مروری بر مقاله «نگاهی به برنامه‌های اقتصادی امام علی(ع)»
گروه اقتصاد: مقاله «نگاهی به برنامه‌های اقتصادی امام علی(ع)» به قلم مجدالدين مدرس‌زاده در شماره 5 فصلنامه اقتصاد اسلامی منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، اين مقاله، با نظر به افراط و تفريط‌های موجود در آرا و نظريات فيلسوفان در طول تاريخ درباره اقتصاد و زندگی ماد‌ی كه در اخلاق و رفتار و ملكات نفسانی انسان‌ها نيز تجلی يافته است، به بررسی و مطالعه شيوه رفتاری اميرمؤ‌منان(ع) می‌پردازد كه به شهادت تاريخ، از حيث مصرف، زاهدترين و در توليد، فعال‌ترين افراد در عرصة فعاليت‌های اقتصادی و معيشتی به شمار می‌رود.
در اين مقاله نويسنده ابتدا نگرش امام علی(ع) به اقتصاد را مطرح، سپس آموزه‌ها و دستورهای او در جهت فعاليت‌های خويش و نيز چگونگی انجام اصلاح در ساختار اقتصادی را كه در دوران خلافت خويش آغاز كرده است، تجزيه و تحليل می‌كند.
اين محقق به صورت مختصر و فشرده گوشه‌ای از منش و روش امام علی(ع) درباره مسائل اقتصادی را در اين مقاله بيان و روشن می‌كند كه اصولاً طرز نگرش حضرت به دنيا و مسائل ماد‌ی و اقتصادی، با ديگر نگرش‌های تنگ‌نظرانه و ماد‌ی تفاوت دارد.
وی می‌افزايد: امام علی(ع) به تبع نگرشی كه به هستی و هدف از آفرينش انسان دارد، افقی گسترده‌تر از دنيای تنگ و ماد‌ی را می‌نگرد و به آخرت و سعادت آخرتی به صورت اصلی و نهايی‌ترين هدف از خلقت هستی و انسان نگاه می‌كند و به همه امور از اين رهگذر می‌نگرد. بدين لحاظ، هر كاری را خُرد يا كلان (كوچك و بزرگ) كه در اين مسير و موجب رسيدن به آن هدف است، متعالی و ارزشمند می‌شمرد و پذيرش حكومت و پذيرش قدرت را نيز در اين جهت تفسير می‌كند.
مؤلف در پايان مقاله با اشاره به اين‌كه امام علی(ع) با بيان مكرر «معيار» و «مدار» حركت كه همانا رسيدن به آخرت و جوار قرب الهی است، اعمال را پيوسته با آن می‌سنجد، تصريح می‌كند: ايشان سفارش به حق محوری و عدالت‌‌مداری را در هر فرصتی ابراز می‌دارد و با هر گونه ستم و بی‌عدالتی از هر كس و از هر نوعش سر ستيز و مبارزه دارد و در تقسيم بيت‌المال، مصرف بيت‌المال و رعايت حقوق عمومی مردم به وسيله حاكم و والی و پرهيز از ايجاد وضعيت نامساعد ملی و اقتصادی كه به بی‌عدالتی می‌انجامد، تذكرات گوناگون و متعددی دارد كه در متن مقاله به آن‌ها اشاره شده است.
در اين مقاله نويسنده ابتدا نگرش امام علی(ع) به اقتصاد را مطرح، سپس آموزه‌ها و دستورهای او در جهت فعاليت‌های خويش و نيز چگونگی انجام اصلاح در ساختار اقتصادی را كه در دوران خلافت خويش آغاز كرده است، تجزيه و تحليل می‌كند.
اين محقق به صورت مختصر و فشرده گوشه‌ای از منش و روش امام علی(ع) درباره مسائل اقتصادی را در اين مقاله بيان و روشن می‌كند كه اصولاً طرز نگرش حضرت به دنيا و مسائل ماد‌ی و اقتصادی، با ديگر نگرش‌های تنگ‌نظرانه و ماد‌ی تفاوت دارد.
وی می‌افزايد: امام علی(ع) به تبع نگرشی كه به هستی و هدف از آفرينش انسان دارد، افقی گسترده‌تر از دنيای تنگ و ماد‌ی را می‌نگرد و به آخرت و سعادت آخرتی به صورت اصلی و نهايی‌ترين هدف از خلقت هستی و انسان نگاه می‌كند و به همه امور از اين رهگذر می‌نگرد. بدين لحاظ، هر كاری را خُرد يا كلان (كوچك و بزرگ) كه در اين مسير و موجب رسيدن به آن هدف است، متعالی و ارزشمند می‌شمرد و پذيرش حكومت و پذيرش قدرت را نيز در اين جهت تفسير می‌كند.
مؤلف در پايان مقاله با اشاره به اين‌كه امام علی(ع) با بيان مكرر «معيار» و «مدار» حركت كه همانا رسيدن به آخرت و جوار قرب الهی است، اعمال را پيوسته با آن می‌سنجد، تصريح می‌كند: ايشان سفارش به حق محوری و عدالت‌‌مداری را در هر فرصتی ابراز می‌دارد و با هر گونه ستم و بی‌عدالتی از هر كس و از هر نوعش سر ستيز و مبارزه دارد و در تقسيم بيت‌المال، مصرف بيت‌المال و رعايت حقوق عمومی مردم به وسيله حاكم و والی و پرهيز از ايجاد وضعيت نامساعد ملی و اقتصادی كه به بی‌عدالتی می‌انجامد، تذكرات گوناگون و متعددی دارد كه در متن مقاله به آن‌ها اشاره شده است.
