نبود نقد علمی عامل ضعف کتاب‌های دینی/ جریان نقد عاری از نگاه سیاسی باشد
گروه ادب: مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم با اشاره به ضعف نقد علمی درباره کتاب‌های دینی گفت: این جریان باید عاری از نگاه سیاسی باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی‌مقدم، مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) درباره محتوای کتاب‌های دینی گفت: پژوهشگران باید سعی کنند در رابطه با کتاب‌های دینی، در مسیر محتوایی قرار گیرند که پاسخگوی نیازهای جامعه باشد. در حالی که پژوهشگران، محققان، عالمان و اندیشمندان ما در دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها خارج از نیازهای اجتماعی تحقیق می‌کنند و مخاطب، چندان مورد توجه نیست و موضوعات و محتوای کتاب‌ها از متن جامعه به حاشیه کشیده شده است.
وی درباره دلایل ضعف محتوایی کتاب‌های دینی گفت: بدون شک نقدپذیری و نقد عالمانه آثار علمی از عوامل مؤثر در ارتقا سطح کیفی و کمی پژوهش‌ها و محتوای کتاب‌های دینی است و ضعفی که در رابطه با کتاب‌های دینی وجود دارد، ناشی از ضعف نقدها در این حوزه است که در این راستا باید مراکز پژوهشی از یک سو فعالیت‌های علمی خود را نقد کنند و محتوایی که از طرف پژوهشگران آنها تولید شده مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
نویسندگان کتاب‌های خود را به دست ناقدان بسپارند
یوسفی‌مقدم ادامه داد: از نظر کارشناسان، پژوهش و نقدی ارزشمند است که خودش را در معرض دید داوران و ناقدان علمی قرار دهد، تا اثر تألیف شده از ابعاد گوناگون مورد بررسی و نقد قرار گیرد؛ از این روست که هر مرکزی که آثار خود را در معرض دید پژوهشگران قرار می‌دهد نه تنها زمینه را برای ارتقاء آثار فراهم می‌کند، بلکه سبب رشد و ارتقای آن مرکز پژوهشی هم فراهم می‌شود.
وی با بیان اینکه نقدهایی که از کتاب‌ها انجام می‌شود، باید نقدهای صحیحی باشد، تصریح کرد: موارد مورد نقد منتقدان باید به نویسنده و محقق انعکاس داده شود تا بتواند آنها را در آثار بعدی خود مورد توجه قرار دهد. اگر نویسنده بداند کتابی که می‌نویسد توسط منتقدان، از جوانب گوناگون نقد خواهد شد، با دقت و تقید بیشتری کار خود را انجام می‌دهد و براساس نیازهای جامعه و روزآمدی، موضوع کتاب خود را برمی‌گزیند و صاحبان قلم کار خود را بهتر، تمیزتر و فاخرتر ارائه می‌دهند.
نقد سازنده را از تخریب متفاوت بدانیم
یوسفی‌مقدم نقد را دارای ارزش خواند و عنوان کرد: روحیه نقد باید در نویسندگان و محققان وجود داشته باشد و نقد سازنده را از تحقیر متفاوت بدانیم. کسانی هستند که اهل تخریب هستند و این طبیعی است که کسی تخریب و تحقیر را نپذیرد و در مقابل این موضوع مقاومت کند، اما اگر تشکیلات و مراکز دینی خود آغازگر نقد کتاب‌های دینی باشند، این موضوع ارزشمند است، هر چند نقدهایی که از سایر مراکز یا منتقدان دیگری می‌شود نیز قابل ارزیابی هستند.
وی در ادامه بیان کرد: زمانی که حوزه شرق را بررسی می‌کنیم، آیا معتقدیم که همه مستشرقان قصد ضد دینی داشته‌اند؟ که در پاسخ باید گفت؛ این گونه نبوده است و بسیاری از آنها علاقه‌مند به تحقیقات بودند و دست به قلم شدند. هر چند برخی نیز هستند که قلم و دانش خود را دست‌‌آویزی برای تخریب دیگران قرار داده‌اند.
عرصه نقد در کشور توسعه یابد
یوسفی‌مقدم ادامه داد: اگر با نگاه سیاسی وارد عرصه قلم و نقد شویم، در هر جهت خطا کرده‌ایم، هم کسی که می‌نویسد و هم کسی که با این نگاه نقد می‌کند، هر دو خطا کرده‌اند. از این رو باید قلم و تحقیق را از این عرصه‌ها پاک نگهداریم.
مدیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم یادآور شد: ما در عرصه دینی باید نگاهمان از این جهت دور باشد و از نقد علمی استقبال کنیم و به آن بها دهیم؛ چرا که ما امروز نیاز به نقد داریم و در عرصه تولید دانش هستیم و نیازهای ما به گونه‌ای است که باید عرصه نقد باز شود و کتاب‌ها و قلم‌ها به شیوه‌های گوناگون بررسی شوند.
