به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، رسانهها با مخاطبان پرشمار و میدان وسیع حضور و تأثیرگذاری خود میتوانند در نگاهبانی از زبان فارسی و بهبود آن نقشی بیبدیل ایفا کنند.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی با نگاهی به جایگاه رسانهها در پاسداری از زبان و ادب فارسی، از سال 1392 بر آن شد تا با استفاده از فرصت برپایی نمایشگاه مطبوعات، به ارزیابیِ مطبوعات از حیث رعایت قواعد و ضوابط درستنویسی همّت گمارد تا با انتخاب روزنامهها و خبرگزاریهای برتر و معرفی آنها، قدرشناسی خود را نسبت به پاسداران زبان و ادب و خط فارسی در حوزۀ مطبوعات ابراز کند.
به همین منظور و برای آشنایی بیشتر صاحبان این رسانه پرمخاطب، فرهنگستان زبان و ادب فارسی آییننامه جایزه فرهنگستان به مطبوعات را تهیه کرده است. متن آییننامه مذکور بدین شرح است:
«یکی از وظایف مهم رسانهها انتقال درست پیام به بهترین شکل در کمترین زمان است. زبان بهعنوان ابزاری ارتباطی، نقش بسیار مهمی در این زمینه ایفا میکند. کاربرد درست زبان و قواعد آن برپایه اصول و مبانی نگارش و ویرایش اولین و مهمترین ابزار هر رسانه است. فرهنگستان زبان و ادب فارسی با توجه به نکته یاد شده و با هدف کمک به ارتقای جایگاه رفیع زبان فارسی و لزوم ایجاد زمینههای مناسب برای رشد و اعتلای آن در مطبوعات، هر سال جایزهای به نشریات و خبرگزاریهای منتخب اهدا میکند.
تشکیلات؛
1-1 شورای سیاستگذاری: غلامعلی حدّاد عادل، حسین انتظامی، احمد سمیعی (گیلانی)، محمد دبیرمقدم، محمود اسعدی، محمدرضا ترکی، حسن ذوالفقاری، موسی اسوار.
2-1 کارگروه: محمد دبیرمقدم، محمدرضا ترکی، محمود اسعدی، حسن ذوالفقاری، احمد سمیعی (گیلانی)، موسی اسوار، مریم دانشگر، نسرین پرویزی، امالبنین صادقی.
3-1 داوران: ویراستاران فرهنگستان
نحوه و محدوده انتخاب نشریات؛
1-2 سی روزنامه کشوری، ده روزنامه استانی، ده روزنامه ورزشی و بیست خبرگزاری.
2-2 انتخاب این روزنامهها و خبرگزاریها بر اساس فهرست رتبهبندی هیئت نظارت بر مطبوعات و بر اساس بالاترین رتبهها خواهد بود.
3-2 مطالب روزنامهها و خبرگزاریها از یک روز مشخص انتخاب میشوند.
معیارهای ارزیابی؛
1-3 نکات ویرایش فنی شامل دستور خطّ فرهنگستان، نداشتن غلطهای املایی و حروفنگاری، فاصله کلمات (30 امتیاز)
2-3 نکات ویرایش زبانی شامل اصول درستنویسی، کوتاهنویسی، پرهیز از ابهام، کاربرد ساختار زبان معیار فارسی و استفاده از برابرهای فارسی و مصوّب فرهنگستان (50 امتیاز)
3-3 رعایت بندنویسی، انسجام و رسایی، روشنی بیان، نوآوری در سازماندهی و انتقال مطلب (10 امتیاز)
4-3 امتیاز ویژه (10 امتیاز)
تبصره: منابع بررسی و مورد استناد داوران کتابهای فرهنگ املایی خط فارسی و دستور خطّ مصوّب فرهنگستان و واژگان مصوّب و بر خط وبگاه فرهنگستان به نشانی www.persianacademy.ir خواهد بود.
نحوه بررسی آثار؛
1-4 انتخاب مصداقها و تعیین نحوه بررسی آثار بر عهده کارگروه خواهد بود. هر اثر بر اساس برگه ارزیابی و معیارهای تعیینشده توسط دو داور بررسی شده، در کارگروه تصمیم نهایی در باب آن گرفته میشود.
2-4 مبنای بررسی آثار در روزنامهها انتخاب تصادفی یک ستون (250 جمله) از بخشهای صفحه اول، گزارش، سرمقاله، مقاله، مصاحبه و در خبرگزاریها فقط از بخش خبر خواهد بود.
3-4 داوری در دو مرحله انجام میشود. آثاری که در مرحلۀ اول 70 درصد امتیاز لازم را کسب کرده باشند به مرحلۀ دوم راه پیدا میکنند. از میان آثار منتخب این مرحله سه روزنامه (کشوری، استانی، ورزشی) و یک خبرگزاری انتخاب میشود. همچنین به یک روزنامه که به مسائل زبان و خط و ادب فارسی اهتمام ویژه داشته باشد، به پیشنهاد کارگروه و تصویب شورای سیاستگذاری، جایزهای تعلق میگیرد.
تاریخ برگزاری جشنواره در مراسم اختتامیه بیستویکمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریها در آبانماه 1394 خواهد بود.
به جریدهها لوح یادبود سومین جایزه فرهنگستان به جشنواره مطبوعات اهدا میشود. همچنین یارانه این نشریات به میزان سه برابر افزایش مییابد. این جایزه به نشریات و خبرگزاریها اهدا میشود و شامل نویسندگان آثار نخواهد بود.»