعيها، مجله بين‌المللی علوم انسانی، وزارت علوم و تحقيقات، شماره 7، سال 1378»، «انماط من الترجمة بين العربية و الفارسية، مجله دانشكده الهيات و معارف اسلامی، شماره 4/1 سال 1384»، «اتجاهات فكرية و اعتقادية فی شعر معروف الرصافی، مجله دانشكده الهيات، شماره 1، سال 1379»، «الالتزام فی شعر معروف الرصافی، مجله دانشگاه تربيت معلم تهران، شماره 40 ـ 41، سال 1382»، «أرجوزة بهمنيار فی انواع الجمل، مجله دانشكده ادبيات، دانشگاه تهران، شماره 177، سال 1385»، « دراسة جوانب من اللهجة العربية فی خوزستان، مجلة العلوم الانسانية للجمهورية الاسلامية الايرانية ، العدد 11، سنة 1425»، « الليل و ما يتصل به فی الشعر الجاهلی ( بالاشتراك مع د . دادخواه )، مجلة العلوم الانسانية للجمهورية الايرانية، العدد 12، سنة 1426، طهران»، «اللهجة العربية فی خوزستان فی مجلة الدراسات اللغوية، العدد الرابع، المجلد الخامس، ذوالحجة 1424 هـ .ق، مركز الملك فيصل للبحوث و الدراسات الاسلامية، الرياض» چاپ شده است.
«لمعاجم اللغوية العربية و الفارسية ، مجلة آفاق الحضارة الاسلامية، العدد 14، السنة 1425 هـ .ق، طهران پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم»، «سيدجمال‌الدين (الافغانی) حياته و دوره فی‌النهضة الادبية الحديثة، مجلة آفاق الحضارة الاسلامية، العدد 17، سنة 1426، طهران»، «المرأة فی حياة الرسول الكريم (ص)، مجلة آفاق الحضارة الاسلامية، العدد 19، سنة 1428 هـ . ق، طهران»، «معروف عبدالغنی الرصافی، حياته و شعره، مجلة آفاق الحضارة الاسلامية، العدد 20،1428 هـ .ق»، « ملامح اسطورية فی الشعر الجاهلی، مجله آفاق الحضارة الاسلامية، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران نيمسال اول 1389» عنوان‌های ديگر مقالات به زبان عربی دكتر «شكيب‌انصاری» را شامل می‌شود.
به زبان فارسی نيز دكتر «محمود شكيب‌انصاری» مقالاتی را با عنوان‌های «دعبل خزاعی شاعر اهل بيت (ع)، مجله دفتر طلايه ، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، شماره 5، سال 1369 هـ .ش ، اهواز»، «تأثير زبان عربی و فارسی در يكديگر، مجله دفتر طلايه، اداره كل سال 1369 هـ .ش، اهواز، «بررسی روابط فرهنگی ايران و عرب، مجله دفتر طلايه، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، شماره 7، سال 1369، اهواز، «زبان گفتاری عرب، كارنامه پژوهشی دانشگاه شهيد چمران اهواز، دفتر معاونت پژوهشی، سال 1367 هـ.ش»، «ترجمه مقاله جهاد در اسلام، دكتر محمد فتحی درينی، نشريه بيان جهاد دانشگاهی اهواز ، شماره 5، سال 1365 هـ .ش، اهواز»، «ترجمه ديباچه فقه اللغة، دكتر صبحی الصالح، مجله بيان، جهاد دانشگاهی اهواز، سال 1366 هـ .ش، اهواز»، «نقد و بررسی آموزش مكالمه عربی در دانشگاه، مجله نامه علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی شماره 2، سال 1379 هـ .ش، تهران» منتشر كرده است.
مقالات ديگر وی با عنوان‌های «اشتقاق و واژه‌سازی در زبان عربی، مجله علمی پژوهشی انجمن ايرانی زبان و ادبيات عربی، شماره 3، سال 1384 هـ ش، تهران»، «نقد و بررسی كتاب ترجمه از عربی به فارسی و از فارسی به عربی، مجله نامه علوم انسانی، شماره 13، سال 1384 هـ.ش، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران»، «شيخ مرتضی انصاری، فقيه مبتكر (در حال بررسی )»، «فرهنگ‌نگاری كاربردی زمخشری مجله دانشكده ادبيات دانشگاه شهيد باهنر كرمان (شماره 23، بهار 1387)»، «ابن سينا و علم الاصوات مجله دانشكده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان (1388)»، «شرح احوال و آثار استاد عبدالحميد بديع الزمانی، مجله زبان و علوم قرآن، شماره 6، سال 1380، اهواز»، «شرح احوال و آثار شيخ محمد عبدالمنعم خفاجی، استاد دانشگاه الأزهر، مجله زبان و علوم قرآن، شماره 8 ، سال 1380، اهواز» است.
آثار چاپ شده وی نيز شامل كتب «تعليم المحادثة العربية»، «مباحث فی علم الصرف»، «علم النحو و الاعراب»، «فن الترجمة بين العربية و الفارسية»، «تطوّر ادبيات معاصر عربی»، «نصوص مترجمة بين العربية و الفارسية»، «بررسی علمی خداشناسی در قرآن» و «دروس فی فقه اللغة العربية» است.
آثارخطی وی نيز متشكل است از «دروس فی‌البلاغة التطبيقية»، «تاريخ ادبيات عربی (از آغاز تاكنون)»، «پديده وحی و پيامبری در قرآن»، «قرائت و ترجمه روزنامه‌ها و مجلات عربی»، «مقاله نويسی عربی و محاضری».
همچنين وی طی هفت سال همكاری علمی با پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران و دانشگاه‌های ديگر بيش از 40 عنوان كتاب درسی بررسی ، ارزيابی و داوری كرده است.
طرح‌های پژوهشی دكتر «شكيب‌انصاری» نيز متشكل است از «بررسی زبان گفتاری عرب»، «بررسی ساختاری واژه‌های قرآنی»، «بررسی نكات بلاغی در تفسير كشاف زمخشری»، «بررسی گويش عربی در خوزستان»، «ارزيابی درونی گروه آموزشی زبان و ادبيات عربی»، «پژوهشی درباره خداشناسی در قرآن»، «بررسی علمی وحی و پيامبری در قرآن»، «بررسی ايدئولوژی قرآنی (بايدها و نبايدها در قرآن).
وی ويراستاری علمی كتب «گرايش‌های فلسفی در نقد ادبی»، «عناصر تأثيرگذار در بلاغت عربی»، «اخلاق و حكمت عملی در شعر متنبی» و «رهيافتی به علوم نهج البلاغه» را برعهده داشته است.
وی مرتبه علمی استاد تمام پايه 33 دارد و رشته تحصيلی دكترای وی در ايران زبان و ادبيات عرب و در دانشكده اصول دين بغداد نيز علوم قرآن كريم را فرا گرفته است.
تاريخ اخذ آخرين مدرك وی 1373 و موضوع پايان‌نامه دكترای «محمود شكيب‌انصاری»، «تطور الادب العربی المعاصر» بود.
دكتر «شكيب انصاری» سال 1363 به عضويت هياتعلمی دانشكده الهيات و معارف اسلامی دانشگاه شهيد چمران اهواز در آمده است.
دروسی كه تاكنون وی در مقطع تحصيلی كارشناسی تدريس كرده، شامل صرف و نحو عربی، مكالمه 1 و 2 و 3، انشاء 1 و 2 و 3، تاريخ ادبيات معاصر، متون نظم و نثر معاصر، تاريخ ادبيات از سقوط بغداد، متون نظم و نثر از سقوط بغداد، متون تاريخی و جغرافيائی، متون كلامی، متون حديث و نهج‌البلاغة، ادبيات متعهد در اسلام، ادب سياسی، متون نظم و نثر عصر عباسی، صرف و نحو كاربردی (برای الهيات)، فن ترجمه، ترجمه از عربی به فارسی و برعكس، فقه اللغة، نامه‌نگاری و خلاصه‌نويسی، متون تفسير قرآن، تاريخ اسلام (در حوزه علميه)، قرائت و درك مفاهيم متون معاصر، رشته علوم قرآن، قرائت و درك مفاهيم متون عربی ، رشته علوم قرآن، نقد ادبی، ادبيات تطبيقی، تاريخ ادبيات عصر جاهلی، متون نظم و نثر عصر جاهلی، روش تحقيق است.
وی در دوره كارشناسی ارشد نيز دروس تحقيق در صرف و نحو، تاريخ ادبيات از سقوط بغداد، تاريخ ادبيات معاصر، متون ادبيات معاصر، مقاله نويسی و محاضره به زبان عربی و در مقطع دكتری تحقيق در ادبيات عربی معاصر را تدريس می‌كند.
دكتر «شكيب‌انصاری» تاكنون در مركز تربيت معلم پسرانه اهواز، مركز تربيت معلم دخترانه كوثر اهواز، دانشگاه شهيد چمران اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی آبادان و خرمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی دزفول، دانشكده اصول دين دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی رامهرمز، حوزه علميه آيت‌الله «شهيد شاه‌آبادی»، مدرسه علميه امام خمينی(ره) اهواز و مؤسسه آموزش عالی اميرالمؤمنين(ع) اهواز تدريس كرده است.
فعاليت‌های پژوهشی انجام شده وی شامل مقالات به زبان عربی با عنوان‌های «هكذا قال محمد (ص)، نشريه النهج الصادق»، شماره 1، سال 1967 ميلادی، «مكتبة الامام الصادق(ع)، مطبعة الاسدی، النجف الاشرف»، «هذا القرآن(1)، مجلة الاخاء، العدد 454، سنة 1356، طهران»، «هذا القرآن (2)، مجلة‌الاخاء، العدد 460، سنة 1356، طهران»، «القرآن يتحدی، مجلة الاخاء، العدد 46، سنة 1356، طهران»، «العقيدة و المجتمع الاسلامی، مجلة الاخاء، العدد 445، سنة 1356، طهران»، «الانسانية فی‌القرآن، مجلة‌الاخاء، العدد 470، سنة 1356، طهران»، «اسلام فی قفص الاتهام، مجلة‌الاخاء، العدد 488، سنة 1356، طهران»، «ثورة الامام الحسين(ع) و وثائقها السياسية، مجلة الاخاء، العدد 465، سنة 1356، طهران»، «الرسول(ص) يبحث عن قاعدة آمنة لدعوته، مجلة الاخاء، العدد 478، سنة 1356، طهران»، «الامام كاظم(ع) داعية اصلاح، مجلة الاخاء، العدد 500 ، سنة 1356، طهران»، «تكريم الشاعر دعبل الخزاعی فی اهواز»، «مجلة العالم، العدد 322 ، سنة 1367 هـ ش، لندن»، «دور الايرانيين فی بناء الحضارة الاسلامية، مجلة الاخاء ، العدد 430 سنة 1355، طهران»، «نقد كتاب قصتی مع الشعر نزار قبانی»، «مجلة الاخاء، العدد 497، سنة 1356، طهران» منتشر كرده است.
همچنين مقالات ديگری به زبان عربی از وی با عنوان‌های «الفردوسی الطيب الأرومة، مجلة الاخاء، العدد 478 سنة 1358، طهران، دهخدا و موسوعته (لغت‌نامه)، مجلة الاخاء، العدد 493، سنة (1356)، طهران»، «الشاعر مسعود سعدسلمان (شاعر السجون)، مجلة الاخاء، العدد 496، (1356)، طهران»، «الترجمة بين العربية و الفارسية، اهدافها و دواعيها، مجله بين‌المللی علوم انسانی، وزارت علوم و تحقيقات، شماره 7، سال 1378»، «انماط من الترجمة بين العربية و الفارسية، مجله دانشكده الهيات و معارف اسلامی، شماره 4/1 سال 1384»، «اتجاهات فكرية و اعتقادية فی شعر معروف الرصافی، مجله دانشكده الهيات، شماره 1، سال 1379»، «الالتزام فی شعر معروف الرصافی، مجله دانشگاه تربيت معلم تهران، شماره 40 ـ 41، سال 1382»، «أرجوزة بهمنيار فی انواع الجمل، مجله دانشكده ادبيات، دانشگاه تهران، شماره 177، سال 1385»، « دراسة جوانب من اللهجة العربية فی خوزستان، مجلة العلوم الانسانية للجمهورية الاسلامية الايرانية ، العدد 11، سنة 1425»، « الليل و ما يتصل به فی الشعر الجاهلی ( بالاشتراك مع د . دادخواه )، مجلة العلوم الانسانية للجمهورية الايرانية، العدد 12، سنة 1426، طهران»، «اللهجة العربية فی خوزستان فی مجلة الدراسات اللغوية، العدد الرابع، المجلد الخامس، ذوالحجة 1424 هـ .ق، مركز الملك فيصل للبحوث و الدراسات الاسلامية، الرياض» چاپ شده است.
«لمعاجم اللغوية العربية و الفارسية ، مجلة آفاق الحضارة الاسلامية، العدد 14، السنة 1425 هـ .ق، طهران پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم»، «سيدجمال‌الدين (الافغانی) حياته و دوره فی‌النهضة الادبية الحديثة، مجلة آفاق الحضارة الاسلامية، العدد 17، سنة 1426، طهران»، «المرأة فی حياة الرسول الكريم (ص)، مجلة آفاق الحضارة الاسلامية، العدد 19، سنة 1428 هـ . ق، طهران»، «معروف عبدالغنی الرصافی، حياته و شعره، مجلة آفاق الحضارة الاسلامية، العدد 20،1428 هـ .ق»، « ملامح اسطورية فی الشعر الجاهلی، مجله آفاق الحضارة الاسلامية، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران نيمسال اول 1389» عنوان‌های ديگر مقالات به زبان عربی دكتر «شكيب‌انصاری» را شامل می‌شود.
به زبان فارسی نيز دكتر «محمود شكيب‌انصاری» مقالاتی را با عنوان‌های «دعبل خزاعی شاعر اهل بيت (ع)، مجله دفتر طلايه ، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، شماره 5، سال 1369 هـ .ش ، اهواز»، «تأثير زبان عربی و فارسی در يكديگر، مجله دفتر طلايه، اداره كل سال 1369 هـ .ش، اهواز، «بررسی روابط فرهنگی ايران و عرب، مجله دفتر طلايه، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، شماره 7، سال 1369، اهواز، «زبان گفتاری عرب، كارنامه پژوهشی دانشگاه شهيد چمران اهواز، دفتر معاونت پژوهشی، سال 1367 هـ.ش»، «ترجمه مقاله جهاد در اسلام، دكتر محمد فتحی درينی، نشريه بيان جهاد دانشگاهی اهواز ، شماره 5، سال 1365 هـ .ش، اهواز»، «ترجمه ديباچه فقه اللغة، دكتر صبحی الصالح، مجله بيان، جهاد دانشگاهی اهواز، سال 1366 هـ .ش، اهواز»، «نقد و بررسی آموزش مكالمه عربی در دانشگاه، مجله نامه علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی شماره 2، سال 1379 هـ .ش، تهران» منتشر كرده است.
مقالات ديگر وی با عنوان‌های «اشتقاق و واژه‌سازی در زبان عربی، مجله علمی پژوهشی انجمن ايرانی زبان و ادبيات عربی، شماره 3، سال 1384 هـ ش، تهران»، «نقد و بررسی كتاب ترجمه از عربی به فارسی و از فارسی به عربی، مجله نامه علوم انسانی، شماره 13، سال 1384 هـ.ش، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران»، «شيخ مرتضی انصاری، فقيه مبتكر (در حال بررسی )»، «فرهنگ‌نگاری كاربردی زمخشری مجله دانشكده ادبيات دانشگاه شهيد باهنر كرمان (شماره 23، بهار 1387)»، «ابن سينا و علم الاصوات مجله دانشكده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان (1388)»، «شرح احوال و آثار استاد عبدالحميد بديع الزمانی، مجله زبان و علوم قرآن، شماره 6، سال 1380، اهواز»، «شرح احوال و آثار شيخ محمد عبدالمنعم خفاجی، استاد دانشگاه الأزهر، مجله زبان و علوم قرآن، شماره 8 ، سال 1380، اهواز» است.
آثار چاپ شده وی نيز شامل كتب «تعليم المحادثة العربية»، «مباحث فی علم الصرف»، «علم النحو و الاعراب»، «فن الترجمة بين العربية و الفارسية»، «تطوّر ادبيات معاصر عربی»، «نصوص مترجمة بين العربية و الفارسية»، «بررسی علمی خداشناسی در قرآن» و «دروس فی فقه اللغة العربية» است.
آثارخطی وی نيز متشكل است از «دروس فی‌البلاغة التطبيقية»، «تاريخ ادبيات عربی (از آغاز تاكنون)»، «پديده وحی و پيامبری در قرآن»، «قرائت و ترجمه روزنامه‌ها و مجلات عربی»، «مقاله نويسی عربی و محاضری».
همچنين وی طی هفت سال همكاری علمی با پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران و دانشگاه‌های ديگر بيش از 40 عنوان كتاب درسی بررسی ، ارزيابی و داوری كرده است.
طرح‌های پژوهشی دكتر «شكيب‌انصاری» نيز متشكل است از «بررسی زبان گفتاری عرب»، «بررسی ساختاری واژه‌های قرآنی»، «بررسی نكات بلاغی در تفسير كشاف زمخشری»، «بررسی گويش عربی در خوزستان»، «ارزيابی درونی گروه آموزشی زبان و ادبيات عربی»، «پژوهشی درباره خداشناسی در قرآن»، «بررسی علمی وحی و پيامبری در قرآن»، «بررسی ايدئولوژی قرآنی (بايدها و نبايدها در قرآن).
وی ويراستاری علمی كتب «گرايش‌های فلسفی در نقد ادبی»، «عناصر تأثيرگذار در بلاغت عربی»، «اخلاق و حكمت عملی در شعر متنبی» و «رهيافتی به علوم نهج البلاغه» را برعهده داشته است.
