جای خالی مؤسسات قرآنی توانمند در نمایشگاه قرآن

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، بخش نهادها و مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد در بیست و سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی قرآن با 56 غرفه که 11 غرفه مربوط به نهادها و 45 غرفه نیز مربوط به مؤسسات قرآنی است، پذیرای بازدیدکنندگان و البته بخش مردمی نمایشگاه قرآن شده است.
امسال در بخش مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد شاهد حضور مؤسسات برجسته‌ و صاحب عنوانی همچون «تفسیر جوان»، «احسن‌الحدیث»، «ندای ملکوت»، «دارالتحفیظ» و چندین مؤسسه دیگر هستیم، این مؤسسات در بخش مردمی فعالیت‌های قرآنی کشور شناخته شده هستند و خدمات شایانی به بخش مردمی فعالیت‌های قرآنی داشته‌اند.
اما این تنها یک بخش قضیه است، بخش دیگر ماجرا غیبت مؤسسات بسیار برجسته قرآنی کشور در نمایشگاه بیست و سوم است. با گذری کوتاه از بخش نهادها و مؤسسات و طی مسافتی کمتر از 200 متر می‌توان فهمید که این همه توان بخش مردمی فعالیت‌های قرآنی کشورمان نیست.
امسال تنها 45 مؤسسه توانسته است به نمایشگاه قرآن راه یابد، این در حالی است که به گفته مسئولان اتحادیه‌های قرآنی مردم‌نهاد بیش از 8000 مؤسسه قرآنی، خانه قرآن شهری و روستایی که دارای مجوز از یکی از اتحادیه‌های قرآنی باشند در کشور دارای فعالیت هستند.
با یک حساب سرانگشتی می‌توان به این نتیجه رسید که بخش مهمی از مؤسسات در نمایشگاه قرآن حضور ندارند. با این حال اگر مؤسسات حاضر در نمایشگاه، هسته اصلی مؤسساتی باشد که بار اصلی فعالیت‌های قرآنی در بخش مردمی را به دوش می‌کشند می‌توان گفت که بخش نهادها و مؤسسات موفق عمل کرده است، اما شواهد چیز دیگری را نشان می‌دهد.
در این دوره از نمایشگاه بین‌المللی قرآن، مؤسساتی در نمایشگاه قرآن حضور نیافته‌اند که حتی برخی از آنها به لحاظ گستردگی بسیار حجیم‌تر از برخی نهادها و سازمان‌های قرآنی هستند.
عدم حضور مؤسساتی همچون بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س)، مکتب‌القرآن ثارالله(ع)، مهد قرآن تبریز، جامعه‌القرآن و چند مؤسسه برگزیده دیگر در بیست و سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی قرآن به شدت قابل توجه است و باعث شده تا بخش مردمی فعالیت‌های قرآنی آن گونه که باید و شاید فرصت و مجالی برای عرض اندام پیدا نکرده باشد. بدون شک عدم حضور هر یک از مؤسسات نامبرده می‌تواند شکستی برای بخش نهادها و مؤسسات در نمایشگاه قرآن به حساب بیاید، چه بسا این شکست به دلیل حضور نیافتن چندین مؤسسه برجسته سنگین‌تر هم باشد.
حسن محمدی، مدیر بخش نهادها و مؤسسات بیست و سومین نمایشگا‌ه بین‌المللی قرآن در گفت‌وگو با ایکنا مهم‌ترین دلیل غیبت مؤسسات قدری همچون بیت‌الاحزان، جامعةالقرآن و چند مؤسسه دیگر در نمایشگاه را اعمال برخی محدودیت‌ها عنوان می‌کند. محدودیت‌هایی که اگرچه نمی‌توان وجود آنها را کتمان کرد، اما مطمئناً با چاره‌جویی‌ امکان برطرف کردن بسیاری از آنها وجود داشت.
محمدی در این زمینه می‌گوید: ما واقعاً با محدودیت‌هایی مواجه بودیم. این محدودیت‌ها شامل مواردی همچون اجازه فروش نداشتن مؤسسات، برگزاری نمایشگاه در طول ایام ماه مبارک رمضان و مشکلات سفر در این ماه برای مؤسسات شهرستانی و ... است.
دیده‌های عینی خبرنگار ایکنا از سطح نمایشگاه قرآن، اما چیزی غیر از این را نشان می‌دهد، در بخش نهادها و مؤسسات بسیاری از مؤسسات از جمله «موسسه تفسیر جوان» و بسیاری مؤسسات دیگر محصولات عرضه شده به راحتی و بدون هیچ نظارتی به فروش می‌رسد تا یکی از محدودیت‌هایی که باعث شد تا مؤسسات قدرتمندی همچون بیت‌الاحزان حضور نیابند، هیچ محلی از اعراب نداشته باشد.
حسن محمدی در ادامه مشکلات بودجه‌ای و مالی را بخش دیگری از دلایل عدم حضور بسیاری از مؤسسات در نمایشگاه قرآن عنوان می‌کند و می‌افزاید: البته نباید بحث کمبود فضا را نادیده گرفت، اگر فضای کافی در اختیار بخش مؤسسات قرار می‌گرفت قطعاً شاهد حضور مؤسسات قرآنی به مراتب بیشتری در نمایشگاه امسال بودیم.
یکی از غرفه‌داران بخش نهادها و مؤسسات که خیلی راحت اقدام به فروش محصولات خود کرده است، در مورد محدودیت در فروش می‌گوید: به ما گفته شده تا محصولات خود را به فروش نرسانیم، ما نیز برای اینکه از این بازار سهمی داشته باشیم تقاضای غرفه در بخش فروش داشتیم که یکی از شرایط آن منتشر کردن 40 عنوان کتاب قرآنی بود و به همین دلیل از حضور ما در بخش فروش ممانعت کردند و مجبور هستیم تا برخلاف قانون عمل کرده و محصولات خود را در بخش نهادها و مؤسسات به فروش برسانیم.
بدون شک با اندیشیدن تمهیدات بیشتری، بخش نهادها و مؤسسات می‌توانست حرف‌های بسیار بیشتری برای گفتن داشته باشد و مردم بسیار بیشتر با فعالیت‌های بخش مردمی آشنا شوند.
در پایان شاید معرفی اجمالی بخشی از مؤسسات غایب در این دوره از نمایشگاه قرآن بتواند تا حدودی عمق این قضیه و به چشم آمدن غیبت آنها را نشان دهد.
همان طور که گفته شد مؤسسه قرآنی بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) یکی از مؤسساتی است که با وجود حضور فعال در نمایشگاه قرآن در ادوار گذشته اما در دوره بیست سوم حضور نیافته است. این مؤسسه در سال 1375 به همت جمعی از روحانیون فعالیت‌های خود را آغاز کرد. سنگ بنای اصلی مؤسسه که با کمک‌های مردمی در ساختمانی قدیمی واقع در روستای ماهفرخان از توابع شهرستان استهبان کار خود را آغاز کرد، اما در حال حاضر با داشتن یک ساختمان مرکزی، پنج مدرسه شبانه‌روزی ویژه بانوان و آقایان 140 شعبه در 12 استان کشور به یکی از مهم‌ترین مؤسسات قرآنی کشور که هر سال دستاوردهای عظیمی دارد تبدیل شده است. 
مؤسسه مهد قرآن استان آذربایجان شرقی یکی دیگر از مؤسسات فعال در بخش مردمی فعالیت‌های قرآنی است که امسال برخلاف سال‌های گذشته حضوری در نمایشگاه قرآن نیافته است. این مؤسسه در سال 1372 تأسیس و از سال 1376 با تشکیـل هیئت امنـا و ثبـت مرکز در قالـب مؤسسه‌ای مردمی، خیریه و نیز مؤسسۀ فرهنگی، عصر جدیـدی از فعالیت‌ها را به روی خود گشوده است. این مؤسسه نیز دارای 134 شعبه در 10 استان کشور است.
مؤسسه جامعة القرآن الکریم در خردادماه سال 1377، هم‌زمان با عید سعید قربان در شهر قم پایه‌گذاری شد. این مؤسسه هم اکنون  با دارا بودن بیش از 700 شعبه در سراسر کشور به عنوان بزرگترین مؤسسه قرآنی کشور فعالیت می‌کند و در نمایشگاه امسال حضور نیافته است.
موسسه موقوفه مکتب القرآن ثارالله(ع) نیز با داشتن 260 شعبه و مرکز آموزشی و مهد قرآن و کودکستان شکوفه‌های قرآن در سراسر کشور از دیگر مؤسساتی است که به دلیل برخی محدودیت‌های مطرح شده نتوانسته است راهی به نمایشگاه قرآن باز کند.