مضمون «گناه چهارم» برگرفته از قرآن است
گروه هنر: یک فیلمساز تلویزیون گفت: در فیلم‌ها و سریال‌های مناسبتی که می‌سازم، آموزه‌ها را از قرآن و نهج‌البلاغه وام می‌گیرم که از جمله این موارد می‌توان به «گناه چهارم» اشاره کرد که مضامین آن از قرآن گرفته شده‌اند.
عباس خواجه‌وند، کارگردان مینی‌سریال «گناه چهارم» در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه این مجموعه چهار قسمتی در شب‌های قدر روی آنتن خواهد رفت، اظهار کرد: این سریال برای پخش در شب‌های قدر آماده می‌شود، اما این‌گونه نیست که فکر کنیم داستان به صورت مستقیم به موضوعات مذهبی می‌پردازد. در این کار به آموزه‌هایی پرداخته شده که در قرآن و نهج‌البلاغه به رعایت آن توصیه شده است. بزرگترین مضمون مورد نظر در «گناه چهارم» نیز بحث «گذشت» است که بارها در روایت و احادیثی که از ائمه اطهار(ع) بیان شده به رعایت آن تاکید شده است.
وی افزود: در این مجموعه داستانی قتلی ناخواسته تصویر می‌شود که خانواده‌ای قاتل برای گرفتن رضایت از خانواده مقتول با مشکلاتی رو به رو هستند. این داستان شاید بارها گفته شده باشد، اما ما قصه‌ای را روایت می‌کنیم که تا به امروز به نحوی که ما تصویر کرده‌ایم بیان نشده است. به ویژه در پایان‌بندی، تصویرسازی انجام داده‌ایم که به هیچ وجه با کلیشه‌های رایج یکی نیست. درباره نحوه شکل‌گیری قصه هم باید بگویم که طرح از آن خودم است. قصه این کار دو سال پیش در ذهنم شکل گرفت و آن را به داریوش بابائیان (تهیه کننده کار) پیشنهاد دادم و وی نیز اعتقاد داشت که مجموعه پتانسیل لازم را برای پخش در ایام شب‌های قدر داراست، برای همین «گناه چهارم» با نگارش فیلمنامه، جلوی دوربین رفت و هم اکنون نیز در حال ساخت آن هستیم.
فضای ماه رمضان مناسب کارهای دینی است
این کارگردان در پاسخ به این سؤال که آیا زمان قصه در ماه رمضان روی می‌دهد، گفت: سعی ما این بود که اثری خلق کنیم تا بتواند روی مخاطب تاثیر بگذارد. برای همین فکر کردیم اگر بخواهیم این روایت را به صورت مستقیم در ماه رمضان بیان کنیم، آن تاثیرگذاری لازم را نداشته باشد، زیرا تماشاگر باید احساس کند که موظف است در تمامی ایام سال به توصیه‌های قرآنی عمل کند. با این توضیح این سریال می‌توانست در ایام محرم نیز پخش شود، اما به هر حال فضای ماه رمضان به واسطه حال و هوایی که دارد برای پخش مناسب‌تر شناخته شد.
وی در پاسخ به ادعای ایکنا که چرا سریالی چون «کلید اسرار» با وجود کیفیت پایین فنی، توانسته تا به این حد در تماشاگران ایرانی تاثیر بگذارد، عنوان کرد: به عقیده من دلیل این اتفاق همان چیزی است که در توضیحات فوق به آن اشاره شد. یعنی قصه‌های مختلف در این مجموعه روایت می‌شود و به هیچ وجه توصیه‌های اخلاقی و دینی به صورت مستقیم در کار دیده نمی‌شود، برای همین با وجود کیفیت نه چندان مطلوب فنی، باز هم این اثر توانسته مخاطبان را به سمت خود جذب کند. اتفاقی که در کارهای ایرانی کمتر روی می‌دهد. به این معنا که توصیه‌های اسلامی بیشتر در قالب ظاهر و مناسک به بیننده منتقل می‌شود، برای همین تاثیرگذاری آن هم کمتر از حد تصور است، در صورتی که ما فیلمنامه‌نویسان بسیار خوبی داریم که قادر هستند داستان‌های زیبایی را بر مبنای مضامین قرآنی خلق کنند. تنها کافی است که روی این امر سرمایه‌گذاری لازم شود.
خواجه‌وند به توضیح فوق اضافه کرد: مطلب مهم دیگر این است که در زمان نگارش فیلمنامه‌های دینی معمولاً کارشناسان خبره دینی در کنار فیلمنامه‌نویسان قرار نمی‌گیرد تا به آنها کد دهند که چه ظرایفی بهتر قادر است مضمونی اسلامی را به بیننده منتقل کند. برای همین نویسنده با توجه به آگاهی خود تنها به ظاهر اکتفا می‌کند. نتیجه این می‌شود که آثار در بند تکرار و سطحی‌نگری گرفتار می‌آیند. پس جای تعجب نیست که در بیشتر تولیدات مناسبتی تلویزیون تنها رفتارهایی را باید ببینیم که به صورت اغراق شده در فیلم‌های هندی وجود دارد.
کمبودها بر سریال‌های مناسبتی تاثیر منفی می‌گذارد
این فیلمساز با بیان اینکه کمبودها و تعجیل همیشه سمی برای کارهای مناسبتی بود، اظهار کرد: بارها این امر ذکر شده که تعجیل باعث شده که کارهای مناسبتی سیما آسیب ببینند. یکی از همین آثار نیز مینی‌سریال «گناه چهارم» است که ما هم اکنون در حال فیلمبرداری آن هستیم، در صورتی که این کار قرار است 19 ماه رمضان روی آنتن برود! آیا چنین زمانی برای یک مجموعه چهار قسمتی مناسب و کافی است؟ مسلماً جواب خیر است، اما مجبور هستیم ساعت کار را افزایش دهیم تا به هر نحو ممکن مجموعه را برای پخش آماده کنیم. این مسئله سبب شده تا من از خیلی از سکانس‌ها و مشاوره‌هایی که مد نظر بود بگذرم. این مسئله به هر حال به روی کیفیت تاثیر خود را خواهد گذاشت.
وی در پایان سخنان خود تصریح کرد: نکته تأسف‌آور اینجاست که این معضل بارها از طرف فیلمسازان تذکر داده می‌شود، اما باز هم می‌بینیم که هر سال وضعیت بدتر می‌شود به ویژه در سه سال اخیر که ما این تعجیل را به شکل جدی‌تری در کارها مشاهده می‌کنیم. برای رفع این معضل نیز باید سیاست‌گذاری منسجم و طولانی‌مدت انجام شود، البته دیگر نهادهای دولتی که دغدغه کار فرهنگی دارند باید در زمینه تولید این کار مشارکت کنند و به نوعی با حمایت‌های خود به سیما یاری رسانند.
