روش‌شناسی حفظ كودكان و نيازهای اين حوزه/
ايما و اشاره مناسب‌ترين روش در آموزش حفظ به خردسالان است
گروه فعاليت‌های قرآنی: كارشناس حفظ قرآن اظهار كرد: روش ايما و اشاره بهترين و مناسب‌ترين روش در آموزش حفظ به خردسالان است، البته در كنار آن بايد ابتدا روخوانی قرآن نيز به خردسالان آموزش داده شود تا كودكان و خردسالان با روخوانی قرآن به حفظ آيات مورد نظر بپردازند.
نجمه شبانی‌قهرودی، كارشناس و حافظ كل قرآن كريم در گفت‌وگو با خبرگزاری بين‌المللی قرآن(ايكنا)، با اشاره به ضرورت آموزش حفظ قرآن به خردسالان بر ضرورت تربيت حافظان قرآن كريم تأكيد كرد و گفت: در حوزه حفظ خردسالان روش‌های مختلفی وجود دارد و هر يك از موسسات قرآنی، دارالقرآن‌ها، مهدهای قرآنی و ... بر اساس روش خاصی به آموزش حفظ قرآن می‌پردازند.
اين كارشناس قرآنی در ادامه با اشاره به برخی روش‌های متداول حفظ خردسالان، عنوان كرد: در ميان روش‌های مختلفی كه برای حفظ قرآن مورد استفاده قرار می‌گيرد، روش ايما و اشاره روش خوبی است كه پس از آموزش حفظ آيات موضوعی به صورت ايما و اشاره، روخوانی و روان‌خوانی قرآن را در سن چهار سالگی به بچه‌ها آموزش می‌دهد و پس از آن بچه‌ها می‌توانند با روخوانی قرآن، آيات مورد نظر را حفظ كنند.
وی با عنوان اين مطلب كه بهترين روش برای تربيت حافظان خردسالان روش ايما و اشاره است، ادامه داد: خردسالان در سنين پايين مانند چهار تا پنج سال پس از اينكه روخوانی و روان‌خوانی قرآن را از طريق موسسات قرآنی ياد گرفتند، می‌توانند به حفظ آيات قرآنی بپردازند و اهميت روش ايما و اشاره به اين دليل است كه حفظ آيات قرآن توسط خود بچه‌ها انجام می‌شود و خردسالان می‌توانند آيات مورد نظر را علاوه بر اينكه روخوانی كنند، آن را حفظ می‌كنند و در اين صورت با مشكلات كمتری در حفظ قرآن روبه‌رو می‌شوند.
شبانی‌قهرودی يادآور شد: يكی از ويژگی‌های خوب روش ايما و اشاره آن است كه زحمت پدران و مادران را كم می‌كند و ديگر نيازی نيست كه پدران و مادران با سختی فراوان به آموزش حفظ قرآن از طريق روش شنيداری بپردازند و همچنين از طريق اين روش، حافظه ديداری خردسالان نيز تقويت می‌شود و از طريق آن چه كه می‌بينند به حفظ قرآن می‌پردازند.
وی با اشاره به روش استماع و روش شنيداری كه در آموزش حفظ قرآن به خردسالان متداول است، گفت: حفظ قرآن به روش استماع نسبت به ساير روش‌ها مشكل‌تر است، زيرا زمانی كه كه بچه‌ها آيات را شنيده و حفظ می‌كنند، به هر حال اشكالاتی در قرائت خود خواهند داشت و ممكن است صدای استاد مورد نظر را خوب نشنوند و حركات را و همچنين كلماتی كه از هم جدا يا به هم وصل هستند را خوب متوجه نشوند كه اين موضوع از معايب روش استماع به شمار می‌آيد.
حافظ كل قرآن يادآور شد: كودكانی كه به حفظ قرآن می‌پردازند، بايد ابتدا با روخوانی و روان‌خوانی آيات قرآن آشنا شده و علاوه بر روخوانی با تجويد نيز تا حدودی آشنا شوند، زيرا در اين صورت می‌توانند به راحتی به سمت حفظ قرآن بروند.
وی در ادامه عنوان كرد: همچنين بهره‌گيری از روش‌های مختلف حفظ قرآن به موارد ديگری نيز بستگی دارد و در آموزش حفظ به خردسالان اگر هدف ما آشنايی خردسالان با حفظ سوره‌ها و جزء‌هايی از قرآن باشد، ممكن است، بگوييم حفظ به روش ايما و اشاره خوب است، اما اگر اهداف بزرگ‌تری داشته باشيم و قصد تربيت حافظان كل قرآن را داشته باشيم، بايد ابتدا روخوانی و روان‌خوانی قرآن را به آنان آموزش داده و به صورت مقطعی پيش برويم، البته در اين ميان شناسايی نخبگان قرآنی نيز از ضروريات است، زيرا تمامی بچه‌ها توانايی حفظ كل قرآن را ندارند.
وی در ادامه با عنوان اين مطلب كه خانواده‌ها و همچنين موسسات و مراكز قرآنی فعال در حوزه كودكان بايد به شناسايی خردسالان نابغه در زمينه حفظ قران بپردازند، گفت: نكته ديگری كه در زمينه حفظ خردسالان بايد مورد توجه قرار گيرد، اين است كه هيچ اجباری در اين حوزه وجود نداشته باشد و كودكان و خردسالان نبايد به اجبار پدر و مادر به حفظ قرآن روی بياورند، زيرا در اين صورت ممكن است زده شوند.
شبانی‌قهرودی در ادامه با تأكيد بر بهره‌گيری از تكنولوژی‌ها و روش‌های نوين آموزشی در حوزه حفظ خردسالان، اظهار كرد: استفاده از روش‌های نوين آموزشی در زمينه حفظ خردسالان نيز به انگيزه بچه‌ها بستگی دارد و صرف استفاده از روش‌های نوين نمی‌تواند كودكان و خردسالان را به حفظ قرآن تشويق كند، البته برای تربيت قرآنی فرزندان، پدران و مادران نيز مهم‌ترين و اساسی‌ترين نقش را بر عهده دارند.
وی يادآور شد: اكثر كودكان و نوجوانان نابغه قرآنی و حافظان خردسال را كه مشاهده می‌كنيم، به اين نكته پی می‌بريم كه اين افراد قرآنی دارای خانواده‌های قرآنی هستند و اين حافظان خردسال پدران و مادرانی دارند كه حتی اگر حافظ يا قرآن قرآن نيز نباشند، اما روزانه با قرآن در ارتباط هستند و به همين دليل نيز پدران و مادران نقش اساسی در تربيت فرزندان قرآنی و جذب خردسالان به حفظ قرآن دارند و اهميت استفاده از روش‌های حفظ در مراحل بعدی قرار می‌گيرد.
اين كارشناس حفظ قرآن با تأكيد بر بهره‌گيری از مربيان قرآنی توانمند به منظور آموزش حفظ خردسالان عنوان كرد: نخستين ويژگی كه بايد يك مربی حفظ خردسال داشته باشد اين است كه فردی مهربان، دل‌سوز، متعهد و مسلط به مفاهيم و آيات قرآنی باشد و همچنين يك مربی حفظ علاوه بر اينكه قرآن را خوب می‌خواند، بايد به مفاهيم و معانی آيات نيز تسلط داشته باشد و بتواند با زبان بچه‌ها صحبت كرده و آنها را شاد كند، زيرا بچه‌ها دوست دارند كه همواره در محيط شاد بوده و به بازی بپردازند.
وی با يادآوری اينكه روند حفظ خردسالان طی سال‌های گذشته رشد خوبی داشته است، اظهار كرد: حفظ خردسالان طی سال‌های گذشته رو به رشد بوده و اين در حالی است كه در گذشته خردسالانی كه حافظ قرآن باشند، كمتر بوده‌اند، البته اين تعداد كم نيز توسط پدران و مادران تربيت می‌شدند و بايد برای موفقيت بيشتر در اين زمينه يك وحدت رويه در ميان فعاليت موسسات مرتبط قرآنی ايجاد شود و همچنين بهترين مربيان قرآنی برای آموزش حفظ خردسالان در نظر گرفته شود.
اين كارشناس قرآنی در ادامه با اشاره به برخی روش‌های متداول حفظ خردسالان، عنوان كرد: در ميان روش‌های مختلفی كه برای حفظ قرآن مورد استفاده قرار می‌گيرد، روش ايما و اشاره روش خوبی است كه پس از آموزش حفظ آيات موضوعی به صورت ايما و اشاره، روخوانی و روان‌خوانی قرآن را در سن چهار سالگی به بچه‌ها آموزش می‌دهد و پس از آن بچه‌ها می‌توانند با روخوانی قرآن، آيات مورد نظر را حفظ كنند.
وی با عنوان اين مطلب كه بهترين روش برای تربيت حافظان خردسالان روش ايما و اشاره است، ادامه داد: خردسالان در سنين پايين مانند چهار تا پنج سال پس از اينكه روخوانی و روان‌خوانی قرآن را از طريق موسسات قرآنی ياد گرفتند، می‌توانند به حفظ آيات قرآنی بپردازند و اهميت روش ايما و اشاره به اين دليل است كه حفظ آيات قرآن توسط خود بچه‌ها انجام می‌شود و خردسالان می‌توانند آيات مورد نظر را علاوه بر اينكه روخوانی كنند، آن را حفظ می‌كنند و در اين صورت با مشكلات كمتری در حفظ قرآن روبه‌رو می‌شوند.
شبانی‌قهرودی يادآور شد: يكی از ويژگی‌های خوب روش ايما و اشاره آن است كه زحمت پدران و مادران را كم می‌كند و ديگر نيازی نيست كه پدران و مادران با سختی فراوان به آموزش حفظ قرآن از طريق روش شنيداری بپردازند و همچنين از طريق اين روش، حافظه ديداری خردسالان نيز تقويت می‌شود و از طريق آن چه كه می‌بينند به حفظ قرآن می‌پردازند.
وی با اشاره به روش استماع و روش شنيداری كه در آموزش حفظ قرآن به خردسالان متداول است، گفت: حفظ قرآن به روش استماع نسبت به ساير روش‌ها مشكل‌تر است، زيرا زمانی كه كه بچه‌ها آيات را شنيده و حفظ می‌كنند، به هر حال اشكالاتی در قرائت خود خواهند داشت و ممكن است صدای استاد مورد نظر را خوب نشنوند و حركات را و همچنين كلماتی كه از هم جدا يا به هم وصل هستند را خوب متوجه نشوند كه اين موضوع از معايب روش استماع به شمار می‌آيد.
حافظ كل قرآن يادآور شد: كودكانی كه به حفظ قرآن می‌پردازند، بايد ابتدا با روخوانی و روان‌خوانی آيات قرآن آشنا شده و علاوه بر روخوانی با تجويد نيز تا حدودی آشنا شوند، زيرا در اين صورت می‌توانند به راحتی به سمت حفظ قرآن بروند.
وی در ادامه عنوان كرد: همچنين بهره‌گيری از روش‌های مختلف حفظ قرآن به موارد ديگری نيز بستگی دارد و در آموزش حفظ به خردسالان اگر هدف ما آشنايی خردسالان با حفظ سوره‌ها و جزء‌هايی از قرآن باشد، ممكن است، بگوييم حفظ به روش ايما و اشاره خوب است، اما اگر اهداف بزرگ‌تری داشته باشيم و قصد تربيت حافظان كل قرآن را داشته باشيم، بايد ابتدا روخوانی و روان‌خوانی قرآن را به آنان آموزش داده و به صورت مقطعی پيش برويم، البته در اين ميان شناسايی نخبگان قرآنی نيز از ضروريات است، زيرا تمامی بچه‌ها توانايی حفظ كل قرآن را ندارند.
وی در ادامه با عنوان اين مطلب كه خانواده‌ها و همچنين موسسات و مراكز قرآنی فعال در حوزه كودكان بايد به شناسايی خردسالان نابغه در زمينه حفظ قران بپردازند، گفت: نكته ديگری كه در زمينه حفظ خردسالان بايد مورد توجه قرار گيرد، اين است كه هيچ اجباری در اين حوزه وجود نداشته باشد و كودكان و خردسالان نبايد به اجبار پدر و مادر به حفظ قرآن روی بياورند، زيرا در اين صورت ممكن است زده شوند.
شبانی‌قهرودی در ادامه با تأكيد بر بهره‌گيری از تكنولوژی‌ها و روش‌های نوين آموزشی در حوزه حفظ خردسالان، اظهار كرد: استفاده از روش‌های نوين آموزشی در زمينه حفظ خردسالان نيز به انگيزه بچه‌ها بستگی دارد و صرف استفاده از روش‌های نوين نمی‌تواند كودكان و خردسالان را به حفظ قرآن تشويق كند، البته برای تربيت قرآنی فرزندان، پدران و مادران نيز مهم‌ترين و اساسی‌ترين نقش را بر عهده دارند.
وی يادآور شد: اكثر كودكان و نوجوانان نابغه قرآنی و حافظان خردسال را كه مشاهده می‌كنيم، به اين نكته پی می‌بريم كه اين افراد قرآنی دارای خانواده‌های قرآنی هستند و اين حافظان خردسال پدران و مادرانی دارند كه حتی اگر حافظ يا قرآن قرآن نيز نباشند، اما روزانه با قرآن در ارتباط هستند و به همين دليل نيز پدران و مادران نقش اساسی در تربيت فرزندان قرآنی و جذب خردسالان به حفظ قرآن دارند و اهميت استفاده از روش‌های حفظ در مراحل بعدی قرار می‌گيرد.
اين كارشناس حفظ قرآن با تأكيد بر بهره‌گيری از مربيان قرآنی توانمند به منظور آموزش حفظ خردسالان عنوان كرد: نخستين ويژگی كه بايد يك مربی حفظ خردسال داشته باشد اين است كه فردی مهربان، دل‌سوز، متعهد و مسلط به مفاهيم و آيات قرآنی باشد و همچنين يك مربی حفظ علاوه بر اينكه قرآن را خوب می‌خواند، بايد به مفاهيم و معانی آيات نيز تسلط داشته باشد و بتواند با زبان بچه‌ها صحبت كرده و آنها را شاد كند، زيرا بچه‌ها دوست دارند كه همواره در محيط شاد بوده و به بازی بپردازند.
وی با يادآوری اينكه روند حفظ خردسالان طی سال‌های گذشته رشد خوبی داشته است، اظهار كرد: حفظ خردسالان طی سال‌های گذشته رو به رشد بوده و اين در حالی است كه در گذشته خردسالانی كه حافظ قرآن باشند، كمتر بوده‌اند، البته اين تعداد كم نيز توسط پدران و مادران تربيت می‌شدند و بايد برای موفقيت بيشتر در اين زمينه يك وحدت رويه در ميان فعاليت موسسات مرتبط قرآنی ايجاد شود و همچنين بهترين مربيان قرآنی برای آموزش حفظ خردسالان در نظر گرفته شود.
