فعاليت‌های قرآنی در كشور ما يكپارچه و هدفمند نيست
قاری بينالمللی كشورمان با اشاره به اينكه بحث فعاليت‌های قرآنی در كشور ما اصلا يكپارچه و هدفمند نيست، اظهار كرد: هم نظرات اساتيد با هم خيلی متفاوت است و هم سازمانها و مؤسسات در اجرای برنامه‌ها با هم مشكل دارند، در واقع كار اصلا اصولی و ريشه‌ای جلو نمی‌رود.
حميد شاكرنژاد، قاری بينالمللی كشورمان در گفت‌وگو با خبرنگار افتخاری خبرگزاری بينالمللی قرآن(ايكنا) در بوشهر، در پاسخ به سؤال خبرنگار ايكنا كه با توجه به ابلاغ رهبر معظم انقلاب اسلامی چهار وظيفه را به عهده شورای عالی قرآن گذاشته‌اند كه آن چهار وظيفه عبارت است از سياست‌گذاری، نظارت، هدايت و ارتقای برنامه‌های قرآنی صدا و سيمای جمهوری اسلامی ايران، به نظر شما به عنوان استاد و قاری چقدر اين شورا در كارها موفق بوده و پيشرفت داشته است، اظهار كرد: در اين مدتی كه فعاليت شورای عالی قرآن شروع شده بايد مسئولان امر در خصوص كارنامه اين شورا نظر دهند و صحبت كنند بايد اينطور بيان كنم كه بحث فعاليت‌های قرآنی در كشور ما اصلا يكپارچه و هدفمند نيست.
وی ادامه داد: هم نظرات اساتيد با هم خيلی متفاوت است و هم سازمانها و مؤسسات در اجرای برنامه‌ها يا موازی‌كاری و يا اينكه با هم مشكل دارند و در واقع كار اصلا اصولی و ريشه‌ای جلو نمی‌رود.
شاكرنژاد در پاسخ به سؤال خبرنگار ايكنا كه يك استاد قاری قرآن بايد چه خصوصياتی داشته باشد و به زبان خودمانی‌تر چه كسی می‌تواند قاری خوبی بشود، افزود: يكی بُعد شخصيتی است كه فرد بايد شخصيت تمام عيار قرآنی داشته باشد و بُعد ديگر، بُعد فنی يعنی فراگرفتن علوم هنر تلاوت و بحث شناختن مقامات و وقف و ابتدای درست و ادای حروف و فصاحتی كه يك قاری بايد در حين تلاوت داشته باشد و بحث صداسازی كه بتواند به بهترين شكل از صدای خود در تلاوت استفاده بكند.
وی ادامه داد: بُعد معنوی تلاوت مهم است، ما در زندگينامه خيلی از قرای مصری می‌خوانيم كه يكی از مواردی كه باعث تأثيرگذاری تلاوت در مستمعين می‌شود، بحث عزت نفس، خلق و خوی قرآنی، منش قرآنی و توجه به آيات قرآن مهم است و اينكه شما خودت هم از آيات قرآنی كه می‌خوانيد تأثير بگيريد، يعنی اينكه فقط صرفا اينكه يك قاری بنشيند و توجه به بحث فنی و نغمات و اينطور برنامه‌ها داشته باشد، مطمئن باشد باعث ماندگاری تلاوتش نخواهد شد. ماندگاری تلاوت در معنويت قاری است و قاری واقعی كسی است كه هم بُعد فنی و هم بُعد معنوی را در تلاوت هر دو لحاظ كند.
حميد شاكرنژاد در پاسخ به سؤال ديگر خبرنگار ايكنا كه يك قاری خوب بعد از چند سال تلاش می‌تواند حاصل كارش را ببيند، تصريح كرد: چند سال را نمی‌شود مشخص كرد، يعنی چون ويژگی‌ها مختلف است، ويژگی صوتی و توانايی صوتی و لحنی و گيرايی افراد با هم متفاوت است و بعد از آن همتی كه قاری دارد و تلاش و جديت در كار و اينكه هدفش كجاست، يك وقت قاريان ما هدفشان اين است كه فقط بتوانند نفر اول مسابقات بشوند و اين نهايت آن چيزی است كه در ذهنشان ترسيم شده، از آن طرف يك وقت می‌شود كه تلاوت قرای موفق و ماندگار مصری در ذهنشان ترسيم شده، خوب برای رسيدن به اين دنيا، رياضت و تجربه نياز است لذا نمی‌شود زمان مشخصی را گفت، اما در كشور ما تقريبا به صورت عادی بخواهيد تمرين و كار كنيد 10 تا 12 سالی بايد وقت گذاشت تا بتوان با تلاوت تقليدی از قرای مصری شروع كرد، قاری تا بتواند در محضر اساتيد، بحث وقف، تجويد، صوت و لحن را فرا گرفته و تا مرحله‌ای برسد كه مقدمات يك تلاوت حرفه‌ای را ياد بگيرد، 12 سالی زمان می‌برد.
اين قاری بينالمللی كشورمان در پاسخ به سؤال خبرنگار ايكنا كه قاريان برای ترويج و توسعه فرهنگ قرآنی از رسانه‌ها چه توقعی دارند، گفت: در اينجا اشاره كنم كه مدتی قبل يك خبرگزاری قرآنی همين سؤال را از من كرد كه جواب دادم، كدام شخصيت قرآنی در كشورمان واقعا به معنای واقعی شناخته شده است، شما مقايسه كنيد با چهره‌های ورزشی و چهره‌های هنری كه در كشور ما تعريف شده است و در واقع در بحث تلاوت قرآن ما هيچ تعريفی از هنر نداريم يعنی از ديد مردم عوام ما اين طور نيست كه قاری موفق را هنرمند خطاب كنند.
وی ادامه داد: اين در حالی است كه پيچيده‌ترين هنرها، هنر تلاوت قرآن است كه شما به صورت زنده و بدون هيچ سيستم صوتی و ساز پيشرفته‌ای تلاوت قرآن می‌كنيد ولی هيچ جايگاهی برای قاريان قرآن در كشور ما و حتی رسانه‌های جمعی به جهت معرفی، ترويج و توسعه فرهنگ قرآنی تعريف نشده است و در درجه اول اين وظيفه به دوش رسانه‌ها و جرايد است كه به اين قضيه اهميت بدهند آن هم در جايی كه ما می‌گوييم كشور ما، كشور اسلامی است، ولی هيچ توجه‌ای به بحث تلاوت كه بسيار می‌تواند در ارشاد جوانان جامعه ما كه هم اكنون تحت‌تأثير و تهاجم فرهنگ غربی هستند تأثيرگذار باشد و حمايت و تقويت برنامه‌های قرای جوان نشده است.
شاكرنژاد در پاسخ به اين سؤال كه به نظر شما مؤسساتی كه در سطح كشور و به صورت بينالمللی فعاليت می‌كنند چقدر می‌توانند تأثيرگذار باشند، اظهار كرد: ببينيد تأثيرگذاری اين دست مؤسسات تا اندازه‌ای خوب و مفيد است، ولی بيشتر مؤسسات، سازمانها و ارگان‌های دولتی ما كار قرآنی خيلی پيش پا افتاده‌ای را در پيش گرفتند، مثلا در حد نهضت قرآن‌آموزی و آشنايی با روخوانی و روانخوانی، تجويد 1 و 2، يك سری مواردی در بين مؤسسات و ارگان‌ها تعريف شده است كه بيشتر فكرشان درگير اين مسئله شده، ولی ما هيچ برنامه خاصی برای قراء كه به مراحل خوبی از تلاوت رسيدند و يا واقعا مستعدند و به زودی به اين مراحل می‌رسند نداريم.
وی تصريح كرد: يعنی در امر تلاوت قرآن در ايران از قبل از انقلاب تا كنون بعد از يك مدتی قاريان با بن‌بست مواجه می‌شوند، قاريان ما تا يك درجاتی می‌آيند و طبق تجربه‌ای كه از اساتيد دارند، ياد می‌گيرند، در جلسات حضور پيدا می‌كنند و بعد از آن می‌رسد به يك مرحله‌ای كه قراء متوقف می‌شوند، كه نهايتش اين است كه می‌شود قاری بينالمللی ولی خيلی از قاريان بينالمللی كشور ما هستند كه كيفيت تلاوت و قرائتشان نسبت به قاريان استان‌ها مثلا استان بوشهر ضعيف‌تر است، بالفطره داشتن صدای خوش و گرمی لحن در بچه‌های استان‌های محروم، خيلی بهتر از قرای بينالمللی استان‌های مركزی و بزرگ كشور است ولی متأسفانه هيچ برنامه‌ای برای اينها نيست.
حميد شاكرنژاد در پاسخ به خبرنگار ايكنا كه با توجه به اينكه مصاحبه شما را قاريان نوپايه و تازه‌كار هم می‌خوانند چه توصيه و نصيحتی برای نسل جوانی كه تازه وارد اين عرصه كاری شده‌اند، داريد، گفت: نصيحت من اين است كه اولا در نسل جديد خيلی عجله می‌بينم در اينكه سرعت داشته باشند در رسيدن به درجات بالای تلاوت و فكر می‌كنند با شش يا هفت‌ماه تمرين داشتن بايد برسند به درجات يك قاری موفق كه تلاوتش را دارند گوش می‌دهند، واقعا اين چنين نيست كه در اين مدت كم بتوانند موفق شوند بلكه نياز به كار، تلاش و همت بيشتر است و تواضع بيشتر در محضر اساتيد و اينكه هميشه احساس تشنگی و دريافت مطالب از اساتيد داشته باشند كه خيلی مهم است و اينكه ابتدای كار تقليد است سعی نكنند از اين شاخه به آن شاخه بپرند، پس دادن درس در محضر استاد، از مواردی است كه در شروع راه لازمه كار خواهد بود اما به مرور خودشان راه را پيدا می‌كنند.
وی ادامه داد: هم نظرات اساتيد با هم خيلی متفاوت است و هم سازمانها و مؤسسات در اجرای برنامه‌ها يا موازی‌كاری و يا اينكه با هم مشكل دارند و در واقع كار اصلا اصولی و ريشه‌ای جلو نمی‌رود.
شاكرنژاد در پاسخ به سؤال خبرنگار ايكنا كه يك استاد قاری قرآن بايد چه خصوصياتی داشته باشد و به زبان خودمانی‌تر چه كسی می‌تواند قاری خوبی بشود، افزود: يكی بُعد شخصيتی است كه فرد بايد شخصيت تمام عيار قرآنی داشته باشد و بُعد ديگر، بُعد فنی يعنی فراگرفتن علوم هنر تلاوت و بحث شناختن مقامات و وقف و ابتدای درست و ادای حروف و فصاحتی كه يك قاری بايد در حين تلاوت داشته باشد و بحث صداسازی كه بتواند به بهترين شكل از صدای خود در تلاوت استفاده بكند.
وی ادامه داد: بُعد معنوی تلاوت مهم است، ما در زندگينامه خيلی از قرای مصری می‌خوانيم كه يكی از مواردی كه باعث تأثيرگذاری تلاوت در مستمعين می‌شود، بحث عزت نفس، خلق و خوی قرآنی، منش قرآنی و توجه به آيات قرآن مهم است و اينكه شما خودت هم از آيات قرآنی كه می‌خوانيد تأثير بگيريد، يعنی اينكه فقط صرفا اينكه يك قاری بنشيند و توجه به بحث فنی و نغمات و اينطور برنامه‌ها داشته باشد، مطمئن باشد باعث ماندگاری تلاوتش نخواهد شد. ماندگاری تلاوت در معنويت قاری است و قاری واقعی كسی است كه هم بُعد فنی و هم بُعد معنوی را در تلاوت هر دو لحاظ كند.
حميد شاكرنژاد در پاسخ به سؤال ديگر خبرنگار ايكنا كه يك قاری خوب بعد از چند سال تلاش می‌تواند حاصل كارش را ببيند، تصريح كرد: چند سال را نمی‌شود مشخص كرد، يعنی چون ويژگی‌ها مختلف است، ويژگی صوتی و توانايی صوتی و لحنی و گيرايی افراد با هم متفاوت است و بعد از آن همتی كه قاری دارد و تلاش و جديت در كار و اينكه هدفش كجاست، يك وقت قاريان ما هدفشان اين است كه فقط بتوانند نفر اول مسابقات بشوند و اين نهايت آن چيزی است كه در ذهنشان ترسيم شده، از آن طرف يك وقت می‌شود كه تلاوت قرای موفق و ماندگار مصری در ذهنشان ترسيم شده، خوب برای رسيدن به اين دنيا، رياضت و تجربه نياز است لذا نمی‌شود زمان مشخصی را گفت، اما در كشور ما تقريبا به صورت عادی بخواهيد تمرين و كار كنيد 10 تا 12 سالی بايد وقت گذاشت تا بتوان با تلاوت تقليدی از قرای مصری شروع كرد، قاری تا بتواند در محضر اساتيد، بحث وقف، تجويد، صوت و لحن را فرا گرفته و تا مرحله‌ای برسد كه مقدمات يك تلاوت حرفه‌ای را ياد بگيرد، 12 سالی زمان می‌برد.
اين قاری بينالمللی كشورمان در پاسخ به سؤال خبرنگار ايكنا كه قاريان برای ترويج و توسعه فرهنگ قرآنی از رسانه‌ها چه توقعی دارند، گفت: در اينجا اشاره كنم كه مدتی قبل يك خبرگزاری قرآنی همين سؤال را از من كرد كه جواب دادم، كدام شخصيت قرآنی در كشورمان واقعا به معنای واقعی شناخته شده است، شما مقايسه كنيد با چهره‌های ورزشی و چهره‌های هنری كه در كشور ما تعريف شده است و در واقع در بحث تلاوت قرآن ما هيچ تعريفی از هنر نداريم يعنی از ديد مردم عوام ما اين طور نيست كه قاری موفق را هنرمند خطاب كنند.
وی ادامه داد: اين در حالی است كه پيچيده‌ترين هنرها، هنر تلاوت قرآن است كه شما به صورت زنده و بدون هيچ سيستم صوتی و ساز پيشرفته‌ای تلاوت قرآن می‌كنيد ولی هيچ جايگاهی برای قاريان قرآن در كشور ما و حتی رسانه‌های جمعی به جهت معرفی، ترويج و توسعه فرهنگ قرآنی تعريف نشده است و در درجه اول اين وظيفه به دوش رسانه‌ها و جرايد است كه به اين قضيه اهميت بدهند آن هم در جايی كه ما می‌گوييم كشور ما، كشور اسلامی است، ولی هيچ توجه‌ای به بحث تلاوت كه بسيار می‌تواند در ارشاد جوانان جامعه ما كه هم اكنون تحت‌تأثير و تهاجم فرهنگ غربی هستند تأثيرگذار باشد و حمايت و تقويت برنامه‌های قرای جوان نشده است.
شاكرنژاد در پاسخ به اين سؤال كه به نظر شما مؤسساتی كه در سطح كشور و به صورت بينالمللی فعاليت می‌كنند چقدر می‌توانند تأثيرگذار باشند، اظهار كرد: ببينيد تأثيرگذاری اين دست مؤسسات تا اندازه‌ای خوب و مفيد است، ولی بيشتر مؤسسات، سازمانها و ارگان‌های دولتی ما كار قرآنی خيلی پيش پا افتاده‌ای را در پيش گرفتند، مثلا در حد نهضت قرآن‌آموزی و آشنايی با روخوانی و روانخوانی، تجويد 1 و 2، يك سری مواردی در بين مؤسسات و ارگان‌ها تعريف شده است كه بيشتر فكرشان درگير اين مسئله شده، ولی ما هيچ برنامه خاصی برای قراء كه به مراحل خوبی از تلاوت رسيدند و يا واقعا مستعدند و به زودی به اين مراحل می‌رسند نداريم.
وی تصريح كرد: يعنی در امر تلاوت قرآن در ايران از قبل از انقلاب تا كنون بعد از يك مدتی قاريان با بن‌بست مواجه می‌شوند، قاريان ما تا يك درجاتی می‌آيند و طبق تجربه‌ای كه از اساتيد دارند، ياد می‌گيرند، در جلسات حضور پيدا می‌كنند و بعد از آن می‌رسد به يك مرحله‌ای كه قراء متوقف می‌شوند، كه نهايتش اين است كه می‌شود قاری بينالمللی ولی خيلی از قاريان بينالمللی كشور ما هستند كه كيفيت تلاوت و قرائتشان نسبت به قاريان استان‌ها مثلا استان بوشهر ضعيف‌تر است، بالفطره داشتن صدای خوش و گرمی لحن در بچه‌های استان‌های محروم، خيلی بهتر از قرای بينالمللی استان‌های مركزی و بزرگ كشور است ولی متأسفانه هيچ برنامه‌ای برای اينها نيست.
حميد شاكرنژاد در پاسخ به خبرنگار ايكنا كه با توجه به اينكه مصاحبه شما را قاريان نوپايه و تازه‌كار هم می‌خوانند چه توصيه و نصيحتی برای نسل جوانی كه تازه وارد اين عرصه كاری شده‌اند، داريد، گفت: نصيحت من اين است كه اولا در نسل جديد خيلی عجله می‌بينم در اينكه سرعت داشته باشند در رسيدن به درجات بالای تلاوت و فكر می‌كنند با شش يا هفت‌ماه تمرين داشتن بايد برسند به درجات يك قاری موفق كه تلاوتش را دارند گوش می‌دهند، واقعا اين چنين نيست كه در اين مدت كم بتوانند موفق شوند بلكه نياز به كار، تلاش و همت بيشتر است و تواضع بيشتر در محضر اساتيد و اينكه هميشه احساس تشنگی و دريافت مطالب از اساتيد داشته باشند كه خيلی مهم است و اينكه ابتدای كار تقليد است سعی نكنند از اين شاخه به آن شاخه بپرند، پس دادن درس در محضر استاد، از مواردی است كه در شروع راه لازمه كار خواهد بود اما به مرور خودشان راه را پيدا می‌كنند.
